کلیات

در جریان جنگ جهانی دوم، هنگامی که منشور ملل متحد در دست تدوین بود، احترام به حقوق بشر و آزادی‌های سیاسی مورد توجه نمایندگان کشور‌های مختلف جهان واقع شد. پس از چندی، سازمان مل متحد تصمیم گرفت که این حقوق، همه جا و برای همه ملت‌ها قابل اجرا باشد. در ادامه، کمیسیون حقوق بشر در ژانویه سال ۱۹۴۷ میلادی شروع بکار کرد و پس از مدتی مطالعه و بررسی در قوانین اساسی کشور‌ها و بحث و گفتگو در کمیسیون‌های مختلف، نتیجه مطالعات خود را به صورت لایحه‌ای به مجمع عمومی تقدیم کرد. مجمع مزبور در دهم دسامبر ۱۹۴۸ میلادی (۱۹ آذر ۱۳۲۷ ش) با ۴۸ رأی مثبت و ۸ رأی ممتنع، اعلامیه جهانی حقوق بشر را تصویب کرد و این روز به عنوان روز جهانی حقوق بشر نامگذاری شد.

مفاد اعلامیه

 این اعلامیه شامل یک مقدمه و سی ماده است و در ماده اول آن به برابری افراد بشر و حاکمیت روح برادری در میان آن‌ها اشاره شده است. علی رغم تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، واقعیت در عمل به گونه‌ای دیگر شکل گرفت. نگاهی گذرا به رویداد‌های سیاسی و نظامی جهان پس از پایان جنگ دوم جهانی، تصویری از وقایع اسفبار را نشان می‌دهد که دقیقاً بیانگر فاصله زیاد میان اهداف با عملکرد جامعه بین المللی در دفاع از حقوق بشر است. به علاوه بر خلاف تصور اولیه، شعار دفاع از حقوق بشر، عملاً به ابزاری در جهت اعمال فشار‌های سیاسی و اقتصادی دولت‌های غربی بر کشور‌های مستقل جهان برای پیشبرد منافع استعماری این دولت ها، مبدل شده است. هم اکنون بسیاری از کشور‌های جهان، با توجه به این واقعیت تلخ و همچنین بدلیل ناهم خوانی برخی بند‌های اعلامیه حقوق بشر با اعتقادات، فرهنگ و رسوم آنان، خواستار تغییر در این بند‌ها و جلوگیری از استفاده ابزاری از این اعلامیه هستند.

روز جهانی حقوق بشر

بدنبال تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در دهم دسامبر ۱۹۴۸ میلادی توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تأیید حقوق طبیعی و اجتماعی افراد بشر توسط این سازمان بین المللی، روز دهم دسامبر (برابر با ۱۹ آذر ۱۳۲۷ ش) به عنوان روز جهانی حقوق بشر نامگذاری شده است.

• در مورد حقوق بشر در ویکی تابناک بیشتر بخوانید