کلیات
۱- بعد از نماز صبح و نماز عید آن تکبیراتی را که در شب عید ذکر شد، گفته شود.
۲- خواندن دعای زیر بعد از نماز صبح:
اللَّهُمَّ إِنِّی تَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ أَمَامِی وَ عَلِیٍّ مِنْ خَلْفِی وَ عَنْ یَمِینِی وَ أَئِمَّتِی عَنْ یَسَارِی
خداوندا، حضرت محمّد-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-را از پیشاروی و علیّ را از پشت و دست راست و دیگر امامان را از سمت چپ خود، وسیله قرار داده و به تو توجه میکنم
أَسْتَتِرُ بِهِمْ مِنْ عَذَابِکَ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ زُلْفَی لَا أَجِدُ أَحَداً أَقْرَبَ إِلَیْکَ مِنْهُمْ
و خود را به واسطهی آنان از عذاب تو میپوشانم و به نحو شایسته به درگاه تو نزدیکی میجویم و کسی نزدیکتر از آنان به درگاهت نمییابم
فَهُمْ أَئِمَّتِی فَآمِنْ بِهِمْ خَوْفِی مِنْ عِقَابِکَ وَ سَخَطِکَ وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ
و آنان امامان من هستند، پس بیم من از کیفر و خشم خود را بهوسیلهی آنان ایمنی بخش و به رحمت خود در میان بندگان شایستهات وارد نما.
أَصْبَحْتُ بِاللَّهِ مُؤْمِناً [مُوقِناً] مُخْلِصاً عَلَی دِینِ مُحَمَّدٍ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَی دِینِ عَلِیٍّ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَی دِینِ الْأَوْصِیَاءِ وَ سُنَّتِهِمْ
صبح کردم درحالیکه به خدا ایمان دارم و به او اخلاص میورزم براساس دین و روش حضرت محمّد و آئین و روش علی و جانشینان دیگرش،
آمَنْتُ بِسِرِّهِمْ وَ عَلَانِیَتِهِمْ وَ أَرْغَبُ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی فِیمَا رَغِبَ فِیهِ إِلَیْهِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِیٌّ وَ الْأَوْصِیَاءُ
به نهان و آشکار آنان ایمان آوردم و آنچه را که حضرت محمّد و علی و اوصیای دیگر از خداوند متعال خواستهاند، میخواهم
وَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شَرِّ مَا اسْتَعَاذُوا مِنْهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لَا عِزَّهَ وَ لَا مَنَعَهَ وَ لَا سُلْطَانَ إِلَّا لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ
[و از شرّ آنچه آنان از آن به خدا پناه بردند، به خدا پناه میبرم] و هیچ دگرگونی و نیرویی جز به خدا بهوجود نمیآید و هیچ سربلندی و بازدارندگی و تسلّط نیست جز برای خداوند یگانه، چیره، سرافراز و باشکوه [و متکبّر].
الْمُتَکَبِّرِ (تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ ) (وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ )
بر خدا توکل نمودم و هرکس بر خدا توکل کند، خدا او را کافی است. به راستی که خدا کار خود را [به آخر] میرساند.
اللَّهُمَّ إِنِّی أُرِیدُکَ فَأَرِدْنِی وَ أَطْلُبُ مَا عِنْدَکَ فَیَسِّرْهُ لِی وَ اقْضِ لِی حَوَائِجِی
خداوندا، من خواهان توأم پس تو نیز مرا بخواه و آنچه را که نزد تو است میطلبم، پس آن را برای من آسان و فراهم کن و خواستههایم را برآور،
فَإِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُ (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ)
زیرا تو خود در کتابت فرمودهای و سخن تو حق است که: «ماه رمضان، که قرآن در آن برای هدایت مردم و به عنوان نشانههای روشن از هدایت و جداسازی [حق از باطل] فروفرستاده شده است.»
فَعَظَّمْتَ حُرْمَهَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ بِتَصْیِیرِکَ فِیهِ لَیْلَهَ الْقَدْرِ
و بدین ترتیب، ارزش ماه رمضان را با فروفرستادن قرآن در آن بزرگ داشتی و با قرار دادن شب قدر در آن، آن را ویژه گردانیده و به آن عظمت دادی
فَقُلْتَ (لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلائِکَهُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ هِیَ حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ)
و فرمودی: «شب قدر از هزار ماه برتر است، فرشتگان و روح برای [تقدیر] همهی امور به اذن پروردگارشان فرود میآیند و آن شب تا طلوع سپیدهدم مایهی ایمنی است.»
اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَیَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَیَالِیهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ وَ قَدْ صِرْتُ مِنْهُ
خداوندا، این روزهای ماه رمضان است که به پایان آمد و شبهای آنکه سپری گردید
یَا إِلَهِی إِلَی مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّی وَ أَحْصَی لِعَدَدِهِ [بِعَدَدِهِ ] مِنْ عَدَدِی
و من-ای معبود من-در رابطه با آن به جایی رسیدهام که تو از من آگاهتر و شمارندهتری.
فَأَسْأَلُکَ یَا إِلَهِی بِمَا سَأَلَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ
پس ای معبود من، از تو به آنچه بندگان شایستهات درخواست نمودهاند، میخواهم که بر حضرت محمّد و اهل بیت او درود فرستی
وَ أَنْ تَتَقَبَّلَ [تَقْبَلَ ] مِنِّی کُلَّمَا [مَا] تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیْکَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَیَّ بِتَضْعِیفِ عَمَلِی وَ قَبُولِ تَقَرُّبِی وَ قُرُبَاتِی وَ اسْتِجَابَهِ دُعَائِی
و [تمام] آنچه را که بهوسیلهی آن به درگاهت تقرب جستم، بپذیری و تفضّل نموده و عملم را دوچندان گردانیده و اعمال و عباداتی را که با آنها به تو نزدیکی جستم بپذیری و دعایم را مستجاب گردانی
وَ هَبْ لِی مِنْکَ عِتْقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ وَ مُنَّ عَلَیَّ بِالْفَوْزِ بِالْجَنَّهِ وَ الْأَمْنِ یَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ کُلِّ فَزَعٍ وَ مِنْ کُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِیَوْمِ الْقِیَامَهِ
و آزادی از آتش جهنّم را به من ارزانی دار و نیز کامیابی به بهشت در روز بیم و ایمنی از همهی هراسها و گرفتاریها را که برای روز قیامت آماده کردهای، به من ارزانی دار.
أَعُوذُ بِحُرْمَهِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ بِحُرْمَهِ نَبِیِّکَ وَ حُرْمَهِ الصَّالِحِینَ أَنْ یَنْصَرِمَ هَذَا الْیَوْمُ
به احترام روی [اسماً و صفات، یا ذات] گرامی و حرمت پیامبرت و احترام شایستگان، به تو پناه میبرم از اینکه این روز بهسر آید
وَ لَکَ قِبَلِی تَبِعَهٌ تُرِیدُ أَنْ تُؤَاخِذَنِی بِهَا أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُقَایِسَنِی بِهِ وَ تُشْقِیَنِی وَ تَفْضَحَنِی بِهِ
و تو در نزد من پیامد بدی داشته باشی که بخواهی مرا به واسطهی آن کیفر نمایی
أَوْ خَطِیئَهٌ تُرِیدُ أَنْ تُقَایِسَنِی بِهَا وَ تَقْتَصَّهَا مِنِّی لَمْ تَغْفِرْهَا لِی
یا گناهی که نیامرزیده باشی و بخواهی عذابت را به من بچشانی و بدبخت و رسوایم کنی و از من قصاص بکشی
وَ أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ الْفَعَّالِ لِمَا یُرِیدُ الَّذِی یَقُولُ لِلشَّیْءِ کُنْ فَیَکُونُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ
و به حرمت روی گرامی تو که هرچه را بخواهی میکنی و به هر چیز بگویی موجود شو، موجود میشود و معبودی جز تو نیست، از تو میخواهم.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ إِنْ کُنْتَ رَضِیتَ عَنِّی فِی هَذَا الشَّهْرِ أَنْ تَزِیدَنِی فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی رِضًا
خدایا، از تو به حقّ اینکه معبودی جز تو نیست میخواهم [که اگر در این ماه از من خرسند گشتهای، در مقدار باقیمانده از عمرم به خشنودی خود بیفزایی
فَإِنْ [وَ إِنْ ] کُنْتَ لَمْ تَرْضَ عَنِّی فِی هَذَا الشَّهْرِ فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّی السَّاعَهَ السَّاعَهَ السَّاعَهَ
و اگر] در این ماه از ما خشنود نگردیدهای، از هماکنون و همین لحظه و همین لحظه و مین لحظه از من خرسند شو
