کلیات
جشنواره بین المللی فیلم فجر یکی از مهم‌ترین رویداد‌های فرهنگی ایران است که به صورت سالانه و هر سال در نیمه بهمن ماه برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که از سال ۱۳۶۱ و به یاد بهمن ماه ۱۳۵۷ (سالروز پیروزی انقلاب اسلامی) به صورت مستمر برگزار شده است و در بهمن ماه ۱۳۹۸ نیز دوره سی و هشتم آن برگزار شد. مجری برگزاری این جشنواره بنیاد سینمایی فارابی بود که آن را زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار کرد.
تاریخچه
پیش از انقلاب اسلامی جشنواره بین المللی فیلم تهران با حمایت دفتر مخصوص فرح پهلوی همسر آخرین شاه ایران برگزار می‌شد که پس از انقلاب جشنواره بین المللی فیلم فجر جایگزین آن شد.
حسین وخشوری اولین دبیر جشنواره بین المللی فیلم فجر بود که در تاریخ ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۶۱ برگزار شد. ناگفته نماند این جشنواره از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۴ تنها به تولیدات سالانه سینمای ایران می‌پرداخت، اما از سال ۱۳۷۴ این جشنواره به صورت بین المللی برگزار می‌شود و در بخش بین الملل به بررسی فیلم‌هایی از سینمای جهان تأکید دارد.
جایزه جشنواره
سیمرغ بلورین نام جایزه ویژه این جشنواره است که در بخش‌های رقابتی جشنواره شرکت کنندگان برای تصاحب آن با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. در کنار سیمرغ بلورین، دیپلم افتخار و لوح زرین نیز از دیگر جوایز این جشنواره است که شرکت کنندگان می‌توانند برنده آن باشند. اگرچه این جشنواره در سال‌های گذشته تنها در بخش فیلم‌های بلند برگزار شد، اما چند سالی است که بخش‌های دیگری نظیر فیلم کوتاه، مستند و مسابقه مواد تبلیغاتی نیز به آن اضافه شده است.
رکوردها
بر اساس آمار و اطلاعات موجود تا جشنواره سی و هفتم رکورد بیشترین سیمرغ بلورین بهترین فیلم را ابراهیم حاتمی‌کیا، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین کارگردانی را مجید مجیدی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین فیلمنامه را کامبوزیا پرتوی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین فیلمبرداری را محمود کلاری، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین تدوین را هایده صفی‌یاری و حسین زندباف، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین صداگذاری را محمدرضا دلپاک، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین صدابرداری را جهانگیر میرشکاری، رکورد سیمرغ بلورین بهترین عکس را جواد جلالی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین موسیقی را مجید انتظامی، محمدرضا علیقلی و حسین علیزاده، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین طراح صحنه و لباس را امیر اثباتی و ایرج رامین‌فر، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین طراح چهره پردازی را عبدالله اسکندری و سعید ملکان، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین جلوه‌های ویژه را محسن روزبهانی، بیشترین سیمرغ بلورین بازیگر نقش اول زن را فاطمه معتمد آریا، لیلا حاتمی، پروانه معصومی، هدیه تهرانی، باران کوثری و مریلا زارعی، بیشترین سیمرغ بلورین بازیگر نقش اول مرد را پرویز پرستویی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین بازیگر نقش مکمل زن را نیکو خردمند، فاطمه معتمد آریا، مهتاب نصیرپور و شبنم مقدمی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین بازیگر نقش مکمل مرد را سعید پورصمیمی، رکورد بیشترین سیمرغ بلورین تماشاگران را ابراهیم حاتمی کیا، کمال تبریزی و اصغر فرهادی و رکورد بیشترین جایزه ویژه هیئت داوران را عباس کیارستمی به دست آورده اند.
سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با دبیری ابراهیم داروغه زاده در بهمن ماه ۱۳۹۷ برگزار شد.
جشنوار فیلم فجر ۳۸
جشنواره فیلم فجر ۳۸ همچون دوره‌های پیشین در بهمن سال ۱۳۹۸ برگزار شد. جشنواره‌ای که ابراهیم داروغه زاده دبیر آن بود.
