کلیات
آزمایش خون یک روند مربوط به علوم آزمایشگاهی است که بر روی یک نمونه خونی گرفته شده از سیاهرگ، سرخرگ و یا مویرگ انجام میشود. به چند آزمایش خون مرتبط بههم یک پانل میگویند. آزمایش خون اغلب در بهداشت و درمان برای تعیین وضعیت فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، مانند بیماری، میزان مواد معدنی، اثر بخش بودن دارویی، و عملکرد اندام درونی بدن استفاده میشود. نمونه پانلهای خون بالینی همیشه شامل یک پانل متابولیک پایه یا شمارش کامل خون هستند. آزمایش خون همچنین در آزمایش مواد مخدر برای تشخیص سوء مصرف مواد مخدر بکار میرود.
خونگیری
خونگیری وریدی بهعنوان یک روش کمتهاجمی برای داشتن سلولها و مایع برونسلولی یا همان پلاسما از بدن بیمار برای آزمایش امروزه بهترین روش است. از آنجا که جریان خون در سراسر بدن بهعنوان وسیله فراهمآوری اکسیژن و مواد غذایی و حمل مواد زائد دفعی به سیستمهای دفعی بدن وجود دارد، بسیاری از وضعیتهای بالینی بدن را تحت تأثیر قرار میدهد. به همین دلیل، آزمایش خون یکی از پرکاربردترین آزمایشهای پزشکی است. مداخله پزشکی خونگیری از وظایف تکنیسین آزمایشگاه، پرستار و مسئول خونگیری است. در اورژانس، نیروهای امدادگر دوره دیده و پزشکان آمبولانس نیز میتوانند اقدام به خونگیری نمایند. متخصصین تنفسی همچنین برای آنالیز خون شریانی باید دوره ویژه خونگیری از سرخرگ را گذرانده باشند.
انواع آزمایش خون
در ادامه به انواع آزمایش خون اشاره می شود:
سرولوژی
شامل آزمایشهای خاصی همچون هپاتیت و ایدز و سیفلیس و تب مالت و ویدال و ... میباشد که معمولاً از روی سرم خون انجام میگیرد.
بیوشیمی
یکیاز پانلهای خون در بخش بیوشیمی برای اندازهگیری سدیم، پتاسیم، کلر، بیکربنات، نیتروژن اوره خون (BUN)، منیزیم، کراتینین، گلوکز و گاهی نیز کلسیم بکار میرود. آزمایشهای مربوط به کلسترول در دو گروه ال. دی. ال و اچ. دی. ال و نیز تریگلیسرید تعریف میگردند. برخی آنالیزها مانند اندازهگیری گلوکز و یا پروفایل لیپیدها در بخش بیوشیمی، در فرد ناشتا انجام شده و پیش از خونگیری فرد بین ۸ تا ۱۲ ساعت پیش از آن نباید چیزی خورده و یا نوشیده باشد.
بیشترین استفاده خون در آزمایشگاهها از سیاهرگ گرفته میشود درحالیکه گروهی از آزمایشهای تخصصی مانند ای. بی. جی نیازمند نمونه خون گرفته شده از سرخرگ یا شریان است. اندازهگیری و آنالیز گازهای درون خون شریانی بهترین وسیله برای مانیتورینگ و کنترل سطح کربن دیاکسید و اکسیژن در فهم و درک عملکرد ششها است و نیز این خون در آنالیز و اندازهگیری اسید-بازی خون یا همان سطح پیاچ و اندازه سطح بیکربنات در تعیین وضعیت دقیق متابولیک خون است.
میکروب شناسی
به نمونههای ادرار برای کشت میکروب و بررسی عفونت و سنگ کلیه و قارچ و همینطور مدفوع برای بررسی عفونتهای رودهای و انگل و کرم به کار میرود.در این بخش نمونههای آزمایشی کشت میکروبی از جمله خلط،کشت گلو،کشت از تمامی مایعات بدن و تشخیص نوع میکروب نیز انجام میشود.
