کلیات
زکات فطره یکی از زکاتهای واجب میباشد که به زکات بدن نیز معروف است. زکات فطره زکات واجب در عید فطر میباشد.
معانی لغوی فطره
فطره در عنوان یاد شده یا به معناى خلقت؛ یعنى هیئت و صورت مخلوق است یا به معناى اسلام و یا به معناى افطار؛ مقابل روزه. به معناى نخست، مراد از زکات فطره زکات خلقت خواهد بود. به این اعتبار به زکات فطره زکات بدن نیز گفته مىشود؛ زیرا موجب سلامت جسم از آفتها مىگردد. به معناى دوم، مراد از زکات فطره، زکات اسلام است. تناسب بین زکات فطره و اسلام از این جهت است که زکات از ارکان و شعائر اسلام به شمار مىرود و در کاربرد سوم، معناى زکات فطره، زکات افطار از روزه خواهد بود.
احکام زکات فطره
زکات فطره از واجبات عبادى است؛ از این رو، هنگام اداى آن قصد تقرب به خدا شرط صحت آن است.
شرایط وجوب
۱. تکلیف؛ بنابر این، زکات فطره از غیر مکلف (نابالغ و دیوانه) ساقط است.
۲. هوشیاری؛ بنابر این، بر کسى که هنگام غروب آفتاب روز آخر ماه رمضان بیهوش باشد، زکات واجب نیست.
۳. آزاد بودن؛ بنابر این، زکات فطره از برده ساقط است.
۴. بی نیازی؛ بر اساس این شرط، بر فقیر زکات واجب نیست. بنابر قول مشهور، مراد از فقیر کسى است که بالفعل یا بالقوه هزینه زندگى خود و خانوادهاش را به مدت یک سال نداشته باشد.
برخى قدما گفتهاند: فقیر کسى را گویند که مالک یکى از نصابهاى زکات یا قیمت آن نباشد.
از برخى قدما نقل شده که زکات فطره بر فقیرى که مالک قوت یک شبانه روز خویش باشد واجب است.
البته شکى در استحباب زکات فطره بر فقیر نیست و کمترین آن، این است که مقدار یک صاع (حدود سه کیلو) را با اعضاى خانواده خود دستگردان کند و سپس آن را به عنوان زکات فطره به فقیرى بیرون از خانواده بپردازد.
در اینکه وجوب زکات مشروط به این است که شخص، افزون بر مئونه سال، مالک مقدار زکات باشد یا نه، اختلاف مىباشد. بنابر قول نخست، بر کسى که مالک مئونه سال است، لیکن افزون بر آن به مقدار زکات مالک نیست، زکات واجب نخواهدبود. برخى بین غنی بالفعل و غنى بالقوه تفصیل داده و در دومى، وجوب زکات را به داشتن افزون بر مئونه سال، به مقدار زکات، مشروط کردهاند.
ملاک در وجوب فطره بر شخص، داشتن شرایط وجوب قبل از غروب آفتاب شب عید فطر تا تحقق غروب است. بنابر این، بر کسى که پیش از غروب آفتاب واجد شرایط بوده، لیکن هنگام غروب فاقد آنها گشته، فطره واجب نیست؛ هرچند در صورت برخوردارى از شرایط در فاصله زمانى بین غروب آفتاب شب عید و اقامه نماز عید (زوال روز عید)، مانند آنکه در این فاصله نابالغ بالغ گردد، پرداخت فطرهمستحب خواهدبود.
برخى معاصران گفتهاند: چنانچه در فاصله زمانى بین غروب و نماز عید، شرایط محقق شود، احتیاط وجوبی در پرداخت زکات فطره است.
برخى نیز قائلاند: داشتن شرایط هنگام غروب نیز موجب وجوبزکات است؛ هرچند قبل از آن فاقد شرایط بوده است.
هرکس عیال (نان خور) شخص به شمار رود؛ بالغ باشد یا نابالغ؛ آزاد باشد یا برده؛ مسلمان باشد یا کافر، زکاتش بر او (معیل) با فراهم بودن شرایط، واجب است.