وَ اجْعَلْنِی فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی هَذَا الْمَجْلِسِ مِنْ عُتَقَائِکَ مِنَ النَّارِ
و در این لحظه و در این مجلس مرا از آزادشدگان
وَ طُلَقَائِکَ مِنْ جَهَنَّمَ وَ سُعَدَاءِ خَلْقِکَ بِمَغْفِرَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و رهاشدگان از آتش جهنّم و مردمان نیکبخت قرار ده. به آمرزش و رحمتت ای مهربانترین مهربانان.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحُرْمَهِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرِی هَذَا خَیْرَ شَهْرِ رَمَضَانٍ عَبَدْتُکَ فِیهِ
خدایا، به حرمت روی با کرامتت از تو میخواهم که این ماه رمضان ما را بهترین ماه رمضانی که تو را در آن پرستیدهایم
وَ صُمْتُهُ لَکَ وَ تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیْکَ مُنْذُ أَسْکَنْتَنِی فِیهِ
و برای تو روزه داشتهایم و به درگاه تو نزدیکی جستهایم، از زمانی که ما را در این جهان ساکن گردانیدهای
أَعْظَمَهُ أَجْراً وَ أَتَمَّهُ نِعْمَهً وَ أَعَمَّهُ عَافِیَهً وَ أَوْسَعَهُ رِزْقاً وَ أَفْضَلَهُ عِتْقَا مِنَ النَّارِ
و بزرگترین ماه رمضان از لحاظ پاداش و پرنعمتترین و فراگیرترین از نظر عافیت و گستردهترین از جهت روزی و برترین ماه رمضان از لحاظ آزادی از آتش جهنّم
وَ أَوْجَبَهُ رَحْمَهً وَ أَعْظَمَهُ مَغْفِرَهً وَ أَکْمَلَهُ رِضْوَاناً وَ أَقْرَبَهُ إِلَی مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَی
و پررحمتترین و پرآمرزشترین و کاملترین ماه رمضان از نظر خشنودی و نزدیکترین آنها به آنچه دوست داری و میپسندی، بگردان.
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ شَهْرِ رَمَضَانٍ صُمْتُهُ لَکَ وَ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ ثُمَّ الْعَوْدَ حَتَّی تَرْضَی وَ بَعْدَ الرِّضَا
خدایا، این ماه رمضان را آخرین ماه رمضانی که برای تو روزه داشتم مگردان و بازگشت مکرّر به آن را روزیام کن تا اینکه خشنود گردی و حتی بعد از خشنودیات
وَ حَتَّی تُخْرِجَنِی مِنَ الدُّنْیَا سَالِماً وَ أَنْتَ عَنِّی رَاضٍ وَ أَنَا لَکَ مَرْضِیٌّ
و نیز تا اینکه مرا بهصورت سالم از دنیا بیرون بری، درحالیکه تو از من خشنودی گردی و من مورد پسند توأم.
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ
خداوندا، جزو امور قطعی که هیچ تغییر و تبدیلی در آن راه ندارد، بهصورت سرنوشت حتمی مقرّر و مقدّر بدار
أَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ تُثِیبُ [تنبت ] وَ تُسَمِّی وَ تَقْضِی لَهُ وَ تَزِیدُ وَ تُحِبُّ لَهُ وَ تَرْضَی
که [مرا از کسانی قرار ده که پاداش میدهی [استوار میداری] و به نام، مشخّص میکنی و حاجت آنان را برآورده و افزون میکنی و دوست میداری و میپسندی
وَ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی هَذَا الْعَامِ وَ فِی کُلِّ عَامٍ
و] در این سال و همهی سالها، نام مرا جزو حاجیان خانهی محترمت بنویسی،
الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُتَقَبَّلِ عَنْهُمْ مَنَاسِکُهُمُ الْمُعَافَیْنَ [المعانین ] عَلَی أَسْفَارِهِمُ
حاجیانی که حجّشان نیک و کوشش و عملشان ستوده و گناهانشان آمرزیده و عباداتشان پذیرفته است و در سفرها آسیبی نمیبینند [یاری میشوند] و بر عبادتهایشان روی آوردهاند
الْمُقْبِلِینَ عَلَی نُسُکِهِمُ الْمَحْفُوظِینَ فِی أَنْفُسِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ وَ ذَرَارِیهِمْ وَ کُلِّ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیْهِمْ
و در رابطه با جان و مال و فرزندان خود و تمام آنچه بر آنان ارزانی داشتهای، محفوظ میداری.