محدودهٔ معمول
Test |
پایین |
بالا |
واحد |
توضیحات |
سدیم (Na) |
136 |
145 |
mmol/L |
|
پتاسیم (K) |
3.5 |
5.0 |
mmol/L |
|
اوره |
2.5 |
6.4 |
mmol/L |
BUN - نیتروژن اوره خون |
اوره |
15 |
40 |
mg/dL |
|
کراتینین - مرد |
۶۲ |
۱۱۵ |
μmol/L |
|
کراتین - زن |
۵۳ |
۹۷ |
μmol/L |
|
;کراتینین- مرد |
0.7 |
1.3 |
mg/dL |
|
کراتینین - زن |
۰٫۶ |
۱٫۲ |
mg/dL |
|
قند خون (fasting) |
3.9 |
5.8 |
mmol/L |
همچنین ببینید: هموگلوبین گلیکوزیله |
گلوکز (fasting) |
70 |
120 |
mg/dL |
|
پروفایل مولکولی
- الکتروفورز پروتئین (تکنیک جنرال)
- وسترن بلات (تکنیک جنرال)
- آزمون عملکرد کبد
- واکنش زنجیرهای پلیمراز (DNA). پروفایل دیانای امروزه حتی با ذرهای از موی فرد یا بزاق نیز قابل دسترسی میباشد: پروفایل دی. ان. ای بیشترین استفاده را در علوم پزشک قانونی و جرمشناسی دارد ولی بتازگی بخشی از پروسههای تشخیص پزشکی را در کشف علت گروهی از بیماریها را ازآن خود نموده.
- نورترن بلات (RNA)
- بیماریهای آمیزشی
ارزیابی سلولی
- شمارش کامل خون (سیبیسی)
- هماتوکریت وامسیوی ("حجم متوسط گولبولها")
- ای. اس. آر (ESR)
- کراس مچینگ. تعریف گروه خونی برای انتقال خون یا پیوند اندام
- کشت خون هنگامیکه عفونتی ناشناخته و یا دشوار در تشخیص باشد از کشت خون برای تعیین دقیق نوع عفونت استفاده میشود.
جایگزینی
در سال ۲۰۰۸، دانشمندان اعلام کردند که آزمایش بر روی بزاق بسیار مقرون به صرفهتر بوده و در نهایت میتواند جایگزین برخی آزمایشهای خون شود چراکه بزاق شامل ۲۰٪ از پروتئینهای موجود در خون است.
ESR در آزمایش خون چیست؟
گاهی از آزمایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) تحت عنوان تست سرعت رسوب یاد میشود. این آزمایش خون مخصوص تشخیص یک بیماری خاص نیست. بلکه به متخصص کمک میکند تا بروز التهاب در بدن را تشخیص دهد. می توانید این آزمایش را در محل خانه انجام بدهید.
مدرسه آنلاین- پزشک در کنار سایر اطلاعات یا نتایج آزمایش به نتیجهی تست ESR یا تست سرعت رسوب گلبول قرمز نگاه می کند تا به تشخیص درست کمک شود.
آزمایش ESR چیست؟
پزشک در کنار سایر اطلاعات یا نتایج آزمایش به نتیجهی تست ESR نگاه می کند تا به تشخیص درست کمک شود. آزمایش هایی که تجویز میشود متناسب با علائم شماست.همچنین میتوان از تست ESR برای کنترل بیماریهای التهابی استفاده کرد.
چرا پزشک تست ESR تجویز میکند؟
اگر دچار التهاب باشید، گلبول های قرمز خون بهم میچسبند و تشکیل توده میدهند. این توده روی سرعت تهنشین شدن گلبول قرمز در نمونه خون تاثیر میگذارد.این تست به پزشک اجازه میدهد میزان تشکیل توده را مشاهده کند. هرچه گلبولها سریعتر و بیشتر به انتهای لولهی آزمایش برسند، احتمال بروز التهاب بیشتر است.در مجموع، تست ESR میتواند التهاب را در بدن تشخیص دهد و اندازه بگیرد. با این حال، علت التهاب را مشخص نمیکند. به همین دلیل به ندرت پیش میآید که این آزمایش به تنهایی انجام شود. احتمالا پزشک به کمک آزمایشات دیگر علت علائم را مشخص میکند.متخصص با استفاده از تست ESR میتواند بیماریهایی را که باعث بروز التهاب میشوند را تشخیص دهد. مانند:
- بیماری خودایمنی
- سرطان
- عفونت
تست ESR به متخصص کمک می کند بیماریهای التهابی خودایمنی را تحت نظارت قرار دهد. مانند:
- رماتیسم مفاصل
- لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)
ممکن است پزشک در شرایط زیر نیز این تست را انجام دهد:
- بعضی از انواع آرتریت
- برخی مشکلات عضلانی یا بافت پیوندی مانند رماتیسم چند عضله
علائمی که نشان میدهد باید تست ESR را انجام دهیداگر دچار علائم بیماریهای التهابی مانند آرتریت یا بیماری التهابی معده (IBD) شوید، به تست ESR نیاز پیدا میکنید. این علائم شامل موارد زیر است:
- درد یا خشکی مفاصل که هنگام صبح بیشتر از ۳۰ دقیقه طول میکشد
- سردرد، بهخصوص همراه با درد شانه
- کاهش وزن غیر عادی
- درد شانه، گردن یا لگن
- علائم گوارشی مانند اسهال، تب، خون در ادرار یا درد غیرعادی شکم
استارتآپ «سیفاکس هلث» که توسط دو پژوهشگر سابق دانشگاه «امآیتی» تأسیس شده، یک تراشه فوتونیک یکپارچه را برای آزمایش خون خانگی با کیفیت بالا ابداع کرده است.