جشنواره فیلم فجر ۳۹
در این دوره از جشنواره همانند سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر، جایزه ویژه‌ای تحت عنوان تندیس قاسم سلیمانی به بهترین فیلم با موضوع دفاع مقدس اهدا خواهد شد. هیئت داوران بخش سودای سیمرغ شامل محمد احسانی، ساره بیات، مرتضی پورصمدی، بهرام توکلی، نیما جاویدی، سید جمال ساداتیان و مصطفی کیایی است.
سودای سیرمرغ
در این دوره از جشنواره فیلم فجر ۱۱۰ فیلم متقاضی حضور در بخش سودای سیمرغ بوده که پس از بررسی و ارزیابی ۶۲ فیلم حائز شرایط شناخته شدند که اسامی آنها در جدول زیر آمده است:
|
طلاخون (ابراهیم شیبانی) |
آفتاب نیمه‌شب (شهریار بحرانی) |
خانه ماهرخ (شهرام ابراهیمی) |
|
عروس خیابان فرشته (مهدی خسروی) |
آهنگ دو نفره (آرزو ارزانش) |
خط فرضی (فرنوش صمدی) |
|
غیبت موجه (عباس رافعی) |
آهو (هوشنگ گلمکانی) |
خورشید آن ماه (ستاره اسکندری) |
|
قاتل و وحشی (حمید نعمت‌الله) |
ابلق (نرگس آبیار) |
راند چهارم (علیرضا امینی) |
|
کارو (احمد مرادپور) |
اتومبیل (علی میری رامشه) |
رمانتیسم عماد و طوبا (کاوه صباغ‌زاده) |
|
گل به خودی (احمد تجری) |
بابا سیبیلو (ادوین جاچیکیان) |
روز ششم (حجت قاسم‌زاده اصل) |
|
گیج‌گاه (عادل تبریزی) |
بام بالا (سید جمال سیدحاتمی) |
روزی روزگاری آبادان (حمیدرضا آذرنگ) |
|
لاک‌پشت و حلزون (رضا حماسی) |
بچه گرگ‌های دره سیب (فریدون نجفی) |
روشن (روح‌الله حجازی) |
|
لب خط (علی جبارزاده) |
بچه‌های طوفان (صادق صادق‌دقیقی) |
زالاوا (ارسلان امیری) |
|
لیپار (حسین ریگی) |
بدون همه چیز (محسن قرایی) |
زد و بند (داوود نوروزی) |
|
مامان (آرش انیسی) |
برای مرجان (حمید زرگرنژاد) |
سایه زندگی (حمید خیرالدین) |
|
مصلحت (حسین دارابی) |
بعد از اتفاق (پوریا حیدری اوره) |
ستاره بازی (هاتف علیمردانی) |
|
منصور (سیاوش سرمدی) |
بی‌آبان (مهرداد کوروش‌نیا) |
سلفی با رستم (حسین قناعت) |
|
مهران (رقیه توکلی) |
پسر دلفینی (محمد خیراندیش) (انیمیشن) |
سه روز و سه قتل (مسعود امینی تیرانی) |
|
نارگیل (سید داوود اطیابی) |
تارا (کاوه قهرمان) |
سیاه باز (حمید همتی) |
|
نیلگون (حسین سهیلی‌زاده) |
تروا (محمد علیزاده) |
شاه‌ماهی (نادر مقدس) |
|
هرماس (مهدی صاحبی) |
تک‌تیرانداز (علی غفاری) |
شهربانو (مریم بحرالعلومی) |
|
ورود و خروج ممنوع (امید آقایی) |
تی تی (آیدا پناهنده) |
شیرجه بزرگ (کریم لک‌زاده) |
|
یدو (مهدی جعفری) |
چپ راست (حامد محمدی) |
شیشلیک (محمدحسین مهدویان) |
|
یقه سفیدها (شهرام مسلخی) |
حرف آخر (ابراهیم شفیعی) |
صحنه‌زنی (علیرضا صمدی) |
|
حکم تجدیدنظر (محمدامین کریم‌پور) |
طبقه یک و نیم (نوید اسماعیلی) |
فیلم های نهایی
در ۱۷ بهمن ۱۳۹۹ هیئت داوران فهرست ۱۶ فیلم نهایی بخش سودای سیمرغ را به شرح زیر اعلام کردند:
|
گیج‌گاه (عادل تبریزی) |
ابلق (نرگس آبیار) |
رمانتیسم عماد و طوبا (کاوه صباغ‌زاده) |
|
