۲۷ خرداد؛ روز جهاد کشاورزی

وزارت جهاد کشاورزی

جهاد سازندگی نهادی انقلابی است که در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی (ره) برای رسیدگی به مناطق محروم و دورافتاده ایران تاسیس شد. اما بعد ها به منظور رفع نابسامانی‌ها و نارسایی‌ها در بخش کشاورزی براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهت اصلاح نظام اداری، کاهش تصدی‌های غیر ضروری، ارتقای بهره‌وری و کارایی نیروی انسانی و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری‌ها و تجمع امور کشاورزی، دام، توسعه و عمران روستایی لایحه ادغام وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۷۹ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی رفت. این لایجه در تاریخ ۶ دی ۱۳۷۹ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۷۹ توسط شورای نگهبان تایید شد و وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شد.

در حال حاضر سالها از صدور آن فرمان تاریخی می گذرد و جهاد سازندگی با توجه ضرورتهای کشور به جهاد کشاورزی تغییر نام پیدا کرده اما حل مشکلات بخش کشاورزی با مدیریت جهادی به جای خود باقی است که دراین زمینه باید تلاش ها چند برابر شود تا هدف نهایی معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی در خود کفایی بخش کشاورزی و عمرانی و آبادانی روستاها به طور کامل محقق گردد.

بخش کشاورزی در حال حاضر شرایط خوبی ندارد

بخش کشاورزی در شرایط حاضر از حال و روز خوبی برخوردار نمی باشد تغییر کاربری گسترده اراضی زراعی به مصارف غیر تولیدی ، تولید پایین درواحد سطح، کاهش بهره وری ، سنتی بودن عوامل تولید، فقدان نقدینگی، سرمایه گذاری بسیار پایین، فقدان سیستم بازاریابی و بازار رسانی منسجم در عرضه محصولات تولیدی، بیکاری گسترده فارغ التحصیلان بخش کشاورزی و در مقابل نبود نوآوری در مزارع تولیدی، هزینه های بسیار بالای تولید، عدم انگیزه جوانان روستایی برای ادامه فعالیت آبا و اجدادی شان و دهها مشکل ریز و درشت دیگر سبب شده اند تا بخش کشاورزی از رشد و شتاب فزاینده ای در اقتصاد کشور برخوردار نباشد و همین امر سبب شده تا حداقل در یک دهه اخیر شاهد کاهش معنی دار جمعیت جوامع روستایی و تعداد بهره برداران در بخش کشاورزی باشیم.

به دلیل آنکه بخش کشاورزی تامین کننده مهم ترین نیاز جامعه به شمار می رود بنابراین در برنامه های توسعه و همچنین در تصمیم گیری های سیستمی و برنامه ای باید همواره در راس و صدر تمامی برنامه ها قرار گیرد نه آنکه در رده های میانی و یا پایانی قرار گیرد. اگر نگاهی گذرا به تاریخ کشورمان انداخته شود به این نکته مهم پی خواهیم برد که کشور ایران همواره مهد تولید انواع و اقسام محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات و آبزیان بوده است و به دلیل 4 فصل بودن آن این مزیت و قابلیت تاکنون حفظ شده است که در این راه فقط و فقط باید تولیدکنندگان این بخش که همان کشاورزان سختکوش بی ادعا می باشند حمایت شوند. بخش کشاورزی، برخلاف بخش های دیگر برای بقا، ماندگاری و رشد و توسعه نیاز به حمایت های مستقیم دارد و این حمایت ها باید واقعی باشد.

با نگاهی به اقتصاد کشورهای مختلف جهان به این واقعیت بسیار مهم می رسیم که بیشترین یارانه های سالانه به بخش های تولیدی در زمینه کشاورزی داده می شود و این بخش مورد توجه جدی دولت ها و بخصوص دولت ها در کشورهای پیشرفته جهان قرار دارد. در اهمیت بسیار بالای بخش کشاورزی هیچ شک و شبه ای وجود ندارد اما آیا تولیدکنندگان این بخش که همان کشاورزان و روستاییان هستند به عنوان عاملان اجرایی بخش کشاورزی به همین میزان دارای اهمیت و اولویت می باشند که در پاسخ باید گفت آنچه از شواهد و قرائن موجود بر می آیدآن است که از کشاورزان حمایت های جدی به عمل نمی آید که نمونه عمده آن هزینه های بالای تولید و قیمت پایین محصولات تولیدی است که هر ساله همچون پتکی سنگین بر سر کشاورزان فرو می آید و آنها را نسبت به تولید بی انگیزه و حتی فراری می دهد.

