کلیات
تعداد ماه های میلادی نیز مانند ماه های تقویم هجری شمسی دوازده تا است که به ترتیب زیر هستند؛
ژانویه (January) دارای 31 روز
فوریه (February) دارای 28 یا 29 روز
مارس یا مارچ (March) دارای 31 روز
آوریل یا آپریل (April) دارای 30 روز
مه یا می (May) دارای 31 روز
ژوئن یا جون (June) دارای 30 روز
ژوئیه یا جولای (July) دارای 31 روز
اوت یا آگوست (August) دارای 31 روز
سپتامبر(September) دارای 30 روز
اکتبر (October) دارای 31 روز
نوامبر (November) دارای 30 روز
دسامبر (December) دارای 31 روز

مخفف ماه های میلادی
در ادامه به عنوان مخفف ماه های میلادی اشاره می شود:
January Jan ژانویه
February Feb فبریه
March Mar مارس
April Apr آوریل
May May می
June Jun ژوئن
July Jul جولای
August Aug آگست
September Sep سپتامبر
October Oct اکتبر
November Nov نوامبر
December Dec دسامبر
تطبیق ماههای میلادی با گاهشماری هجری خورشیدی
بر اساس جدول زیر دامنه ماههای میلادی با روزهای گاهشماری هجری خورشیدی بطور نسبی و غالب تطبیق داده میشود. (در بعضی از سالها یک روز تفاوت یا جابجایی در این تبدیل وجود دارد)
ترتیب ماه میلادی |
عنوان ماه میلادی |
برابری |
از تاریخ (هجری خورشیدی) |
تا تاریخ (هجری خورشیدی) |
۱ |
ژانویه |
= |
۱۱ دی |
۱۱ بهمن |
۲ |
فوریه |
= |
۱۲ بهمن |
۹ اسفند |
۳ |
مارس |
= |
۱۰ اسفند |
۱۱ فروردین |
۴ |
آوریل |
= |
۱۲ فروردین |
۱۰ اردیبهشت |
۵ |
مه |
= |
۱۱ اردیبهشت |
۱۰ خرداد |
۶ |
ژوئن |
= |
۱۱ خرداد |
۹ تیر |
۷ |
ژوئیه |
= |
۱۰ تیر |
۹ مرداد |
۸ |
اوت |
= |
۱۰ مرداد |
۹ شهریور |
۹ |
سپتامبر |
= |
۱۰ شهریور |
۸ مهر |
۱۰ |
اکتبر |
= |
۹ مهر |
۹ آبان |
۱۱ |
نوامبر |
= |
۱۰ آبان |
۹ آذر |
۱۲ |
دسامبر |
= |
۱۰ آذر |
۱۰ دی |
تطبیق ماههای هجری خورشیدی با گاهشماری میلادی
براساس جدول زیر دامنه ماههای گاهشماری هجری خورشیدی با روزهای میلادی بطور نسبی و غالب تطبیق داده میشود. (در بعضی از سالها یک روز تفاوت یا جابجایی در این تبدیل وجود دارد)
از تاریخ |
ماه |
تا تاریخ |
ماه |
برابر با |
ماه |
۲۱ |
مارس (مارچ) |
۲۰ |
آوریل (آپریل) |
= |
فروردین |
۲۱ |
آوریل (آپریل) |
۲۱ |
مه (می) |
= |
اردیبهشت |
۲۲ |
مه (می) |
۲۱ |
ژوئن (جوئن) |
= |
خرداد |
۲۲ |
ژوئن (جوئن) |
۲۲ |
ژوئیه (جولای) |
= |
تیر |
۲۳ |
ژوئیه (جولای) |
۲۲ |
اوت (آگوست) |
= |
مرداد |
۲۳ |
اوت (آگوست) |
۲۲ |
سپتامبر (سپتمبر) |
= |
شهریور |
۲۳ |
سپتامبر (سپتمبر) |
۲۲ |
اکتبر |
= |
مهر |
۲۳ |
اکتبر |
۲۱ |
نوامبر (نومبر) |
= |
آبان |
۲۲ |
نوامبر (نومبر) |
۲۱ |
دسامبر (دسمبر) |
= |
آذر |
۲۲ |
دسامبر (دسمبر) |
۲۰ |
ژانویه (جنیوئری) |
= |
دی |
۲۱ |
ژانویه (جنیوئری) |
۱۹ |
فوریه (فبریوئری) |
= |
بهمن |
۲۰ |
فوریه (فبریوئری) |
۲۰ |
مارس (مارچ) |
= |
اسفند |
فرمول تبدیل تاریخ میلادی به شمسی و بالعکس
برای تبدیل تاریخ شمسی به میلادی و برعکس باید تعداد روزهای سپری شده از ابتدای هر کدام از این تاریخها را از مبدأ خود به دست بیاوریم. اگر میخواهیم تاریخ شمسی را به میلادی تبدیل کنیم ابتدا باید روزهای سپری شده از مبدأ تاریخ شمسی تا کنون را حساب کنیم و به اضافهٔ ۲۲۶۸۹۹ کنیم.
عدد به دست آمده تعداد روزهای گذشته از ابتدای تاریخ میلادی تا کنون است و با استفاده از آن میتوانیم تاریخ میلادی را حساب کنیم. برای تبدیل تاریخ میلادی به شمسی همین کار را باید برعکس انجام بدهیم و عدد ۲۲۶۸۹۹ را باید از تعداد روزهای تاریخ میلادی کم کنیم و در این قسمت عدد به دست آمده تاریخ شمسی است.
همین روش نیز برای تبدیل تاریخ قمری به شمسی و برعکس نیز قابل استفاده است؛ ولی در این مورد دیگر عددی که باید اضافه یا کم بشود ۲۲۶۸۹۹ نیست.
