در مورد غلامرضا تختی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

 

زندگینامه


غلامرضا تختی در تاریخ ۵ شهریور ۱۳۰۹ در شهر تهران متولد شد و در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۴۶ از دنیا رفت. وی مشهور به لقب «جهان پهلوان» است که بخاطر سال‌ها ورزش قهرمانی در رشته کشتی و کسب افتخارات فراوان برای وی انتخاب شد. او عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران و یکی از فعالان سیاسی زمان پهلوی بود.

غلام‌رضا تختی در جنوب تهران متولد شد. «رجب خان» (پدر تختی) متولد ۱۲۷۵در محله دروازه غار تهران و مادرش از خانواده سنتی تهران بود. با تبدیل شدن وی به یک «قهرمان ملی»، گاه داستان‌هایی دربارهٔ او گفته می‌شود که لزوماً صحت تاریخی ندارند. در ایران از تختی به عنوان «جهان‌پهلوان» یاد می‌شود. کتاب‌های زیادی در وصف او تألیف شده‌است، فیلمی سینمایی در مورد وی ساخته شده، حتی تندیسی از وی ساخته شده و در میدان تجریش در شهر تهران نصب شده‌است. به افتخار او هر ساله به بهترین کشتی‌گیران ایران «جایزه غلام‌رضا تختی» اهدا می‌شود.

تداوم پروژه اسطوره زدایی از تختی توسط نویسنده مجله مستهجن با چه هدفی رخ می‌دهد؟

 

سال‌های نخستین زندگی


غلامرضا تختی ۵ شهریور ۱۳۰۹ در محله خانی‌آباد در جنوب تهران به دنیا آمد. او دو برادر و دو خواهر داشت که همه آن‌ها از وی بزرگ‌تر بودند. وی تحصیلات ابتدایی را در دبستان حکیم نظامی تهران گذراند و پس از گذراندن اول متوسطه در دبیرستان منوچهری تهران ترک تحصیل کرد. تختی همراه کار، به ورزش زورخانه‌ای و کشتی نزد پهلوان سید علی حق‌شناس پهلوان اول ایران و پایتخت‌ می‌پرداخت.

او در سال ۱۳۲۷ به خدمت سربازی رفت و در ۲۵ مهر همان سال در اداره راه‌آهن استخدام شد. وی پیشینه کار در شرکت نفت مسجد سلیمان را هم داشت.

 

جوانی


تختی در ۳۰ بهمن ۱۳۴۵ با شهلا توکلی ازدواج کرد. حاصل این ازدواج پسری به نام بابک بود که در ۱۱ شهریور ۱۳۴۶ به دنیا آمد. یکی از جا‌هایی که تختی همیشه می‌رفت، گل‌فروشی رز نزدیک چهارراه تخت‌جمشید (طالقانی کنونی) بود. این گل‌فروشی هنوز هم هست. تختی گل‌های باغچه خانه‌اش را می‌چید و دسته می‌کرد و می‌برد گل‌فروشی رز که فروش برود. اما هربار که گذرش به آن‌جا می‌افتاد، مردم دور و برش را می‌گرفتند و با او گرم حرف زدن می‌شدند. تختی هم می‌خواست مهربانی آن‌ها را جبران کند. همین بود که از ده‌تا دسته گل، یک دسته هم به گل‌فروشی نمی‌رسید.

 

پیشنهاد بازیگری


یکی از رویداد‌های زندگی تختی، پیشنهاد به او برای بازی در فیلم سینمایی بوده‌است.  فردین که از دوستان تختی بود، او را بر می‌انگیزد که بازیگر سینما بشود. فردین به او می‌گوید: «بلور بازی کرد، تو هم بیا و بازی کن.» حتی پیشنهاد می‌دهند در فیلم‌های تبلیغاتی بازی کند. به تختی پیشنهاد تبلیغ عسل می‌دهند. می‌گوید: «من با خوردن عسل پهلوان نشدم! خاک و خُل خوردم و خوراکم نان و پنیر بود و با سختی‌ها ساختم و تمرین کردم تا به جایی رسیدم.»

