کلیات

حسینیه اعظم زنجان از اماکن مذهبی شیعیان است که در جنوب شهر زنجان واقع گشته‌است. قدمت این مکان به حدود یک قرن پیش می‌رسد این حسینیه توسط دو تن بنام‌های حاج میرزا محمد نقی و حاج میرزا بابایی وقف گردید. همه ساله روز هشتم محرم دسته عزاداری ازمحل مسجد در خیابان فردوسی تا امام زاده سید ابراهیم حرکت می‌کند، در طول مسیر حرکت دسته نذورات و احشام به صورت زنده و ذبح شده تقدیم دسته می‌شود روز هشتم محرم در زنجان به یوم العباس معروف است، علاوه بر مردم زنجان از استان‌های مختلف و افراد عالی‌رتبه کشوری و لشکری در این دسته عزاداری می‌کنند.

دسته

این دسته‌ عظیم، حرکت خود را از محل حسینیه‌‌ اعظم آغاز می‌کند و معمولا هم‌زمان با اذان مغرب به امامزاده ابراهیم می‌رسد و مراسم آنجا پایان می‌‌یابد. جمعیت حاضر در این دسته بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر هستند و به همین دلیل، شکوه و عظمت آن شهرت جهانی دارد و هر سال حتی مسلمانان غیرایرانی نیز خود را به این مراسم می‌رسانند.

در این روز مسیرهای منتهی به حسینیه‌ اعظم مملو از خودروهایی است که عزاداران را به این نقطه می‌برند و تا چند کیلومتر آن‌طرف‌تر از حسینیه، مسیرها مسدود و جمعیت در خیابان حاضر می‌شوند. همه با نوحه‌های جان‌سوز اشک می‌ریزند و سینه می‌زنند و این سینه‌زنی، صدای ابهت و صلابت امام حسین (ع) و یارانش را به عرش می‌رساند.

همان طور که از نام این روز پیدا است، عزاداری آن به حضرت عباس (ع) اختصاص دارد و به همین خاطر بیشتر مرثیه‌ها و نوحه‌ها در وصف این حضرت خوانده می‌شود. مردم شهر نیز در این روز نذرهای خود را به دکه‌های سیار جمع‌آوری نذرهای مردمی می‌سپارند تا صرف کمک به حسینیه شود.

این عزاداری هر سال از شبکه‌های ملی و برون‌مرزی به‌صورت زنده پخش می‌شود و دل‌های عاشقان حسین را از گوشه و کنار ایران و جهان در حسینیه حاضر می‌کند. تاسوعای زنجان حسینیه زنجان در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۸۷ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.

قدمت

قدیمی‌ترین منبعی که نام حسینیه‌ زنجان در آن ذکر شده، کتاب «تاریخ دارالعرفان خمسه» به قلم «رستم الحکما» است. با بررسی اطلاعات موجود در این کتاب می‌توان دریافت که حسینیه‌ اعظم در دوره نادرشاه و حتی سال‌ها قبل از آن وجود داشته است. طبق مطالب این کتاب، در آن زمان حسینیه به نام یک محله و همین طور یک تکیه گفته می‌شد که از لحاظ جغرافیایی دقیقا در محل حسینیه‌ امروزی قرار دارد. در این کتاب به ماجرای اسارت حاکم زنجان توسط سپاهیان کریم خان زند اشاره شده و چندین بار نام حسینیه و محله‌ آن به میان آمده است. در آخر نیز همان حاکم بعد از اسارت در محله‌ حسینیه ساکن می‌شود. همچنین محله‌ حسینیه به‌عنوان سه محله‌ معروف زنجان در دوره قاجاریه شناخته می‌شد.

دومین سندی که می‌توان برای تعیین قدمت حسینیه به آن استناد کرد، «علم فلزی تاریخی» از اشیای قدیمی حسینیه است. این علم که به «علم اصلی» شهرت دارد، از دیگر علم‌ها کوچک‌تر است و تاریخ ۱۲۲۱ هجری قمری به‌عنوان تاریخ ساخت روی آن به چشم می‌خورد.

بخش‌ های مختلف حسینیه اعظم زنجان

طبق اعلام هیئت‌امنای حسینیه‌ اعظم زنجان، در طول سال کمک‌های نقدی و غیرنقدی زیادی به حسینیه اهدا می‌شود که این پول‌ها صرف ساخت فضاهای متعدد فرهنگی، مذهبی، درمانی و خدماتی مانند کتابخانه، شبستان‌های مختلف، دارالشفا، صندوق قرض الحسنه و غیره می‌شود. این امر باعث شده است که حسینیه اعظم به یکی از مراکز تاثیرگذار فرهنگی و مذهبی شهر زنجان تبدیل شود.

• دارالشفاء حسینیه اعظم زنجان: این درمانگاه در فضایی به وسعت ۱۰۰۰ مترمربع با ارائه خدمات پزشک عمومی، دندانپزشکی و خدمات اولیه پزشکی با تعرفه پایین‌تر از علوم پزشکی به مردم خدمت‌رسانی می‌کند. علاوه بر این، همه‌ساله در ماه محرم برای ۱۵ روز خدمات رایگان به اقشار مختلف، خصوصا قشر آسیب‌پذیر جامعه ارائه می‌شود.
• صندوق قرض‌الحسنه سیدالشهدا (ع): این صندوق در مهرماه ۱۳۸۰ افتتاح شد و تاکنون بیش از ۱۲ هزار حساب پس‌انداز در آن افتتاح و حدود ۲۰ هزار فقره وام اعطا شده است.
• کتابخانه سیدالشهدا(ع): این کتابخانه با ۲۱ هزار جلد کتاب با موضوع کلیات، فلسفه، روانشناسی، دین، علوم اجتماعی، زبان، علوم کاربردی، هنری، ادبیات، تاریخ و جغرافیا در اختیار اعضا و عموم مردم قرار دارد.
• حمام حسینیه اعظم: این حمام یکی از حمام‌های تاریخی زنجان است که کتیبه سنگی به‌جامانده، تاریخ اتمام بنا را سال ۱۲۹۲ هجری قمری و بانی آن را ملک التجار نشان می‌دهد. حمام مذکور در تاریخ ۲۳ مردادماه سال ۱۳۸۷ به شماره ۲۳۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت‌ رسید. حمام تاریخی حسینیه زنجان قرار بود که در سال ۱۴۰۰ مورد مرمت قرار بگیرد و پس از آن به موزه تعزیه تبدیل شود.

آمار

بنا به اسناد موجود حسینیه اعظم فقط در یک سال و در مسیر حرکت این دسته نزدیک به ۱۳ هزار راس قربانی تقدیم حسینیه گردید و علاوه بر آن بالغ یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان نیز نذورات نقدی مردم تقدیم بارگاه گردید.

راه های ارتباطی

تلفن تماس:33323030-024

آدرس :زنجان-خیابان فردوسی-حسینیه اعظم زنجان

اینستاگرام:haz.ir

وبسایت:haz.ir