امنیت و استقلال غذایی برای هر کشوری مقدم بر دیگر استقلال ها از جمله سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است چرا که اگر کشوری نتواند غذای خود را خودش تولید کند ذاتاً کشوری وابسته است و از آنجائیکه کشورمان بدلیل انقلابی بودن و تحقق شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی در آن نزدیک به 4 دهه مورد بغض کشورهای استکباری قرار گرفته است بنابراین باید مؤلفه های افزایش تولید در بخش کشاورزی در آن بیش ازپیش تقویت شوند تا شاهد به ثمر نشستن تلاش های کشاورزان در تحقق استقلال و امنیت غذایی با عزم و همت جهادی به معنای واقعی کلمه باشیم.

امروزه با توجه به فشارهای ناجوانمردانه ای که به کشورمان وارد می شود تحقق اقتصاد مقاومتی بیش از پیش احساس می شود که مهم ترین راهکار در این زمینه افزایش تولیدات در بخش کشاورزی و ارز آوری از این طریق است که کشورمان به دلیل چهارفصل بودن دارای قابلیت ها و توانمندی های شگرفی در این زمینه است.

در هر صورت باید به این نکته اذعان کرد بخش کشاورزی علیرغم تلاش های فراوان و گسترده ای که برای به حداکثر رساندن تولید در این بخش صورت گرفته اما هنوز از ظرفیت های بالقوه و بالفعل فراوانی برخوردار است که می تواند تولیدات آن را به 2 تا 3 برابر میزان فعلی افزایش یابد که در این صورت بخش کشاورزی قادر خواهد بود به تنهایی بخش قابل توجهی از نیازهای ارزی کشور را با صادرات در بخش های زراعت، باغبانی ،دام و آبزیان و صنایع غذایی مختلف پاسخگو باشد.

در دهه های اخیر برنامه های مختلفی برای افزایش تولیدات بخش کشاورزی صورت پذیرفته است برنامه هایی همچون طرح های افزایش تولید محصولات استراتژیک، برنامه توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی، برنامه توسعه جامع روستاها برنامه ایجاد مراکز خدمات مشاوره ای کشاورزی در روستاها، برنامه تسریع انتقال یافته ها به کشاورزی، برنامه مشترک طرح های تحقیقاتی و ترویجی ، برنامه آموزشی مدرسه در مزرعه و دهها برنامه ریز و درشت ملی ، استانی و منطقه ای دیگر اجرا شده ، اما برای یک بار هم شده برای افزایش تولیدات این بخش و هم چنین حمایت از تولیدکنندگان این بخش برنامه جامع حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی به اجرا در آید تا با اجرای این برنامه کشاورزان با حمایت های همه جانبه ای که برای خود احساس می کنند بتوانند علاوه بر تامین نیازهای داخلی سبب افزایش روز افزون صادرات در این بخش شوند.

امروزه در توسعه بخش کشاورزی تمامی توجهات به تولید کنندگان عمده می باشد که تولیدات آنها در سطوح بالا و به صورت صنعتی می باشد اما در این رهگذر به تولیدکنندگان بخش کشاورزی هم باید توجه ویژه شود چرا که این تولیدکنندگان بخش عمده ای از تولید بخصوص در محصولات استراتژیک از جمله برنج وگندم را تشکیل می دهند که در صورت بی توجهی و برداشت چتر حمایت از سر آنها چه بسا باعث افزایش تبدیل اراضی زراعی به مصارف غیر تولیدی خواهند شد.

هرچند این شعار این روزها با عنوان جهاد کشاورزی در آرم تمامی دستگاههای مرتبط با بخش کشاورزی خودنمایی می نماید اما، آنچه در این بین اهمیت دارد کار ، تلاش و مدیریت جهادی است که می تواند گره گشای امور باشد و همانگونه که مقام معظم رهبری تاکید فرموده اند در کار کشاورزی همین طور که اسم شما جهاد کشاورزی است ، جهادی حرکت کنید.

• در مورد محمود حجتی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

منبع: بیتوته