اللَّهُمَّ اقْلِبْنِی مِنْ مَجْلِسِی هَذَا فِی شَهْرِی هَذَا فِی یَوْمِی هَذَا فِی سَاعَتِی هَذِهِ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً لِی مَغْفُوراً ذَنْبِی
خدایا، مرا از این مجلس و در این ماه و در این روز و در این لحظه به حالی برگردان که کامیاب و رستگار گردید و دعایم مستجاب و گناهم آمرزیده شود
مُعَافاً مِنَ النَّارِ وَ مُعْتَقاً مِنْهَا عِتْقاً لَا رِقَّ بَعْدَهُ أَبَداً وَ لَا رَهْبَهَ یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ
و از گزند آتش جهنّم ایمن و از آن آزاد گردم، آزادیی که بعد از آن هرگز بردگی و بیمی نیست، ای پروردگارپروردگاران.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَ فِیمَا شِئْتَ وَ أَرَدْتَ وَ قَضَیْتَ وَ قَدَّرْتَ وَ حَتَمْتَ وَ أَنْفَذْتَ أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی
خدایا، از تو میخواهم که جزو مشیّت و اراده و قضا و قدر و سرنوشت حتمی و قطعی خود، عمر مرا طولانی قرار داده
وَ أَنْ تَنْسَأَنِی فِی أَجَلِی وَ أَنْ تُقَوِّیَ ضَعْفِی وَ أَنْ تُغْنِیَ فَقْرِی
و سرآمد عمرم را به تأخیر بیندازی و ناتوانیام را نیرو بخشی و نیازمندیام را به بینیازی مبدّل کنی
وَ أَنْ تَجْبُرَ فَاقَتِی وَ أَنْ تَرْحَمَ مَسْکَنَتِی وَ أَنْ تُعِزَّ ذُلِّی وَ أَنْ تَرْفَعَ ضَعَتِی
و ناداریام را جبران کنی و بر بیچارگیام رحم آوری و خواریام را عزّت بخشی و فرومایگی را به سربلندی
وَ أَنْ تُغْنِیَ عَائِلَتِی وَ أَنْ تُؤْنِسَ وَحْشَتِی وَ أَنْ تُکْثِرَ قِلَّتِی وَ أَنْ تُدِرَّ رِزْقِی فِی عَافِیَهٍ وَ یُسْرٍ وَ خَفْضٍ
و ناداریام را به بینیازی و وحشتم را به انس و اندکیام را به بسیاری مبدل کن و روزیام را با عافیت و آسانی و فراخی و آرامش، فراوان کن
وَ أَنْ تَکْفِیَنِی مَا أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ لَا تَکِلَنِی إِلَی نَفْسِی فَأَعْجِزَ عَنْهَا وَ لَا إِلَی النَّاسِ فَیَرْفُضُونِی
و در رابطه با امور دنیا و آخرت که مورد اهتمام من است کفایتم کن و مرا به خویشتن وامگذار تا مبادا از [تدبیر] آن دربمانم و نیز به مردم وامگذار تا مبادا مرا رها کنند
وَ أَنْ تُعَافِیَنِی فِی دِینِی وَ بَدَنِی وَ جَسَدِی وَ رُوحِی وَ وُلْدِی وَ أَهْلِی وَ أَهْلِ مَوَدَّتِی وَ إِخْوَانِی
و در رابطه دین و تن و جسد و روح و فرزندان و خانواده و دوستان و برادران و همسایگانم-اعمّ از مردان و زنان مؤمن
وَ جِیرَانِی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ الْأَحْیَاءِ مِنْهُمْ وَ الْأَمْوَاتِ
و مردان و زنان مسلمان و زندگان و مردگان-عافیت بخش
وَ أَنْ تَمُنَّ عَلَیَّ بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ مَا أَبْقَیْتَنِی
و ایمنی و ایمان را تا زمانی که پایندهام داشتهای، به من ارزانی داری؛
فَإِنَّکَ وَلِیِّی وَ مَوْلَایَ وَ ثِقَتِی وَ رَجَائِی وَ مَعْدِنُ مَسْأَلَتِی وَ مَوْضِعُ شَکْوَایَ وَ مُنْتَهَی رَغْبَتِی
زیرا تو سرپرست و مولی و مورد اعتماد و امید و معدن درخواست و جایگاه گله و منتهای خواهش من هستی،
فَلَا تُخَیِّبْنِی فِی رَجَائِی یَا سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ وَ لَا تُبْطِلْ طَمَعِی وَ رَجَائِی