مامان (آرش انیسی) |
بی‌همه چیز (محسن قرایی) |
روزی روزگاری آبادان (حمیدرضا آذرنگ) |
|
مصلحت (حسین دارابی) |
تک‌تیرانداز (علی غفاری) |
روشن (روح‌الله حجازی) |
|
منصور (سیاوش سرمدی) |
تی تی (آیدا پناهنده) |
زالاوا (ارسلان امیری) |
|
یدو (مهدی جعفری) |
خط فرضی (فرنوش صمدی) |
ستاره بازی (هاتف علیمردانی) |
|
شیشلیک (محمدحسین مهدویان) |
برندگان سیمرغ جشنواره فیلم فجر
فهرست برندگان بخش‌های مختلف به شرح زیر اعلام شد:
سودای سیمرغ
بهترین فیلم: «یدو» به تهیه‌کنندگی محمدرضا مصباح
دیگر نامزدها: «ابلق» به تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی | «بیهمهچیز» به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی | «زالاوا» به تهیه‌کنندگی روح‌اله برادری و سمیرا برادری
بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: «ابلق» به کارگردانی نرگس آبیار
انتخاب‌های بعدی: «بی همه چیز» (فیلم دوم)، «شیشلیک» (فیلم سوم)
بهترین کارگردانی: مهدی جعفری برای «یدو»
دیگر نامزدها: نرگس آبیار برای «ابلق» | ارسلان امیری برای «زالاوا» | محسن قرایی برای «بیهمهچیز»
جایزه ویژه هیئت داوران: محسن قرایی برای «بیهمهچیز»
بهترین فیلم از نگاه ملی: علی غفاری کارگردان و ابراهیم اصغری تهیه‌کننده برای «تک‌تیرانداز»
بهترین فیلمنامه: ارسلان امیری، آیدا پناهنده، تهمینه بهرام برای «زالاوا»
دیگر نامزدها: آرش انیسی برای «مامان» | آیدا پناهنده، ارسلان امیری برای «تی‌تی»
بهترین فیلمنامه اقتباسی: محسن قرایی، محمد داودی برای «بیهمهچیز»
دیگر نامزدها: حمیدرضا آذرنگ برای «روزی روزگاری آبادان» | مهدی جعفری، مهین عباس‌زاده برای «یدو»
بهترین کارگردان اول: ارسلان امیری برای «زالاوا»
دیپلم افتخار: حسین دارابی برای «مصلحت»
دیگر نامزدها: حمیدرضا آذرنگ برای «روزی روزگاری آبادان» | آرش انیسی برای «مامان» | عادل تبریزی برای «گیج‌گاه» | سیاوش سرمدی برای «منصور»
بهترین نقش اول زن: رؤیا افشار برای «مامان»
دیپلم افتخار: ستاره پسیانی برای «یدو»
دیگر نامزدها: الناز حبیبی برای «رمانتیسم عماد و طوبا» | ملیسا ذاکری برای «ستاره بازی» | الناز شاکردوست برای «ابلق» | نازنین فراهانی برای «مصلحت»
بهترین نقش اول مرد: رضا عطاران برای «روشن»
دیگر نامزدها: پرویز پرستویی برای «بیهمهچیز» | نوید پورفرج برای «زالاوا» | محسن تنابنده برای «روزی روزگاری آبادان» | میلاد صویلاوی برای «یدو» | امیر نوروزی برای «مامان»
بهترین نقش مکمل زن: گلاره عباسی برای «ابلق»
دیگر نامزدها: آزیتا حاجیان برای «خط فرضی» | الهام شفیعی برای «روزی روزگاری آبادان» | گیتی معینی برای «ابلق»
بهترین نقش مکمل مرد: پوریا رحیمی‌سام برای «زالاوا»
دیگر نامزدها: عرفان ابراهیمی برای «مامان» | پژمان جمشیدی برای «شیشلیک» | وحید رهبانی برای «مصلحت» | پدرام شریفی برای «بیهمهچیز»
بهترین فیلمبرداری: مرتضی نجفی برای «روشن» و «یدو»
