کلیات
کووایران برکت یک نمونه واکسن کووید-۱۹ است که توسط گروه صنعتی ایرانی شفا فارمد تولید شده‌است. متولیان تولید آن، تست حیوانی واکسن را موفقیت‌آمیز خواندند، همچنین کووایران برکت از سوی سازمان غذا و داروی ایران برای آزمایش بر روی انسان نیز تأییدیه دریافت نموده‌است و تزریق فاز سوم انسانی آن در ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ در ایران آغاز گردید.
کووایران برکت به فاز نهایی مطالعات بالینی خود رسیده‌است.
تکنولوژی
در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰، آزمایش‌های انسانی بر روی اولین نمونه داخلی واکسن کووید-۱۹ در ایران آغاز شد. طبق گفته ستاد اجرایی فرمان امام ره، در صورت اینکه مراحل تست واکسن با موفقیت به پایان برسد، تولید واکسن توسط یکی از شرکت‌های تابع آن به نام شفا فارمد می‌تواند به ۱۲ میلیون دوز در ماه برسد. فناوری تولید این واکسن بر اساس واکسن غیرفعال است. به عبارت دیگر، «این واکسن از ویروس کرونایی ساخته شده‌است که توسط مواد شیمیایی ضعیف یا کشته شده‌است که شبیه به نحوه ایمن‌سازی واکسن فلج اطفال است.»
ماشین آلات و تجهیزات خط تولید ساخت این واکسن در پنج مرحله از چین وارد شد. به گفته مینو محرز مدیر علمی این واکسن، برخی مواد اولیه مورد نیاز برای تولید این واکسن از کشورهای اروپایی وارد می‌شود که تحریم‌های آمریکا، باعث ایجاد مشکل در واردات آن به ایران و تولید واکسن برکت شد.
به نقل از مدیر پروژه تولید واکسن «کوو ایران برکت»، این واکسن در فاز دوم دارای ایمنی‌زایی بالای ۹۳% بوده است. به گفتۀ حمیدرضا جمشیدی رئیس گروه دارویی برکت، با تزریق این واکسن ۹۳.۸ درصد آنتی‌بادی نوترالیزان که پادتن اختصاصی کروناست، در افراد بالا می‌رود.
مجوز مصرف
واکسن «کوو ایران برکت» مجوز مصرف را در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ بدست آورد. این خبر را سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد.
لازم است ذکر شود که سعید نمکی، آنرا کم عارضه‌ترین و کم خطر‌ترین واکسن جهان معرفی کرده‌است.
فرایند مراحل تست واکسن
طیبه مخبر، اولین داوطلب که واکسن کووایران برکت را دریافت کرد دختر محمد مخبر مدیر ستاد بود. سعید نمکی وزیر بهداشت و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در مراسم تزریق واکسن شرکت کردند. بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۶۵٬۰۰۰ ایرانی داوطلب آزمایش واکسن هستند و ۵۶ فرد در مرحله نخست آزمایش‌های انسانی که ۴۵ تا ۶۰ روز طول می‌کشد، انتخاب شده‌اند. مرحله اولیه آزمایش انسانی کووایران برکت با تزریق به ۵۶ داوطلب آغاز شد؛ و این واکسن به گروه دوم و سومِ داوطلبان نیز تزریق گردید. به گفته رئیس تیم تولید واکسن در ستاد، نتایج نشان می‌دهد که این واکسن توانایی مقابله با ویروس کووید-۱۹ جهش یافته انگلیسی را هم دارد.
به گفته رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام ره، واکسن کووایران برکت کاملاً ایرانی است. طبق گفته‌های مجری مطالعات بالینی واکسن ایرانی کرونا برخی از کشورها درخواست همکاری در تست بالینی واکسن کوو ایران برکت را دارند که این درخواست‌ها در حال بررسی است.
تولید
در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰، نخستین محصول تولید انبوه واکسن ایرانی کرونا به نام «کوو ایران برکت» در فاز یک کارخانه تولید واکسن ستاد اجرایی رونمایی شد. از این رو ۲ خط صنعتی که خط اول تولید آماده شده و خط دوم هم در حال آماده شدن است، راه اندازی شده‌است و تا پایان شهریور ماه سال 1400 (با احتساب ظرفیت سه میلیون دوز خط اول) توان عرضه ۲۰ میلیون دوز واکسن ایران برکت در ماه ایجاد می‌گردد. به گفته حسن جلیلی، مدیر پروژه تولید واکسن «کوو ایران برکت»، تاکنون ۱۲ کشور جهان از جمله کشورهای آسیایی، آمریکای جنوبی و یک کشور اروپایی متقاضی این واکسن بوده اند.