پس ای سرور و مولای من، مرا در رابطه با امیدم نومید مکن و آزمندی و امیدم را برآور؛
فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَدَّمْتُهُمْ إِلَیْکَ أَمَامِی وَ أَمَامَ حَاجَتِی وَ طَلِبَتِی وَ تَضَرُّعِی وَ مَسْأَلَتِی
زیرا من بهوسیلهی محمّد و آل محمّد به تو روی آوردهام و آنان را پیشاپیش خود و حاجت و خواسته و تضرّع و درخواستم مقدم داشتهام
وَ اجْعَلْنِی [فَاجْعَلْنِی ] بِهِمْ (وَجِیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ )[۵] فَإِنَّکَ مَنَنْتَ عَلَیَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ
و [پس] مرا به واسطهی آنان در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان درگاهت قرار ده. که تو [شناخت] آنان را به من ارزانی داشتهای،
[بِهِمْ] فَاخْتِمْ لِی بِهِمُ السَّعَادَهَ [بِالسَّعَادَهِ] إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
پس به واسطهی آنان پایان کار مرا نیز به نیکبختی ختم کن، به راستی که تو بر هر چیز توانایی.
مَنَنْتَ عَلَیَّ بِهِمْ فَاخْتِمْ لِی بِالسَّعَادَهِ وَ الْأَمْنِ وَ السَّلَامَهِ وَ الْإِیمَانِ وَ الْمَغْفِرَهِ وَ الرِّضْوَانِ وَ السَّعَادَهِ وَ الْحِفْظِ
تو که آنان را به من ارزانی داشتهای، پایان کار مرا به نیکبختی و ایمنی و سلامت و ایمان و آمرزش و خشنودی و فرخندگی و نگاهداری خود، ختم کن.
یَا اللَّهُ أَنْتَ لِکُلِّ حَاجَهٍ لَنَا فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَافِنَا
ای خدا، تو عهدهدار همهی خواستههای مایی، پس بر محمّد و خاندان او درود فرست و ما را عافیت بخش
وَ لَا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ لَا طَاقَهَ لَنَا بِهِ وَ اکْفِنَا کُلَّ أَمْرٍ مِنْ أَمْرِ [أُمُورِ] الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ
و هیچیک از آفریدههایت را که توانایی تسلّط او بر خود را نداریم، بر ما مسلّط مکن و در تمام امور دنیا و آخرت ما را کفایت کن، ای شکوهمند و بزرگوار،
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَرَحَّمْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
بر محمّد و آل محمّد درود فرست و بر محمّد و آل محمّد رحمت ورز و بر محمّد و آل محمّد سلام فرست،
کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ وَ بَارَکْتَ وَ رَحِمْتَ [وَ تَرَحَّمْتَ ] وَ سَلَّمْتَ وَ تَحَنَّنْتَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِید
همانند برترین درود و برکت و رحمت و سلام و مهربانی که بر حضرت ابراهیم و خاندان او فرستادی، به راستی که تو ستوده و بلندپایهای.
۳- پرداخت زکات فطره پیش از نماز عید
۴- انجام غسل روز عید. که زمان آن بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نماز عید است. در هنگام غسل بگو:
اللّٰهُمَّ إِیماناً بِکَ وَتَصْدِیقاً بِکِتابِکَ وَاتِّباعَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ.
خدایا، تنها برای ایمان به تو و تصدیق به کتاب تو و پیروی از روش پیامبر تو، محمّد درود خدا بر او و خاندانش باد.
آنگاه «بسم اللّٰه» بگو و و پس از غسل بگو:
اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ کَفَّارَةً لِذُنُوبِی وَ طَهِّرْ دِینِی، اللّٰهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّی الدَّنَسَ.
