کلیات
براساس تحقیقات و بررسیهای صورت گرفته توسط زمینشناسان، در ایران ۱۰ کوه آتشفشانی وجود دارد که عبارتند از: دماوند، تفتان، سبلان، سهند، بزمان، قلعهحسنعلی، ملک سیاه کوه، سراخو، درازو و میدان آتشفشانی شهسواران. از این بین ۳ آتشفشان تفتان، دماوند و بزمان در زمرهی آتشفشانهای نیمهفعال قرار میگیرند. دماوند با ارتفاع ۵٬۶۱۰ متر بلندترین آتشفشان قاره آسیا است و بزمان جوانترین آتشفشان ایران بهشمار میآید. فعالیتهای آتشفشانی کواترنری در حقیقت ادامه فعالیتهای ترشیاری در ایران است و در مناطقی که آتشفشانهای کواترنری فعالیت داشتهاند، عموما آتشفشانهای ترشیاری نیز با شدت بیشتری فعال بودهاند. آتشفشانهای جوان در ایران فعالیت خود را از دوره میوسن به ویژه میوسن پسین و یا دوره پلیوسن شروع کردهاند و تا کواترنری ادامه یافتهاند.
جدول زیر فهرستی از آتشفشانهای فعال و منقرض شده در ایران میباشد.