کلیات
با افزایش روند طلاق در کشور، سامانه ای با نام تصمیم به منظور ارجاع زوجین به مراکز مشاوره و انصراف آنها از طلاق راه اندازی شده است که تلاش دارد افرادی که تصمیم به طلاق دارند را در یک مکانیزم نظام مند از طلاق منصرف کند.
طی چند سال اخیر روند طلاق در کشور رو به افزایش رفته است و به یک بحران برای بنیان خانواده‌ها تبدیل شده است، بحرانی که رهبر معظم انقلاب چندسالی است که نسبت به آن به مسئولان فرهنگی کشور هشدار می‌دهند. ایشان با ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده به موضوع پیشگیری از طلاق به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی تاکید کردند.
در بند ۱۳ سیاست‌های ابلاغی خانواده از سوی مقام معظم رهبری به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده به ویژه موضوع طلاق و جبران آسیب‌های ناشی از آن با شناسایی مستمر عوامل طلاق و فروپاشی خانواده و فرهنگ‌سازی کراهت طلاق تاکید شده است.
وضعیت طلاق در کشور
براساس آمار در سال ۹۴ در کشور ۱۶۳۷۶۵ ثبت شده است که این رقم در سال ۹۷ به ۱۸۲ هزار و ۸۷۸ مورد رسیده است.
روند طلاق در سال ۹۶ در کشور رو به افزایش بود به طوری که براساس اعلام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در ۶ ماهه سال ۹۶، ۳۵۱ هزار و ۳۸۳ ازدواج در کشور ثبت شده که ۳ درصد کاهش ازدواج داشته و ۸۷ هزار و ۳۸۹ مورد طلاق ثبت شده که ۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.
درابتدای سال ۹۷ روند طلاق در کشور کندتر شد به طوری که در سه ماهه اول سال ۱۳۹۷ تعداد ۱۶۰ هزار و ۵۹۲ واقعه ازدواج با رشد ۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۶ در کشور ثبت شده است.
همچنین در همین مدت ۳۹ هزار و ۹۶۷ واقعه طلاق با کاهش ۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته در دفاتر رسمی طلاق کشور به ثبت رسیده است. با روند افزایش طلاق در کشور در برنامه ششم توسعه سازمان بهزیستی متولی کاهش آسیب‌های اجتماعی به ویژه طلاق شد.
براساس ماده ۱۱۹ لایحه برنامه ششم توسعه، سازمان بهزیستی مکلف شده است در راستای کنترل و کاهش نرخ طلاق به میزان ۲۰ درصد سال پایه در طول قانون برنامه، زمینه سازی لازم را از طریق مرکز فوریت‌های اجتماعی و مددکاری و مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی به عمل آورد و در جهت پیشگیری از اختلاف و بحران‌های خانوادگی و پیشگیری از وقوع طلاق و با کمک نهادهای مردمی اقدامات خود را گسترش دهد.
سامانه تصمیم
سازمان بهزیستی به منظور ارائه خدمات مشاوره‌ای به زوج‌ها درآستانه طلاق و منصرف کردن آنها از طلاق به همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه سامانه‌ای به نام تصمیم راه اندازی کرده اند. زوج‌های که از ادامه زندگی منصرف می‌شود و قصد طلاق دارند باید قبل از مراجعه به دادگاه در سامانه تصمیم ثبت نام کنند.
این سامانه زوجین را به نزدیک‌ترین مراکز مشاوره و مددکاری ارجاع می‌دهد. در مراکز مشاوره و مددکاری سعی می‌شود خانواده‌ها را از طلاق منصرف کنند.
نظر کارشناسان
پیشتر مظفری رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق در رابطه با سازو کار مراکز مشاوره پیش از طلاق گفت: با تصویب قانون حمایت از خانواده و با ایجاد واحدهای مشاوره در کنار دادگاه زوجین قبل از مراجعه به دادگاه برای انجام طلاق باید به مشاوره خانواده مراجعه کنند که این عامل مفیدی برای جلوگیری از تصمیمات زودگذر و از سر لجاجت خانوادگی برای انجام طلاق شد.
وی بیان کرد: زوجین در این مراکز مشاوره باید ۵ جلسه حاضر شوند تا علت طلاق آنها کارشناسی و موضوعات برطرف شود.
مظفری گفت: تا قبل از سال ۱۳۷۰ زوجین برای انجام طلاق توافقی مستقیما به دفاتر طلاق می‌رفتند و طلاق خود را ثبت می‌کردند، اما قانونگذار قانونی را تصویب کرد که زوجین قبل از طلاق باید گواهی عدم سازش می‌گرفتند تا سرعت مراجعه آنها بابت طلاق کاهش پیدا کند.
وی ادامه داد: این راهکار قانونی نه تنها موجب حل مسئله نشد بلکه دادگاه بیشتر دراین باره استفاده شخصی می‌کردند و با ایجاد واحد داوری و دریافت مبالغی از خانواده‌ها نقض غرض شد و این مشکل در سال ۹۱ با تصویب قانون حمایت از خانواده برطرف شد.
رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق با اشاره به اینکه مشاوره خانواده از ۲۶.۱۲.۹۶ ابلاغ و از ابتدای سال ۹۷ اجرایی شده است، گفت: این مشاوره‌ها در ده استانی که آمار طلاق آنها بالا است اجرا می‌شود و اگر زوجین باوجود مشاوره از ادامه طلاق منصرف نشدند می‌توانند گواهی بگیرند و در مرحله بعد به دادگاه خانواده مراجعه کنند.
وی با اشاره به اینکه این دستورالعمل از برج ۹ سال ۹۷ در تهران اجرایی شد، گفت: طبق گزارش بهزیستی بعد از اجرای این دستورالعمل ۳۵ درصد از مراجعین طلاق توافقی از طلاق منصرف شدند که این آمار فقط در ماه اول نشان دهنده تاثیر این دستور در تصمیمات لحظه‌ای است.