زکات فطره مهمان بر میزبان واجب است؛ لیکن در اینکه صرف صدق عنوان مهمان- که با مهمان شدن در آخرین لحظه باقى مانده از ماه رمضان، به گونهاى که با حالت مهمانى داخل شب عید شود تحقق مىیابد- موجب وجوب زکات فطره بر میزبان است، یا صدق عرفى عنوان «عیال» بر مهمان، شرط وجوب آن مىباشد و مجرد صدق عنوان مهمان کفایت نمىکند، اختلاف است. شرط بودن مهمانى در طول ماه؛ نیمه دوم ماه؛ دهه آخر ماه؛ دو شب آخر ماه و شب آخر ماه از دیگر اقوال در مسئله است.
بنابر قول دوم، در وجوب زکات فطره، عنوان مهمان، خصوصیت و موضوعیت ندارد؛ بلکه آنچه موضوعیت دارد صدق عنوان «عیال» بر مهمان است؛ لیکن در اینکه صدق عیال بر مهمان متوقف بر باقى ماندن وى براى مدتى نزد میزبان است یا باقى ماندن در شب عید فطر نیز در صدق عنوان «عیال» کفایت مىکند، اختلاف است. البته بر کسى که شب عید براى افطار دعوت مىشود و پس از افطار مىرود، عنوان «عیال» صادق نیست؛ هرچند ورودش بر میزبان پیش از غروب باشد.
آیا زکات فطره زوجه بر شوهر و برده بر مولا، مطلقا واجب است، هرچند نان خور آنان به شمار نروند یا تنها درصورتى که نان خور شوهر و مولا باشند و یا درصورتى که نفقه ایشان بر آن دو واجب باشد، هرچند نان خور محسوب نشوند؟ مسئله اختلافى است.
البته اختلاف در صورتى است که زوجه و برده نان خور دیگرى نباشند؛ و گرنه اختلافى در سقوط زکات از عهده شوهر و مولا نیست.
زکات از کسى که فطره او بر عهده دیگرى مىباشد، ساقط است.
هرچند وى زکات را نپردازد. البته در فرضى که معیل، فقیر و عیال، غنی باشد آیا بر عیال، پرداخت زکات از طرف خود واجب است یا نه؟ اختلاف است.
جنس و مقدار زکات فطره
کلمات فقها در بیان جنس زکات فطره مختلف است. برخى، تنها گندم، جو، خرما و کشمش را ذکر کردهاند. برخى دیگر، ذرت یا کشک را نیز به آنها افزودهاند. گروه سوم، آن پنج چیز را به اضافه شیر ذکر کرده و گروه چهارم، برنج را نیز بر شش چیز یاد شده افزودهاند.
مشهور متأخران، جنس زکات فطره را قوت غالب بیشتر مردم دانستهاند. در زکات فطره، پرداخت قیمت اجناس یاد شده نیز کفایت مىکند.
مقدار زکات فطره
براى هر نفر در غیر شیر یک صاع (چهار مُد، برابر شش رطل مدنى و نه رطل عراقى، حدود سه کیلو گرم) است. در شیر، گروهى مقدار آن را چهار رطل ذکر کردهاند؛ هرچند مشهور مقدار آن را نیز یک صاع دانستهاند. بنابر قول نخست، در اینکه مراد از رطل، رطل عراقى است یا مدنى اختلاف است.
زمان وجوب زکات فطره
زمان وجوب زکات فطره بنابر قول مشهور میان متأخران، غروب روز آخر ماه رمضان است. برخى، زمان وجوب را طلوع فجر روز عید دانستهاند. پایان وقت وجوب پرداخت آن نیز اختلافى است. برخى آن را هنگام گزاردن نماز عید، برخى دیگر زوال روز عید و گروه سوم، غروب آن روز دانستهاند. در اینکه پرداخت زکات فطره در ماه رمضان، پیش از فرارسیدن زمان وجوب آن، جایز است یا نه، اختلافى است. بنابر قول به جواز، پرداخت زکات فطره از اول ماه رمضان جایز مىباشد. هرگاه فرد در طول وقت وجوب، فطره را پرداخت نکند، در صورتى که آن را به قصد قربت از مال خود جدا کرده و کنار گذاشته باشد، همان را به عنوان زکات فطره خارج مىسازد، اما اگر جدا نکرده باشد در اینکه زکات از ذمه او ساقط مىشود یا نه و در فرض عدم سقوط در اینکه باید زکات را به نیت ادا بپردازد یا قضا، اقوال مختلف است. هر گاه پس از کنار گذاشتن زکات، با امکان پرداخت، آن را نپردازد، ضامن است.
