کلیات

دستگاه اکسیژن ساز یا همان تغلیظ کننده (غلیظ کننده) اکسیژن یکی از مهمترین و ضروری ترین وسایل پزشکی خانگی می باشد که اکسیژن مورد نیاز بیماران را (بیمارانی که سطح اکسیژن یا SPO2 خون شان پایین است) با تغلیظ کردن هوای محیط به اکسیژن خالص به طور مستمر تامین می کند. توجه به این نکته حایز اهمیت می باشد که استفاده از دستگاه اکسیژن ساز بسیار ساده بوده و نیاز به تخصص ویژه ندارد.

امروزه با توجه به پیشرفت روزافزون فن‌آور ها، تکنولوژی های جدیدی گوی سبقت را در اختیار دارند که دارای ویژگی‌های خاصی همچون نداشتن اثرات تخریبی زیست محیطی و انواع آلودگی ها باشند همچنین از نظر اقتصادی دارای ارزش افزوده بالاتر باشند. یکی از فن‌آوری های جدید در سیستم اکسیژن‌سازی روش (PSA(Pressure swing adsorption  می باشد نقش اصلی را در این سیستم ، ترکیبی به نام زئولیت بازی می‌کند که دارای هزاران ویژگی منحصر به فرد می‌باشد.

هوایی که ما تنفس می کنیم شامل ۷۸% نیتروژن و ۲۱% اکسیژن و ۱% گازهای دیگر می باشد. دستگاه اکسیژن ساز با کمپرس کردن هوای داخل اتاق به مخازن زﺋولیت، نیتروژن موجود در آن را تحت شرایطی خاص (بر اساس اصل جذب سطحی نوسانی در فشار مشخص) جدا کرده و اکسیژن خالص مدیکال (پزشکی) بالای ۹۵% را در اختیار بیمار قرار می دهد.

اغلب پزشکان مقدار اکسیژن مورد نیاز بیماران را با واحد لیتر در دقیقه (L/m (Liter Per Minute  در نسخه بیماران تجویز می کنند.

انواع دستگاه های اکسیژن ساز خانگی:

دستگا های اکسیژن ساز به دو صورت اکسیژن ساز ثابت و اکسیژن ساز قابل حمل (پرتابل) برای کاربردهای مختلف موجود می باشند.

• اکسیژن ساز ثابت یا به اصطلاح اکسیژن ساز خانگی در ظرفیت های ۳ و ۵ و ۸ و ۱۰ لیتر در دقیقه تولید و عرضه می گردند (منظور از ۳ یا ۵ لیتر در دقیقه، ماکزیمم حجم و فلوی تولیدی دستگاه اکسیژن ساز می باشد.) که اکسیژن مورد نیاز بیماران را به صورت سیستم پیوسته یا Continuous تولید می کنند. با توجه به اینکه اکثر اکسیژن سازهای خانگی چرخ دارند جابجایی آنها از اتاقی به اتاق دیگر به راحتی امکان پذیر می باشد. همچنین بیماران می توانند با استفاده از سوند اکسیژن های بلند به راحتی در منزل تحرک داشته باشند.

• نوع دیگر اکسیژن ساز قابل حمل یا به اصطلاح اکسیژن ساز پرتابل می باشند که جهت استفاده بیماران در بیرون از منزل در ظرفیت های ۲ و ۳و ۵ لیتر در دقیقه تولید و عرضه می گردند که اکثراً اکسیژن مورد نیاز بیماران را به صورت سیستم Impuls تولید می کنند. در این سیستم از سنسورهای فشار بسیار حساس داخل دستگاه استفاده شده است که دم و بازدم بیمار را تشخیص داده و در هنگام دم اکسیژن را خارج و در هنگام بازدم آن را قطع می نماید این تکنیک موجب صرفه جویی در مصرف انرژی دستگاه می گردد.

تفاوت این نوع اکسیژن ساز با نوع خانگی آن در اندازه و وزن دستگاه و نیز مجهز بودن به باتری شارژی داخلی می باشد در صورت متصل بودن به برق ۲۲۰ ولت شهری و یا ۱۲ ولت فندکی اتومبیل باتری شارژی داخل دستگاه شارژ می شود تا در مواقع مورد نیاز ، برق دستگاه را تامین نماید.

دستگاه اکسیژن ساز چه زمانی مورد نیاز می باشد؟

امروزه بسیاری از مردم از انواع بیماری های قلبی، ریوی و یا دیگر بیماری های تنفسی رنج می برند. تعداد قابل توجهی از این بیماران می توانند از درمان به کمک اکسیژن مکمل برای مراقبت های تنفسی در خانه، بیمارستان و یا در یکی از مراکز پزشکی بهره مند شوند.

اکسیژن گازی است که ۲۱% هوای محیط پیرامون ما را فرا گرفته است. عملکرد درست بدن ما به این منبع ثابت هوا وابسته است. پزشک معالج شما، به دلیل آنکه بدن، خود قادر به دریافت اکسیژن کافی از محیط نیست، درمان با اکسیژن مکمل را تجویز می نماید.

بیمارانی که دارای نارسایی های ریوی از جمله بیماران COPD و پنومونی و ادم ریوی و … می باشند و به طور کلی می توان گفت بیمارانی که سطح اکسیژن خونشان SPO2)) از حالت عادی پایین تر است برای بالا بردن اکسیژن خون خود نیاز مبرم به اکسیژن تراپی دارند. ساعات استفاده از دستگاه را تنها پزشک مشخص می¬کند و این ساعات بین ۱ الی ۲۴ ساعت در روز می¬تواند باشد. به عنوان یک توصیه جدی این مهم را باید توجه کرد که پس از تجویز پزشک به سرعت باید از دستگاه اکسیژن ساز استفاده کرد.