کلیات

خانه‌تکانی (فارسی تاجیکستان: جارو بندان) یکی از آیین‌های نوروزی است که مردم بیشتر مناطقی که نوروز را جشن می‌گیرند به آن پایبندند. در این آیین، تمام خانه و وسایل آن در آستانه نوروز گردگیری، شستشو و تمیز می‌شوند. این آیین در کشورهای مختلف از جمله ایران، تاجیکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود.

ریشه های تاریخی 

مراسم خانه تکانی احتمالاً نشات گرفته از این عقیده است که فروهرها سالی یک بار در آستانه فروردین ماه که ماه فروهرها است، در رستاخیزی به خانه بازمی‌گردند و اگر خانه را پاکیزه و آراسته ببینند شاد شده و برای برکت خانه و شادکامی خانواده دعا می‌کنند.

تمیز کردن گرد و خاک از سقف آشپزخانه

مانند خانه تکانی اتاق گرد و خاک را از سقف تمیز کنید و سپس ادامه ی تمیز کردن در آشپزخانه را انجام دهید.

اول از همه به سراغ یخچال و فریزر بروید. به طبقات یخچال سازمان بدهید و مواد غذایی بی مصرف و تاریخ گذشته را دور بریزید.

حالا باید یک پلاستیک زباله و یا یک سطل زباله برداشته و به هر بخش از آشپزخانه که می رسید اضافه ها و دور ریختنی ها را در آن بریزید و تا انتهای خانه تکانی آشپزخانه آن را با خود بچرخانید و با این روش از به هم ریخته شدن کف آشپزخانه و تلمبار شدن دورریختنی ها روی کابینت ها که کار را برایتان سخت می کنند دور شوید.

اگر طبقات یخچال با لکه های مواد غذایی چسبناک شده اند محتویات یخچال را بیرون ریخته و آنها را بشویید و سپس وسایل داخل یخچال را تمیز کرده و با نظم بچینید.

برای تمیز کردن فریزر باید از یک دستمال نیمه خیس استفاده کنید چون سرمای فریزر کمی در تمیز کردن اختلا ایجاد می کند.

به مواد غذایی داخل فریز نظم دهید و تا حد ممکن مواد غذایی گوشتی را در کشویی جدا از سبزیجات و.. قرار دهید.

تمیز کردن داخل کابینت ها

اگر سری به داخل کابینت ها بزنید حتما ظروفی داخل آنها هست که به دلیل کمبود وقت و یا .. تمیز شسته نشده اند و نیاز به بازشویی دارند. انها را جدا کرده و داخل سینک بریزید و بعد از شستشو به درستی و باز هم با نظم سر جای خود بچینید.

بسته های مقوایی و پلاستیکی مواد غذایی را دور بیاندازید. آن ها زیبا نیستند و فضایی اضافه اشغال می کنند، غذا را تازه و سالم نگه نمی دارند. در عوض از بطری های شیشه ای برای نگه داری مواد غذایی خشک استفاده کنید.

به حبوبات داخل کابینت ها سری بزنید. شیشه های خالی حبوبات را پر کنید و بی مصرف ها را از داخل کابینت خارج کنید تا جاگیر نباشند.

کابینت و یا کشویی را که داروهایتان را نگهداری می کنید به دقت خانه تکانی کنید. کمی وقت بگذارید و آنجا را تا حد ممکن خلوت کنید.

برای تمیز کردن انواع کابینت ها به این نکات دقت کنید

پاک کردن لک ، اثرات دست ، جوهر و ماژیک هرگز از موادی چون وایتکس، آستون؛ الکل صنعتی ، مستقیمآ استفاده نکنید. زیرا این مواد میتواند به سطح رو کش دار mdf آسیب برساند. برای استفاده از این مواد بهتر است آن ها را با آب رقیق کرده و مورد استفاده قرار دهید.

اما برای تمیز کردن کابینت های فلزی استفاده از پودرهای ماشین لباسشویی و اسپری های پاک کننده ی چند منظوره به خوبی میتوانند لکه ها و چربی ها را از بین ببرند.

نحوه ی تمیز کردن اجاق گاز در خانه تکانی آشپزخانه

زمانی که قسمت فر اجاقتان را باز می کنید با کلی لکه که جا خشک کرده اند روبرو می شوید که برای تمیز کردن و از بین بردن آنها باید اینطور عمل کنید:

در شیشه خالی اسپری، مخلوطی از یک پیمانه نمک، یک پیمانه جوش شیرین و یک پیمانه آب تهیه کنید و در قسمت های داخل فر خاموش بپاشید و بگذارید بماند تا کم کم کثیفی داخل آن جدا شود.سپس با پارچه مرطوب داخل فر را دستمال بکشید.

در صورتی که احساس می کنید کثیفی ها کاملا از بین نرفته است مقدار جوش شیرین را اضافه کنید. از قسمت بالای شیشه فر محلول را نپاشید زیرا بین دوجداره شیشه نفوذ پیدا می کند. برای پیشگیری می توانید قسمت های باز شیشه ای را با پارچه بپوشانید تا مانع ورود آب شود یا این که به جای استفاده از آبپاش با دستمال این کار را انجام دهید.برای تمیز کردن صفحه ی اجاق گازتان بهتر است از اسپری های چند منظوره استفاده کنید.

برای تمیز کردن سرامیک ها هم یک سری خیس و یک سری خشک قدیمی ها بهترین روش است و اگر برای تمیز کردن لکه های سخت چربی از مواد شوینده استفاده کردید بعد با دستمال املا خیس چندیدن بار آن را تمیز کنید تا سرامیک ها کدر نشوند.

تمیز کردن چربی سینک ظرف شویی

با مخلوطی از مقادیر مساوی نمک پودر و جوش شیرین خمیری تهیه کنید.سپس با خمیر بدست آمده و یک دستمال نرم، سینک ظرف شویی را تمیز و براق کنید. برای از بین بردن رسوب آهک از باقی مانده شستشوی ظروف می توانید آخر شب یک دستمال یا حوله کاغذی را روی محل های مورد نظر پهن کنید و آن را با سرکه خیس کنید و صبح روز بعد، با آب بشویید. در غیر اینصورت خمیری از سرکه و نمک پودر درست کنید و با آن رسوب را بسایید تا به طور کامل پاک شود. همچنین نصف لیموترش تازه آغشته به نمک پودر نیز برای ساییدن و براق کردن سینک ظرف شویی استیل مناسب است.

تمیز کردن و باز کردن لوله ظرف شویی