دیپلم افتخار: محمد رسولی برای «زالاوا»
دیگر نامزدها: مسعود سلامی برای «روزی روزگاری آبادان» | فرشاد محمدی برای «تی‌تی» | مرتضی هدایی برای «بیهمهچیز»
بهترین تدوین: عماد خدابخش برای «بیهمهچیز»
دیگر نامزدها: عماد خدابخش برای «گیج‌گاه» | سیاوش کردجان برای «مصلحت» | میثم مولایی برای «یدو»
بهترین موسیقی متن: حامد ثابت برای «بیهمهچیز»
دیگر نامزدها: پیام آزادی برای «رمانتیسم عماد و طوبا» | بامداد افشار برای «یدو» | علیرضا افکاری برای «تی‌تی» | فردین خلعتبری برای «مصلحت»
بهترین صداگذار: امیرحسین قاسمی برای «یدو»
دیگر نامزدها: حسین ابوالصدق برای «تک تیرانداز» | بهمن بنی‌اردلان برای «روزی روزگاری آبادان» | علیرضا علویان برای «بیهمهچیز» | امیرحسین قاسمی برای «زالاوا» | امیرحسین قاسمی برای «خط فرضی»
بهترین صدابردار: رشید دانشمند برای «یدو»
دیگر نامزدها: طاهر پیشوایی برای «ابلق» | هادی ساعد محکم برای «شیشلیک» | شهرام متولی باشی برای «تک تیرانداز» | امین میرشکاری برای «بیهمهچیز»
بهترین طراحی صحنه: سهیل دانش اشراقی برای «روزی روزگاری آبادان»
دیگر نامزدها: بهزاد جعفری طادی برای «مصلحت» | محمدرضا شجاعی برای «ابلق» | آیدین ظریف برای «یدو» | امیرحسین قدسی برای «بیهمهچیز» | سهیل دانش اشراقی برای «روشن»
بهترین طراحی لباس: مارال جیرانی برای «بیهمهچیز»
دیگر نامزدها: بهزاد جعفری طادی و محمدحسین کرمی برای «شیشلیک» | بهزاد جعفری طادی برای «مصلحت» | محمدحسین کرمی برای «زالاوا»
بهترین چهره‌پردازی: ایمان امیدواری برای «ابلق»
دیگر نامزدها: شهرام خلج برای «شیشلیک» | رکسانا صفوی برای «ستاره بازی» | عباس عباسی برای «یدو»
بهترین جلوه‌های بصری: فرید ناظرفصیحی برای «ابلق»
دیگر نامزدها: محمد برادران برای «منصور» | جواد مطوری برای «بیهمهچیز»
بهترین جلوه‌های ویژه میدانی: ایمان کرمیان برای «تک‌تیرانداز»
دیگر نامزدها: آرش آقابیگ برای «روشن» | ایمان کرمیان برای «یدو»
---
بهترین فیلم مستند: «کودتای 53»، تقی امیرانی
دیگر نامزدها: «ایساتیس»، علیرضا دهقان | «خانه»، افسانه سالاری | «رویاهای خالکوبی شده»، مهدی گنجی | «هجده هزار پا»، مهدی شامحمدی
---
بهترین فیلم کوتاه: «وضعیت اورژانسی»، مریم اسمی خانی
دیگر نامزدها: «جلد»، احسان معجونی | «ناهید»، صمد علیزاده | «ماسک»، نوا رضوانی | «گوشت تلخ»، فرید حاجی | «شاهد»، علی عسگری
---
مسابقه تبلیغات سینمای ایران
بخش تیزر و آنونس: «شنای پروانه»، حمید نجفی‌راد
دیگر نامزدها: «آبی به رنگ آسمان»، مسعود رفیع‌زاده | «بی‌حسی موضعی»، حامد بتولی | «خوب، بد، جلف 2: ارتش سری»، مسعود رفیع‌زاده | «طلا»، مسعود رفیع‌زاده
بخش پوستر: «هفت و نیم»، وحید عبدالحسینی
دیگر نامزدها: «آبادان یازده 60»، محمد تقی‌پور | «خروج»، محمد شکیبا | «هفت و نیم»، محمد موحدنیا
بخش عکس: «خورشید»، سحاب زری‌باف
دیگر نامزدها: «گیلدا»، جلال حمیدی | «ناگهان درخت»، علی نیک‌رفتار