کلیات
زونا یک عفونت ویروسی است که باعث بروز ضایعات دردناک میشود؛ این ضایعات در هر نقطه از بدن میتوانند ایجاد شوند، اما معمولا تاول به صورت خطی در سمت چپ یا راست تنه پدیدار میشود.
ویروس واریسلا زوستر، عامل آبله مرغان، باعث زونا میشود و زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان میشود، پس از بهبودی این ویروس در بافت عصبی در نزدیکی نخاع و مغز فرد به صورت غیرفعال باقی میماند، اما ممکن است چند سال بعد به عنوان زونا فعال شود.
در حالی که زونا تهدید کننده زندگی نیست، میتواند بسیار دردناک باشد. واکسنها میتوانند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کنند، در حالی که درمان اولیه میتواند به کاهش عفونتهای ناشی از زونا و کاهش عوارض آن کمک کند.
علائم زونا
علائم و نشانههای زونا معمولا تنها بخش کوچکی از یک طرف بدن فرد را تحت تاثیر قرار میدهد، این علائم و نشانهها عبارتند از:
درد، سوزش، بی حسی یا مور مور شدن
حساسیت به لمس
ضایعهای قرمز که چند روز پس از درد شروع میشود.
تاولهای حاوی مایع که پاره شده و به صورت دلمه بسته در میآید.
خارش
بعضی افراد نیز علائم زیر را تجربه میکنند:
تب
سردرد
حساسیت به نور
خستگی
قابل ذکر است، درد معمولا اولین نشانهی زونا است و برای برخی میتواند شدید باشد و برخی دیگر درد را بدون هر گونه ضایعهای تجربه میکنند، با توجه به این که کدام مناطق در زونا درگیر شوند، ممکن است با علائم مشکلاتی نظیر بیماریهای قلبی، ریوی یا کلیوی اشتباه گرفته شود. ضایعات زونا به طور شایع به صورت تاولهای خطی در سمت چپ یا راست تنه ایجاد میشوند و گاهی اوقات این ضایعات در اطراف یک چشم یا یک سمت از گردن یا صورت رخ میدهند.
عوارض جانبی
عوارض جانبی زونا میتواند شامل موارد زیر باشد:
از دست دادن بینایی: درگیری چشم و یا ناحیهی اطراف آن باعث عفونت دردناک چشم میشود، که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.
مشکلات عصبی: با توجه به این که زونا کدام اعصاب را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است منجر به عفونت مغز (انسفالیت)، فلج صورت یا مشکلات شنوایی و تعادل شود.
عفونت پوست: اگر ضایعات تاولی زونا به درستی درمان نشوند، ممکن است منجر به عفونتهای باکتریایی پوست شود.
درد عصبی بعد از درمان: در برخی از افراد، درد زونا پس از بهبودی تاولها ادامه مییابد، که به عنوان نورالژی بعد از درمان شناخته میشود و زمانی که فیبرهای عصبی آسیب دیده پیامهای سردرگم و اغراق آمیز درد را از پوست به مغز ارسال میکنند، رخ میدهد.
سندرم رامزی هانت: در صورتی که گوش و یا اطراف آن در زونا درگیر شد، سریعا به پزشک خود مراجعه کنید، زیرا در صورت عدم درمان منجر به سندرم رامزی هانت میشود و علائم زیر را به دنبال دارد:
سرگیجه و مشکل در حفظ تعادل
گوش درد
و وزوز گوش، این عارضه نادر است اما با درمان به موقع شانس بهبودی کامل وجود دارد.
از دست رفتن شنوایی
از دست دادن توانایی حرکت بخشهایی از صورت
درمان زونا
هیچگونه درمان خانگی برای زونا وجود ندارد، اما یک سری از اقدامات میتواند به بهبودی پوست کمک کند.
منطقهی آسیب دیده را تمیز، خشک و تا حد امکان در معرض هوا قرار دهید.
ممکن است خارشها افزایش یابند، اما هرگز آنها را نخارانید و تاولها را خراش ندهید.
از پزشک خود دربارهی کرمها یا سایر مواد کمک کننده به کاهش خارش سوال کنید.
طب سوزنی و سایر درمانهای کمک کننده، ممکن است مفید باشد، اما قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین ممکن است پزشک جهت کنترل عفونت، تسریع بهبودی، از بین بردن التهاب و کاهش درد داروهایی تجویز کند.