کلیات
وحشتزدگی یا حمله پانیک؛ عبارت است از حمله حاد شدید اضطراب همراه با احساس مرگ قریبالوقوع که فراوانی بروز آنها از چند حمله در یک روز تا یک مورد در سال، متفاوت است. اختلال وحشتزدگی، نوعی وضعیت روانی از گروه اختلالات اضطرابی است که با هجوم ناگهانیِ وحشت به بیمار و ترس شخص از وقوع مجدد آنها مشخص میشود. این حملات که معمولاً بیش از چند دقیقه طول نمیکشند، با علایمی چون تپش قلب، عرقکردن، احساس تنگی نفس و فشردگی در قفسه سینه، احساس ازدستدادن تعادل یا گیجی همراه است. این علایم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر میکنند دچار سکته قلبی شدهاند و میترسند که بمیرند.
وجودی که خود بیمار فکر میکند که مرگ یا آسیب جسمی قریبالوقوع است، اما حمله پانیک باعث عوارض جسمانی (همانند مرگ یا سکته قلبی) نمیشود. قابل ذکر است حمله پانیک، اگر هم روی دهد، مدت محدودی دارد و مرگآور و خطرناک نیست.
معمولاً این اتفاق برای اکثر افراد چند مرتبه در طول زندگیشان رخ میدهد ولی دلیلی بر اینکه آن افراد مبتلا به این بیماری هستند نیست. در صورتی که تعداد این مراتب زیاد شد زمانی است که فرد باید برای تست ابتلا به این اختلال نزد روانشناس برود.
همچنین حمله پانیک به صورت بسیار اتفاقی و طوری رخ میدهند که عامل تحریککنندهٔ اصلی مشخص نیست. افراد مبتلا به این نوع اضطراب اغلب جوان هستند.
حملهٔ پانیک ممکن است با اختلالات دیگر و به خصوص بازارهراسی همراه باشد. مبتلایان به اختلال حمله پانیک اغلب حملههای وحشتزدگی با زمینه موقعیتی نیز دارند. (یعنی، این حملهها بیشتر احتمال دارد که با قرار گرفتن در معرض یک عامل راه انداز موقعیتی ظاهر شوند، اما همیشه با آن همراه نیستند). حملههای وحشتزدگی وابسته به موقعیت (یعنی، آنهایی که تقریباً همیشه و بلافاصله با قرار گرفتن در معرض یک عامل راه انداز موقعیتی ظاهر میشوند) میتوانند روی دهند اما شیوع کمتری دارند.
درمان حملهٔ پانیک مبتنی بر درمان دارویی و درمان شناختی-رفتاری است؛ که اکثراً هم با موفقیت همراه است. همچنین پرهیز از برخی مواد غذایی و عوامل روانی دیگری که موجب تحریک و افزایش اضطراب بیمار میشود نیز به کاهش حملات کمک میکند.