شاید از خود بپرسید که عدد ۲۲۶۸۹۹ را از کجا به دست آوردهام. برای به دست آوردن این عدد باید تاریخ شمسی و میلادی یک روز را در اختیار داشته باشید. به عنوان مثال ۱۳/۴/۱۳۸۳ شمسی طبق تقویم برابر ۳/۷/۲۰۰۴ میلادی است. کاری که باید الان کنیم این است که این دو تاریخ را به روز تبدیل کنیم و در این تبدیل باید تعداد سالهای کبیسهای که این دو تاریخ پشت سر گذاشتهاند نیز فراموش نکنیم.
برای اینکه تعداد سالهای کبیسه را در دو تقویم میلادی و شمسی بخواهیم محاسبه کنیم باید ۱۳۸۲ را برای تقویم شمسی و ۲۰۰۳ را برای تقویم میلادی تقسیم بر ۴ کنیم. خارج قسمت این دو تقسیم به ترتیب تعداد سالهای کبیسهٔ تقویم شمسی و میلادی است که از ابتدای شروع به کار این تقویمها تا کنون پشت سر گذاشتهاند. البته این اعداد مطابق واقعیت نیستند! ولی به محاسبات ما اشکالی وارد نمیکنند.
در تقسیم ۱۳۸۲ بر ۴ خارج قسمت برابر ۳۴۵ میشود و این عدد برای تقویم میلادی برابر ۵۰۰ است.
خب پس تا کنون بر اساس تقویم شمسی ۳۴۵ سال کبیسه بوده و بر اساس تقویم میلادی ۵۰۰ سال برابر سال کبیسه بودهاند. (البته همانطور که دید به کبیسه بودن سالی که در آن هستیم هنوز توجهی نکردیم.
(خب برگردیم به مسئلهٔ خودمان که میخواستیم دو تاریخ ۱۳/۴/۱۳۸۳ و ۳/۷/۲۰۰۴ به روز تبدیل کنیم.
برای این کار باید از عدد سال یکی کم کرده و در ۳۶۵ ضرب کنیم؛ و از عدد ماه نیز باید یکی کم کرده و بر اساس نوع تقویم باید عدد ماه را ضرب در عدد خاصی کنیم. مثلاً وقتی در تاریخ شمسی از عدد ماه یکی کم کنیم حاصل ۳ میشود. همانطور که میدانید در تقویم شمسی ۳ ماه اول سال ۳۱ روز دارند، پس ۳ را در ۳۱ ضرب میکنیم؛ ولی در تاریخ شمسی وقتی از ۷ یکی کم کینم برابر ۶ میشود. خب باید در این مورد ببینیم که ۶ ماه اول سال میلادی چند روزه هستند.
ماه اول میلادی = ۳۱ روز
ماه دوم میلادی = ۲۸ روز (در سال کبیسه ۲۹ روز)
ماه سوم میلادی = ۳۱ روز
ماه چهارم میلادی = ۳۰ روز
ماه پنجم میلادی = ۳۱ روز
ماه ششم میلادی = ۳۰ روز
ماه هفتم میلادی = ۳۱ روز
ماه هشتم میلادی = ۳۱ روز
ماه نهم میلادی = ۳۰ روز
ماه دهم میلادی = ۳۱ روز
ماه یازدهم میلادی = ۳۰ روز
ماه دوازدهم میلادی = ۳۱ روز
طبق جدول بالا ۶ ماه اول سال ۲۰۰۴ میلادی برابر ۱۸۲ روز میباشد. (فراموش نکنید که سال ۲۰۰۴ سال کبیسه است) خب تا حالا عدد سال و ماه را به روز تبدیل کردیم و این دو عدد را باید به اضافهٔ عدد روز کنیم و در آخر به اضافهٔ تعداد سالهای کبیسه گذشته کنیم. داریم
A = (۱۳۸۲*۳۶۵)+(۳*۳۱)+۱۳+۳۴۵ = ۵۰۴۸۸۱
B= (۲۰۰۳*۳۶۵)+(۳۱+۲۹+۳۱+۳۰+۳۱+۳۰)+۳+۵۰۰=۷۳۱۷۸۰
B-A = ۲۲۶۸۹۹
با محاسبات فوق خواستم نشان بدهم که عدد ۲۲۶۸۹۹ که در اول بحث گفتیم را از کجا آوردیم. همانطور که احتمالاً تا حالا فهمیدید این عدد (۲۲۶۸۹۹) تفاوت مبداهای دو تقویم میلادی و شمسی به روز هستند.
حال مثالی میزنم برای تبدیل تاریخ شمسی به تاریخ میلادی. فرض کنید که میخواهیم که تاریخ ۱۵/۴/۱۳۸۳ شمسی را به تاریخ میلادی نظیر آن تبدیل کنیم. در ابتدا باید این تاریخ را به روز تبدیل کنیم. طبق روش گفته شده در بالا مینویسیم:
C =[(۱۳۸۳-۱)*۳۶۵]+[(۴-۱)*۳۱]+۱۵+۳۴۵ = ۵۰۴۸۸۳
خب این عدد را باید به اضافهٔ ۲۲۶۸۹۹ کنیم:
۵۰۴۸۸۳+۲۲۶۸۹۹ = ۷۳۱۷۸۲
حال باید ۷۳۱۷۸۲ را به تاریخ میلادی متناظر آن تبدیل کنیم.
ابتدا باید تعداد سالهای کبیسهٔ تقویم میلادی را از این عدد کنیم، در بالا دیدیم که تقویم میلادی تا کنون ۵۰۰ سال کبیسه را پشت سر گذاشته است.
۷۳۱۷۸۲–۵۰۰=۷۳۱۲۸۲