مصرف زکات فطره
بنابر قول مشهور و معروف میان فقها، مصرف زکات فطره، همان مصرف زکات مال است. ظاهر کلام برخى قدما، اختصاص مصرف زکات فطره به فقرا است. برخى معاصران نیز احتیاط وجوبی را در پرداخت زکات فطره به آنان دانستهاند. بنابر قول گروهى، دادن زکات فطره به مخالف مستضعف در صورت عدم وجود فقیر مؤمن (شیعه دوازده امامى) جایز است. مالک مىتواند زکات فطره اش را مستقیم به مستحق بپردازد؛ هرچند تحویل آن به امام علیه السّلام یا نایب او افضل است.
بنابر قول مشهور، پرداخت کمتر از یک صاع از زکات فطره به فقیر جایز نیست؛ مگر آنکه فقرا زیاد باشند؛ به گونهاى که دادن یک صاع به همه آنان امکان پذیر نباشد، که در این صورت گروهى قائل به جواز پرداخت کمتر از یک صاع شدهاند. در ناحیه زیادى، دادن بیش از یک صاع، بلکه تا حد رفع فقر از فقیر جایز است.
مستحب است زکات فطره به فقراى خویشاوند و سپس همسایگان اختصاص داده شود؛ چنان که ترجیح فقراى اهل علم و فضیلت بر غیر آنان در دادن زکات فطره مستحب است.
فطریه و کفاره روزه سال ۹۸ منطبق بر اعلام دفتر مقام معظم رهبری
مطابق اعلام دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای مبلغ زکات فطره برای سال ۱۳۹۸ حداقل ۸ هزار تومان مانند سال گذشته است. فطریه عبارت است از سه کیلو طعام غالب هر مسلمان اعم از جو، گندم و برنج و اقلامی که بهعنوان طعام محسوب میشوند. بر اساس محاسبات صورتگرفته میزان زکات فطره برای یک نفر با محاسبه سه کیلو گندم، ۸,۰۰۰ تومان است و پرداخت این مبلغ به عنوان فطریه کفایت میکند. اما هموطنان میتوانند با توجه به برنجی که مصرف میکنند، سه کیلو از آن یا معادل قیمت آن را بهعنوان فطریه بپردازند. البته در هر صورت پرداخت حداقل ۸,۰۰۰ تومان برای هر نفر کفایت میکند. بر اساس اعلام دفتر مقام معظم رهبری، مبلغ کفاره یک روز قضای روزه با عذر شرعی، مبلغ ۲,۵۰۰ تومان و کفاره یک روز قضای روزه عمدی، مبلغ ۱۵۰ هزار تومان است.
کد خبر: ۱۲۳۱۲۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۲
هشدار جدی به کاربران فضای مجازی؛
خطر بزرگی که ممکن است با یک اشتباه ساده گریبانگیر افراد شود. مثلا با کلیک روی لینکی که در انتهای یک پیامک جعلی قرار گرفته و ضمن تبریک عید از طرف یک نهاد حمایتی یا خیریه، از مومنان خواسته تا با کلیک روی لینک نسبت به پرداخت آنلاین فطریه و یا حتی مبلغ کفاره اقدام نمایند. لینکی که به یک سایت ناامن یا درگاه جعلی متصل است و...
کد خبر: ۱۲۳۱۱۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۲
زکات فطره یا فطریه در عید فطر پرداخت می شود، مقدار، تاخیر و وقت پرداخت، میزان کفاره و مبلغ فطریه بر اساس قیمت گندم و برنج از سوی مراجع عظام تقلید اعلام می شود.
کد خبر: ۱۲۳۱۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۱
در مورد فطریه کسی که در شب عید فطر و قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان مهمان میشود، نظرات گوناگونی داده شده که به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم.