کد خبر: ۱۲۷۲۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۷
متخصص غدد گفت: یک رژیم غذایی سالم، ورزش به صورت مداوم و اصلاح شیوه زندگی، مصرف منظم دارو که میتواند به بهبود دیابت کمک کند.
کد خبر: ۱۲۷۱۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۲
یک دستگاه جدید تشخیص دستی آزمایش خون قادر است تنها با استفاده از یک قطره خون ظرف یک ساعت نتایج را ارائه دهد.
کد خبر: ۱۲۶۷۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۳۰
محققان در گزارش جدید خود از انجام آزمایشهای خون جدید برای تشخیص سریعتر و دقیقتر بیماری آلزایمر خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۵۴۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۳۰
دانشمندان چینی آزمایشی ابداع کردهاند که سه نوع سرطان را تنها با یک قطره خون خشک شده و در عرض چند دقیقه تشخیص میدهد.
کد خبر: ۱۲۳۳۸۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
براساس یک مطالعه جدید، اندازهگیری سطح یک پروتئین میتواند به اندازه نمونهبرداری از اعصاب کمر در تشخیص بیماری آلزایمر مفید باشد.
کد خبر: ۱۲۱۷۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
افرادی که افکار خودکشی را تجربه میکنند، ممکن است همیشه در توضیح درد عمیقی که با آن دست و پنجه نرم میکنند، مستقیم صحبت نکنند، اما دانشمندان در تلاش هستند تا راههایی برای کمک به این افراد قبل از اقدام به خودکشی پیدا کنند.
کد خبر: ۱۲۱۰۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
کد خبر: ۱۲۰۹۸۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۱
کد خبر: ۱۲۰۲۲۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۱
کد خبر: ۱۱۹۸۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
آزمایش خون این افراد به درستی دو مورد از سه سرطان را شناسایی کرده است. همچنین در این آزمایشها متخصصان توانستند در بیش از ۸۰ درصد موارد منطقه اصلی را که سرطان از آنجا منشا گرفته، شناسایی کنند.
کد خبر: ۱۱۷۷۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۲
پژوهشگران دانشگاه «موناش» استرالیا آزمایش خون جدیدی را توسعه دادهاند که میتواند میزان خواب آلودگی رانندگان را تشخیص دهد.
کد خبر: ۱۱۷۴۷۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۰
کد خبر: ۱۱۶۶۶۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۴
فوق تخصص خون و سرطان بالغین درباره علائم غلظت خون گفت: این علائم شامل سردرد، سرگیجه و عدم تمرکز است. همچنین تنگی نفس به دلیل خون رسانی نامناسب به ریهها و همچنین خارش پوست، از دیگر علائم آن است.
کد خبر: ۱۱۴۷۲۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
مطمئنا برای تفسیر دقیق نتیجه آزمایش خون باید به پزشک متخصص مراجعه کنید، اما اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که تمایل دارید خودتان هم از برخی از مهم ترین فاکتورهای آزمایش خون سر در بیاورید، خواندن این مطلب میتواند بسیار کمککننده باشد.
کد خبر: ۱۱۲۹۴۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۱
کد خبر: ۱۰۸۵۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۰
پس از آزمایشاتی که محققان بر روی موشها انجام دادند موفق به مشاهده تغییرات رخ داده در ساختار ACE ۲ موجود در پلاسما آنها پس از ابتلا به کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ شدند.
کد خبر: ۱۰۷۲۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۸
آزمایش خون طیف گستردهایی دارد. برخی از آنها به عنوان چکاپ سالیانه تجویز میشوند و برخی دیگر در تشخیص بیماریهای مختلف کاربرد بیشتری دارند. در ادامه به معرفی کاربردیترین شاخصهای آزمایش خون در منزل پرداخته شده است.
کد خبر: ۱۰۷۰۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
محققان آمریکایی میگویند که یک نوع آزمایش خون ابداع کردهاند که همزمان میتواند بیش از ۵۰ نوع سرطان را تشخیص دهد.
کد خبر: ۱۰۶۰۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۸
محققان یک شرکت فرانسوی موتورسیکلتی ساختهاند که میتواند به یک «موتور پرنده» تبدیل شود.
کد خبر: ۱۰۵۳۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