زندگی ورزشی


تختی در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن به همراه امام‌علی حبیبی نخستین مدال‌های طلای تاریخ ورزش ایران در بازی‌های المپیک را کسب کرد. او با یک مدال طلا و دو مدال نقره المپیک، دو طلا و دو نقره قهرمانی جهان و یک طلای بازی‌های آسیایی در فهرست برترین‌های قرن فیلا در جایگاه سیزدهم قرار دارد.

وی یکی از سه کشتی‌گیر ایرانی (در کنار امام‌علی حبیبی و عبدالله موحد) است که تصویر آن‌ها در تالار افتخارات فیلا نصب شده‌است.

تختی کشتی باستانی را در سال ۱۳۲۴ در زورخانه پهلوان سید علی آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۹ در ۲۰ سالگی به عضویت باشگاه پولاد درآمد و به صورت حرفه‌ای زیر نظر حبیب‌الله بلورکشتی آزاد را برای شرکت در مسابقات قهرمانی آغاز کرد و در همان سال نخستین قهرمانی کشور خود را کسب کرد. تختی در رقابت‌های قهرمانی کشور طی سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۸ هشت بار قهرمان کشور شد.

 او در سال ۱۹۵۱ در مسابقات قهرمانی جهان هلسینکی در دسته ۷۹ کیلو به مدال نقره رسید، وی و سه هم تیمیش؛  محمود ملاقاسمی (نقره ۵۲ کیلو)،  محمدمهدی یعقوبی (برنز ۵۷ کیلو) و عبدالله مجتبوی (برنز ۷۳ کیلو)، برندگان اولین مدال‌های بین‌المللی تاریخ کشتی ایران بودند. او سال بعد در المپیک هلسینکی مدال نقره خود را در ۲۲ سالگی تکرار کرد. چهار سال بعد در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در یک‌وزن بالاتر؛ ۸۷ کیلوگرم، بهتر ظاهر شد و به همراه امام‌علی حبیبی نخستین مدال‌های طلای تاریخ ورزش ایران در المپیک را کسب کردند. تختی در مسابقات قهرمانی جهان ۱۹۵۹ تهران، ۱۹۶۱ یوکوهاما و ۱۹۶۲ تولیدو به ترتیب به دو مدال طلا و یک مدال نقره رسید.

در المپیک ۱۹۶۰ رم هم با ۵ پیروزی با ضربه فنی و یک شکست با امتیاز از عصمت آتلی ترک مدال نقره وزن ۸۷ کیلو را گرفت. وی که کشتی را از میان وزن آغاز کرده بود با افزایش وزن خود به دسته‌های بالاتر رفته و از سال ۱۹۶۲ به دسته ۹۷ کیلوگرم پا گذاشت، اما مشخص شد که رقابت در این وزن برای قهرمان پا به سن گذاشته دشوار است و او در المپیک ۱۹۶۴ توکیو با شکست از احمد آئیک ترک و مساوی با سعید مصطفائف بلغار به مقام چهارم قناعت کرد.

مرگ و ابهام‌های آن


محمود شیرزاد گمان می‌کند که احتمال دارد تختی از روی نمایشِ پهلوان اکبر می‌میرد «قصّه مرگش را... پرداخته باشد یا داستانِ نمایش بر مرگِ این ورزشکارِ مصدّقی حمل شده باشد....»

تختی در ۱۷ دی ۱۳۴۶ در اتاقش در هتل آتلانتیک تهران درگذشت. او دو روز قبل از مرگش یعنی ۱۵ دی،  وصیت‌نامه‌اش را در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۲۰۲ تحت شماره ۳۴۲۸ و با تعیین کاظم حسیبی به عنوان سرپرست فرزندش بابک (که تنها ۴ ماه داشت)؛ به ثبت رسانده بود.