خدایا، این غسل را کفاره گناهانم قرار ده و دینم را پاک کن، خدایا، هر آلودگی را از من برطرف فرما.
۵- برای اقامه نماز عید لباس نیکو پوشیده و از عطر استفاده کنید.
۶- پیش از نماز عید، در اول روز افطار شود و بهتر آن است که به خرما یا به شیرینی باشد؛ شیخ مفید فرموده مستحب است خوردن مقدار کمی از تربت سیدالشهداء علیه السلام که برای هر دردی شفا است.
۷- قبل از خروج از منزل برای نماز عید، دعایی را که از امام باقر علیه السلام روایت شده را بخوانی: " اللهم من تهیا فی هذاالیوم او تعبا او اعد واستعد لوفادة الی مخلوق رجاء رفده و نوافله و فواضله و عطایاه فان الیک یا سیدی تهیئتی و تعبئتی و اعدادی و استعدادی رجاء رفدک و جوائزک و نوافلک و فواضلک و فضائلک و عطایاک و قد غدوت الی عید من اعیاد امة نبیک محمد صلوات الله علیه و علی آله و لم افد الیک الیوم بعمل صالح اثق به قدمته ولا توجهت بمخلوق املته ولکن اتیتک خاضعا مقرا بذنوبی و اسائتی الی نفسی فیا عظیم یا عظیم یا عظیم اغفرلی العظیم من ذنوبی فانه لا یغفرالذنوب العظام الا انت یا لا اله الا انت یا ارحم الراحمین."
۸- اقامه نماز عید
۹- زیارت امام حسین (ع)
۱۰- دعای ندبه خوانده شود.
سید ابن طاووس فرموده: چون از دعا فارغ شود، به سجده رود و بگوید:
أَعُوذُ بِکَ مِنْ نارٍ حَرُّها لَایُطْفَأ، وَجَدِیدُها لَایَبْلیٰ، وَعَطْشانُها لَایَُرْویٰ.
به تو پناه میآورم از آتشی که حرارتش خاموش نمیشود و تازهاش کهنه نمیگردد و تشنهاش سیراب نمیشود.
پس گونه راست را بر زمین گذارد و بگوید:
إِلٰهِی لَاتُقَلِّبْ وَجْهِی فِی النَّارِ بَعْدَ سُجُودِی وَتَعْفِیرِی لَکَ بِغَیْرِ مَنٍّ مِنِّی عَلَیْکَ بَلْ لَکَ الْمَنُّ عَلَیَّ.
خدایا، رخسارم را پس از سجده و به خاک مالیدن آن برای تو در آتش زیرورو مکن که من در این کار بر تو منّت ندارم، بلکه تنها تو را بر من منّت است.
سپس گونه چپ را بر زمین گذارد و بگوید:
ارْحَمْ مَنْ أَساءَ وَاقْتَرَفَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ.
رحم کن بر کسی که بد کرده و مرتکب گناه شده و بیچاره گشته و اعتراف نموده است.
آنگاه به حال سجده برگردد و بگوید:
إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ، عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ.
اگر من بنده بدی بودم، تو پروردگار خوبی هستی، گناه از بندهات بزرگ شده، شایسته است گذشت از جانب تو نیکو باشد ای کریم.
پس «صد مرتبه» بگوید: الْعَفْوَ الْعَفْوَ، ببخش، ببخش
آنگاه سید گفت:
وَلاٰ تَقْطَعْ یَوْمَکَ هٰذٰا بِالْلَّعْبِ وَالْإِهْمٰالِ وَأَنْتَ لاٰ تَعْلَمُ أَمَرْدُودٌ أَمْ مَقْبُولُ الْأَعْمٰالِ، فَإِنْ رَجَوْتَ الْقَبُولَ فَقٰابِلْ ذٰلِکَ بِالشُّکْرِ الْجَمِیلِ، وَإِنْ خِفْتَ الرَّدّ فَکُنْ أَسِیرَ الْحُزْنِ الطَّوِیلِ
امروزت را به بازی و اهمال کاری سپری مکن، درحالیکه نمیدانی، آیا از نظر اعمال مردودی، یا پذیرفته؟ اگر امید پذیرفتهشدن داری، آن را با سپاس زیبا تلافی کن و اگر از مردودشدن در هراسی، پس دچار اندوه طولانی باش.