کد خبر: ۱۲۳۱۰۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۱
پرداخت زکات فطره یا فطریه در این روز بر هر مسلمانی واجب است و چه خوب است که این فطریه را به نیازمندان آبرومند و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی همچون بهزیستی هدیه کنیم.
کد خبر: ۱۲۳۰۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۰
دفتر مراجع عظام تقلید میزان فطریه و کفاره روزه ماه مبارک رمضان را در سال ۱۴۰۳ را اعلام کردند.
کد خبر: ۱۲۳۰۶۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۹
قیمت فطریه رمضان ۱۴۴۵ از سوی دفتر رهبر انقلاب اعلام شد.
کد خبر: ۱۲۳۰۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۵
میزان و مبلغ زکات فطره و کفاره روزه ۱۴۰۳ از سوی حضرت آیت الله نوری همدانی اعلام شد.
کد خبر: ۱۲۳۰۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۵
یکی از فرائض ماه مبارک رمضان که بر همه روزه داران واجب است و در روز عید فطر ادا می شود، فطریه است.
کد خبر: ۱۲۲۸۵۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۵
میزان و نحوه پرداخت زکات فطره (سرفطره) و فدیه ترک روزه برای اهلسنت در سال ۱۴۰۳ مشخص شد.
کد خبر: ۱۲۲۸۲۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۳
در استفتائیهای از رهبر انقلاب سوال شد کسی که در کل سال بیشتر برنج استفاده میکند، آیا باید برنج یا مبلغ سه کیلو برنج را برای فطریه محاسبه کنید.
کد خبر: ۱۱۷۲۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۲
رئیس پلیس فتا استان گلستان نسبت به کلاهبرداری از شهروندان با ترفند پرداخت فطریه هشدار داد و گفت: شهروندان مراقب مجرمان سایبری باشند.
کد خبر: ۱۱۷۲۰۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۱
همزمان با روزهای پایانی ماه رمضان و فرا رسیدن عید سعید فطر، دستگاهها و نهادهای حمایتی روشهای جذب فطریه را اعلام کردهاند.
کد خبر: ۱۱۷۲۰۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۱
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه میکنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۷۱۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
با توجه به این که روزهای پایانی ماه مبارک رمضان را سپری میکنیم؛ به رسم هر ساله و در آستانه عید سعید فطر، برخی از مراجع تقلید میزان زکات فطریه امسال را اعلام کردند.
کد خبر: ۱۱۷۱۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۶
مبلغ فطریه برای هر نفر برمبنای قوت غالب منطقه، سه کیلو گندم، برنج و مانند آنها و یا معادل قیمت اینها به قیمت روز پرداخت گردد. همچنین مبلغ مربوط به کفاره غیرعمد، به ازای هر روز ۱۲/۰۰۰ تومان (دوازده هزار تومان) و کفاره عمدی روزه به ازای هر روز ۷۲۰/۰۰۰ تومان (هفتصد و بیست هزار تومان) تعیین شده است.
کد خبر: ۱۱۷۱۰۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
در استفتائیهای از رهبر انقلاب سوال شد کسی که در کل سال بیشتر برنج استفاده میکند، آیا باید برنج یا مبلغ سه کیلو برنج را برای فطریه محاسبه کنید؟
کد خبر: ۱۱۱۶۸۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۳
زکات فطره و یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است. بر کسی که خودش فقیر نباشد واجب است برای خود و تمام کسانی که تحت تکفل او هستند زکات فطره را بپردازد. اگر کسی که فطره بر او واجب است آن را پرداخت نکند بر فرد تحت تکلف واجب نمی شود.
کد خبر: ۳۳۷۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۱
با فرا رسیدن عید فطر، مسلمانان روزه دار لازم است که در صبح روز عید نماز این روز را اقامه کنند؛ نمازی که در زمان حضور امام (ع) واجب است و در غیبت او نیز مستحب است که به صورت جماعت اقامه شود.
کد خبر: ۹۷۸۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۱
مبلغ زکات فطره ۱۴۰۱ بنا بر اعلام دفاتر مراجع تقلید به شرح درج شده در اینفوگرافیک ذیل است.
کد خبر: ۱۱۱۶۶۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۱