کلیات

طناب نخاعی نواری از رشته‌های عصبی است که از مغز آغاز می‌شود و از میانه پشت به سمت پایین گسترش می‌یابد. نخاع پیام‌های ورودی و خروجی میان مغز و بقیه بدن را منتقل می‌کند. نخاع از بافت نرمی ساخته شده است که با مهره‌های ستون فقرات احاطه و بi وسیله آنها حفاظت می‌شود.

آسیب طناب نخاعی به هر نوع صدمه به ستون فقرات از جمله مهره‌ها، دیسک‌ها، رباط‌ها یا خود نخاع اطلاق می‌شود و ممکن است باعث از دست رفتن کارکرد اندام‌ها در پایین سطح جراحت، و از جمله ایجاد فلج شود.

علل آسیب نخاعی

ضربه ناگهانی به ستون فقرات که باعث شکستگی،‌ دررفتگی، له‌شدگی یا تحت فشار قرار گرفتن مهره‌ها شود ممکن است باعث جراحت طناب نخاعی ناشی از ضربه شود. همچنین اصابت گلوله یا زخم چاقو ممکن است طناب نخاعی را قطع کند. در طول هفته‌های پس از جراحت، ‌خونریزی، تورم و التهاب و تجمع مایع درون یا در نزدیکی طناب نخاغی اغلب به آسیب بیشتر آن می‌انجامد. بیماری‌هایی مانند آرتروز،سرطان،‌ التهاب، عفونت‌ها یا تحلیل‌رفتگی دیسک‌های نخاعی از جمله علل آسیب‌های غیرضربه‌ای طنابب نخاعی هستند.

سطح آسیب

طناب نخاعی از زیر پیاز مغز در ناحیه سوراخ پس سری شروع می‌شود و انتهای آن در سطح مهره اول یا دوم کمری است. بنابراین، طول نخاع نسبت به ستون فقرات کوتاهتر است (حدود ۲۵ سانتی متر). به انتهایی‌ترین قسمت طناب نخاعی به دلیل مخروطی بودن، مخروط انتهایی می‌نامند. ریشه‌های اعصاب کمری و خاجی که از طناب نخاعی منشعب می‌شوند، نسبت به سایر ریشه‌های اعصاب نخاعی مسیر بیشتری را طی می‌کنند. ازطرفی چون این ریشه‌ها به صورت دم اسب از نخاع خارج می‌شوند، ناحیه‌ای را ایجاد می‌کنند که منطقه دم اسبی می‌نامند. امکان آسیب نخاع در هر سطحی از طناب نخاعی وجود دارد. احتمال آسیب در دو ناحیه C۶-C۷ و T۱۲-L۱ بیشتر از سایر نواحی طناب نخاعی است که علت آن تحرک زیاد یک قسمت و ثبات یا تحرک کمتر در ناحیه دیگر است. ضایعات ناکامل نخاع در اثر ضربات وارده به طناب نخاعی در ناحیه گردن شیوع بیشتری در مقایسه با قسمت سینه‌ای دارد. اگر ضایعه نخاعی در سطح گردنی باشد، با توجه به شدت آسیب باعث ایجاد ضعف اندامها یا فلج چهاراندام می‌گردد. ضایعه در سطح سینه‌ای یا ناحیه کمری منجربه ضعف اندامهای تحتانی یا فلج اندامهای تحتانی می‌شود. آسیب های رشته‌های دم اسب، نمای بالینی ویژه‌ای به صورت فلج شل دو پا، بی‌اختیاری ادرار و مدفوع و همچنین بی حسی نسبت به درد و حرارت در ناحیه زینی ایجاد می‌کنند آسیب به منطقه دم اسبی یک ضایعه نورون حرکتی تحتانی است.

علائم آسیب‌دیدگی

شایع‌ترین علائم آسیب‌ طناب نخاعی شامل از دست دادن توانایی حرکت، از دست دادن حواس، از دست دادن کنترل مثانه یا روده، واکنش یا اسپاسم‌های بیش از حد، درد یا احساس سوزش به دلیل آسیب‌دیدگی اعصاب و همچنین دشواری در تنفس و سرفه یا صاف کردن گلو هستند.

درمان

گزینه‌های درمانی محدود هستند‌،اما تکنولو‍ژی‌های پروتز و داروهایی که ممکن است به رشد مجدد سلول‌های عصبی یا بهبودی کارکرد عصبی باقیمانده کمک کنند، در حال ایجاد و تکمیل شدن بوده‌اند. امدادگران بلافاصله پس از حادثه برای حمل و نقل بیمار ستون فقرات را با استفاده از یک بریس گردنی محکم و برانکار ثابت می‌کنند. درمان اورژانس شامل حفظ توانایی تنفسی بیمار،‌ پیشگیری از شوک؛ حفظ بی‌حرکتی گردن، و پیشگیری از عوارضی مانند لخته‌های خونی است. هنگامی که جراحت ستون فقرات در بیماری تشخیص داده می‌شود،‌ممکن است داروهایی مانند متیل پردنیزولون (یک داروی کورتیکوستروئیدی) دریافت کند که در صورتی که در هشت سال اول پس از آسیب‌دیدگی تجویز شود،‌ممکن است باعث بهبودی مختصر در برخی از بیماران شود. پزشکان ممکن است از ترکشن (اتصال دادن بریس‌های فلزی و وزنه به جمجمه برای جلوگیری از حرکت کردن آن استفاده کنند تا ستون فقرات را تثبیت کنند/ویا آن صاف کنند و دوباره در مسیر طبیعی‌اش قرار دهند. جراحی ممکن است برای خارج کردن قطعات استخوان،‌ دیسک بین‌مهره‌ای پاره شده،‌ مهره‌های شکسته‌شده یا اجسام خارجی،‌یا برای پایدار کردن ستون فقرات برای به حداقل رساندن درد یا بدشکلی‌های در آینده استفاده کنند. درمان‌های تجربی دیگری نیز ممکن است در دسترس باشند.

• در مورد سرطان خون در ویکی تابناک بیشتر بخوانید