در مورد بهارک روشن بخش در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

مردم کرمان و یزد به رسم دیرینه خود شامگاه دهم بهمن ماه صدمین روز زمستان از تقویم کهن مصادف با روز مهرایزد را با برپایی آیین سده سوزی جشن می گیرند. امسال با توجه به محدودیت های کرونایی مانند سال گذشته جشن سده بصورت محدود و در آتشکده زرتشیان این شهرها برگزار شد./ عکس: ساره تجلی/ بهارک روشن بخش

با وجود آب و هوای خشک و نیمه صحرایی یزد در فصل‌های مختلف سال،آن‌طور که مارکوپولو در سفرنامه‌اش نوشته یا مسالک و الممالک (صورة الارض) یزد را توصیف کرده است؛«این شهر تا قرن هفتم شهری خوش آب و هوا و با جنگل‌های وسیع بوده که آن را به کرمان پیوند می‌داده». کویری بودن و مشکل کم آبی،باغ‌هایی را در یزد ایجاد کرده که نشانۀ ذوق و خلاقیت کشاورزان و معماران یزدی بوده است و امروز به آن‌ها نمونه‌هایی از شاهکار معماری ایرانی در دل شهر کویری یزد می‌گویند، مانند باغ‌های جهانی یزد از دولت‌آباد در شهر یزد گرفته تا پهلوان‌پور در مهریز و باغ صدری درتفت. در زبان فارسی این باغ‌ها را «پَردیس» می‌نامیدند. باغ‌هایی بزرگ و جنگل مانند که در دوره‌هایی مانند مادها، هخامنشیان، ساسانیان و اشکانیان بیشتر کاربرد داشته است./ بهارک روشن بخش

خرما یکی از مقوی‌ترین میوه‌هاست که در بسیاری از شهرهای ایران که آب‌وهوایی گرمسیری دارند، به عمل می‌آید. خرماها انواع مختلفی دارند که از مهمترینشان می‌توان به مضافتی، پیارم، استعمران، گنتار، زاهدی، برهی و... اشاره کرد. هر یک از انواع خرما در مناطقی خاص پرورش می‌یابند. سابقه نخل کاری شهرستان بافق به بیش از دو هزار سال قبل می‌رسد. بافق قطب تولید خرما در استان یزد به شمار می‌رود و توانسته در کنار استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و ... در زمینه تولید محصول قدم‌هایی بردارد. برداشت خرما در شهرهای مختلف، زمان‌های گوناگونی دارد اما در ایران و در بسیاری از استان‌ها از تیرماه آغاز می‌شود ./ بهارک روشن بخش

فرهنگ کهن ایرانی پُر است از جشن‌ها و آیین‌هایی که مردمان آن به مناسبت‌های گوناگون و در فصل‌های مختلف سال برگزار می‌کرده‌اند. یکی از این آیین‌ها که البته کم‌کم به فراموشی سپرده شده، «جشن تیرگان» است. جشن تیرگان به همراه نوروز، مهرگان و سده از جمله مهم‌ترین جشن‌های ایرانیان باستان است‌ که با شکوه خاصی برگزار می‌شده است. در برگزاری جشن تیرگان، آیین‌هایخاصی اجرا می‌شود که از جمله آن می‌توان به آب‌پاشی، فال کوزه و دستبند تیر و باد اشاره کرد. آب در جشن تیرگان اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل، این جشن معمولا در کنار رودخانه و چشمه برپا می‌شود. یکی از رسوم این جشن، رسم آب پاشیدن روی همدیگر است تا گرمای هوای تیر به در شود. یکی دیگر از آیین‌های جشن تیرگان مانند بسیاری از جشن‌های ایرانی، فال کوزه یا «چکُ دولَه» است. در این سنت، روز قبل از جشن تیرگان، به دختری کوزه سفالی سبزرنگ و دهان گشادی می‌دهند که «دوله» نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پُر می‌کند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن می‌اندازد. آن‌گاه دوله را نزد همه کسانی می‌برد که آرزویی در دل دارند و می‌خواهند در مراسم چک دولَه شرکت کنند. آن‌ها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این‌ها در آب دوله می‌اندازند. سپس دختر، دوله را به زیر درختی همیشه‌سبز مانند سرو می‌برد و در آن‌جا می‌گذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آب‌ریزان، همه کسانی که در دوله جسمی انداخته‌اند و نیت و آرزویی داشته‌اند، در جایی گرد هم می‌آیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع می‌آورد. در این فال‌گیری، بیشتر بانوان شرکت می‌کنند و سالخوردگان با صدایی بلند به‌نوبت شعرهایی می‌خوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله می‌برد و یکی از اجسام را بیرون می‌آورد؛ به این ترتیب صاحب آن جسم متوجه می‌شود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بوده ‌است. در آغاز جشن، بعد از خوردن شیرینی، بندی به نام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ متفاوت بافته شده‌ به دست می‌بندند. ۹ روز بعد این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشت‌بام به باد می‌سپارند تا آرزوها و خواسته‌هایشان را به عنوان پیام‌رسان به همراه ببرد./ بهارک روشن بخش

خانه های شهر تاریخی یزد دارای سه وجه هستند. زیرزمین که مردم بیشتر برای نگهداری آذوقه، خوراک استفاده می کردند. روی زمین، زندگی در آن جریان داشته است و پشت بام ها که محلی برای استراحت در شب های تابستان استفاده می‌شده و علت آن هم به خاطر خنکی هوا که در شب بوده است. کم کم ساختار زندگی در شهر یزد تغییر کرد و پشت بام ها کمتر دیده شدند. اما در حال حاضر علاقه مردم به بازدید و تجربه زندگی در خانه های تاریخی بسیار است و تعدادی از آن خانه‌ها به هتل، اقامتگاه سنتی و بومگردی تبدل شده و نیز پشت بام آن‌ها نیز با تبدیل شده به کافه‌ها به محلی برای اندکی آرامش و لذت بردن از دیدن بافت تاریخی این شهر شده است. اما با توجه به شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت ها اکثر این اماکن پذیرای گردشگران نیستند و در حال حاضر به فضای متروکه تبدل شده‌اند./ بهارک روشن بخش

باغ دولت‌آباد یزد یکی از باغ‌های زیبا و قدیمی در قالب مجموعه باغ‌های ایرانی به ثبت میراث جهانی در یونسکو درآمده است. این باغ که در سال ۱۳۴۶ در ردیف آثار ملی ایران قرار گرفته، قدمتی ۲۰۰ ساله دارد. باغ دولت آباد در وسعت حدود ۷۰ هزار مترمربع ایجاد شده و دارای بخش‌های مختلفی از قبیل ساختمان هشتی، حرم‌سرا، بهشت آیین، مطبخ، برج دیدبانی، آب انبار خصوصی و اصطبل تابستانه و زمستانه داراست. وجود بلندترین بادگیر خشتی جهان به ارتفاع ۳۳.۸ متر یکی از بارزترین ویژگی‌های این باغ تاریخی است./ بهارک روشن بخش