درباره دلایل مرگ او اختلاف نظر‌های زیادی وجود دارد. براساس اخبار منتشره در روزنامه  های اطلاعات و کیهان ۱۸ دی ۱۳۴۶ غلامرضا تختی به خاطر وجود اختلافات خانوادگی با همسرش شهلا توکلی خودکشی کرده‌است. از انگیزه‌های ممکن برای خودکشی، مواردی، چون ناکامی‌هایش در مسابقات در پایان عمر ورزشی تختی نام برده می‌شود.

با این حال عده‌ای از دانشوران مرگ وی را مشکوک می‌دانند. این عقیده که ساواک او را به دلیل محبوبیت زیاد و عدم وفاداری به نظام وقت ایران به قتل رسانده‌است، در بین مردم وجود داشته‌است.

 

تنش با حکومت پهلوی و ناکامی‌ها


غلامرضا تختی از سال ۱۳۴۲ بار‌ها به ساواک احضار شد. اطرافیان شاه با ناکامی از نزدیک کردن او به دربار و حکومت، فشار‌ها را بر تختی افزایش دادند. حتی در مواردی تختی از ورود به ورزشگاه‌ها منع می‌شد. او پس از دوری دوساله از رقابت‌های ورزشی برای چهارمین‌بار در بازی‌های المپیک شرکت کرد و برای نخستین بار در این بازی‌ها مدالی کسب نکرد. میرزایی با استناد به اسناد به جا مانده بیان می‌کند که ظاهراً حکومت میل داشت تختی بدون تمرین و آمادگی جسمی و روحی در میدان حاضر شود و با شکست‌خوردن، محبوبیتش در میان مردم را از دست بدهد. از سوی دیگر مردم نیز خواهان شرکت او در مسابقات جهانی بودند.

 

در مورد غلامرضا تختی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

می‌گویند شایعه قتل مرحوم غلامرضا تختی توسط ساواک را جلال آل­‌احمد ساخته و در میان مردم پخش کرده ­است اما خواهرزاده جلال این موضوع را بر اساس دست‌نوشته‌های منتشر نشده او، اتهام واهی می‌خواند.
کد خبر: ۱۲۵۸۳۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۸

الکساندر مدوید یکی از برترین کشتی گیران تاریخ درگذشت.
کد خبر: ۱۲۵۷۲۶۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۲

حضور حسن یزدانی در مراسم روز ملی کشتی پس از مصدومیت در مسابقات المپیک توجه رسانه ها را به خود جلب کرد.
کد خبر: ۱۲۵۶۱۰۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۶

در سالروز تولد غلامرضا تختی برای نخستین بار از نامه دستنویس ناصر گیوه‌چی به غلامرضا تختی رونمایی شد.
کد خبر: ۱۲۵۵۹۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۵

سوت
محمدرضا طالقانی رئیس اسبق فدراسیون کشتی در گفتگو با برنامه تلویزیونی از مرگ رازآلود جهان‌ پهلوان تختی گفت و بر مواضع بابک تختی که خودکشی پدرش را تایید کرده بود، صحه گذاشت. او همچنین تلویحاً علت این خودکشی را فشار عمومی بر روی تختی اعلام کرد. حرف‌های طالقانی را درباره تختی و زنش می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۳۶۲۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۹

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۲۱۸۵۲۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۹

نتیجه فینال کشتی پهلوانی ایران در خیابان ناصرخسرو
ماجرای تنها کشتی بین دو اسطوره کشتی آزاد ایران جالب است. امامعلی حبیبی بعداز دهها سال آن کشتی را تعریف کرده است.
کد خبر: ۱۲۱۸۰۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۷

جشن سده المپیک با حضور تعداد پرشماری از قهرمانان المپیک ورزش ایران، پیشکسوتان و خانواده‌های آنها در سالن اجلاس سران برگزار شد. طی این مراسم از تنها صدای ماندگار جهان پهلوان غلامرضا تختی (یادگاری و امانت استاد بهمنش) و موسیقی المپیک ساخته استاد انتظامی نیز رونمایی شد./ محمود عارفی
کد خبر: ۱۲۱۷۵۱۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳

سوت
از «تنها صدای باقی مانده از جهان پهلوان غلامرضا تختی » رونمایی شد. این گفت‌وگوی کوتاه از استاد بهمنش با جهان پهلوان تختی در المپیک‌۱۹۶۴ توکیو است که تختی در آن می‌گوید: به مردم ایران تعظیم می‌کنم
کد خبر: ۱۲۱۷۴۶۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳

تختی، پهلوان بی‌نظیری بود. اما بی‌جهت اسمش را زیادی چیز کردند که نشان بدهند مخالف دولت است، در حالی که اصلاََ تختی مخالف دولت (دربار) نبود
کد خبر: ۱۲۱۶۹۱۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۳۰

نبض خبر
رضا توکلی برادر شهلا توکلی همسر غلامرضا تختی بخشی از ناگفته‌هایش درباره این اسطوره کشتی ایران را برای نخستین بار بر زبان آورد. روایت رضا توکلی از ازدواج و مسیری که طی کرد را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۱۶۰۹۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۶

نبض خبر
علیرضا دبیر به بهانه بحث خودکشی جهان پهلوان غلامرضا تختی ، تعبیری که رسول خادم به او نسبت داده بود، حرفی بی‌ربط خواند و هم تیمی سابقش را نوازش قرار داد. این بخش از مصاحبه او با خبرآنلاین را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۱۴۴۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۸

دبیرکل کمیته ملی المپیک گفت: طی مراسمی که سوم بهمن ماه برگزار خواهد شد از صدای مرحوم غلامرضا تختی رونمایی می‌کنیم.
کد خبر: ۱۲۱۴۳۸۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۷

همزمان با پنجم شهریور ماه سال 1402 ، نودو سومین زاد روز جهان پهلوان تختی از سوی موزه ملی ورزش،المپیک و پارالمپیک و به مناسبت اربعین حسینی از بخشی از دست نوشته های مرحوم تختی و عکس بین الحرمین که در سفرش به کربلای معلی گرفته بود رونمایی شد.
کد خبر: ۱۱۸۹۷۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۴

در برخی از تصاویر کمیابی که از ورزشکاران و بازیگران دوران گذشته منتشر شده محمدعلی فردین بازیگر محبوب و قهرمان فقید کشتی کشورمان و درکنار جمع دیگری از قهرمانان رشته کشتی دیده می‌شوند. در ادامه عکس تیم ملی کشتی ایران را مشاهده می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۷۰۱۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۷

کد خبر: ۱۱۶۸۷۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۰۲

وقایع اتفاقیه
غلامرضا تختی کشتی گیر قهرمان المپیک و جهان، صاحب بازوبند پهلوانی ایران در سه سال پیاپی بود. تختی منتقد حکومت پهلوی بود و به همین دلیل از نیم ملی کنار گذاشته شد و به حدی منزوی شد و تحت فشار قرار داده شده که بنابر تایید پسرش بابک تختی دست به خودکشی زد. تصاویری از یک نوبت دریافت این بازوبند نشان می‌دهد بنابر رویه مرسوم در آن دوران، تختی دست محمدرضا شاه را نمی‌بوسد. این تصاویر کوتاه را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۵۸۴۱۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۷

امروز منتشر شد؛
تصاویری از جهان‌پهلوان تختی که برای نخستین‌بار رسانه‌ای شده است. امروز ۱۷ دی‌ماه سالروز درگذشت این پهلوان نامی و مردمی ایران است.
کد خبر: ۱۱۵۸۴۰۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۷

متن قهرمان المپیک برای اسطوره پهلوانی ورزش ایران
برخی این متن رسول خادم را نوعی کنایه به شرایط خودش در ماجراهای اخیر می‌دانند.
کد خبر: ۱۱۵۸۳۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۷

کد خبر: ۱۱۴۰۷۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۴

تبلیغات در تابناک صفحه خبر
اینترنت پیشگامان