تورم
تورم یا Inflation در دانش اقتصاد ناظر بر افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی یا قیمت است. معنای دیگر تورم افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتها در یک جامعه است. به روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد جامعه نیز تورم گویند.
هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. مفهوم امروزی تورم، در سده نوزدهم میلادی رواج یافت. پیش از آن، مفهوم دیگری از تورم وجود داشت که جهت نشان دادن افزایش حجم اسکناسهای غیرقابل تبدیل به طلا به کار برده میشد. به صورت کلی نرخ تورم را میتوان به تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکنندهاست، مرتبط دانست.
زمینه ایجاد تورم
تورم در شرایطی ایجاد میشود که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد میکند، وضعیتی که، در نبود کنترلی مؤثر، به صورت افزایش بهای یک واحد از کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمتها، یا به سخن دیگر، با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است.
ایران و تورم
گزارشهای صندوق بین المللی پول حکایت از آن دارد که در سطح خاورمیانه تورم در ایران بالاترین میزان ممکن را دارد و در سطح جهان نیز تورم ایران پس از ونزوئلا در رتبه دوم قرار دارد.
دلایل وقوع تورم
از جمله عواملی که کارشناسان برای بروز تورم مطرح میکنند، عبارتند از:
۱-تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و یا از طریق فروش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی میگردد و افزایش نقدینگی در افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) ظاهر میشود.
۲-عوامل ساختاری ناشی از عدم هماهنگیهای بخشی، تنگناهای زیرساختی و چسبندگی عرضه در بخشهای کلیدی مانند صنعت و کشاورزی که باعث کششناپذیری عرضه در این بخشها گردیده است؛ به طوری که که در شرایط رشد سریع تقاضا، امکان افزایش متناسب وهمزمان عرضه وجود ندارد و منجر به تورم میشود.
راهکار مقابله با تورم
همچنین کارشناسان عقیده دارند، یکی از راههای مهار تورم اتخاذ صحیح سیاستهای پولی مناسب است؛ یعنی رشد باثبات و پیشبینی شده حجم پول. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی، مکزیک، نیوزیلند و انگلستان بااعمال سیاستهای پولی اصولی، موفق به کاهش تورم به ارقام یکرقمی (معمولاً زیر ۵ درصد) شدهاند که یکی از دلایل عمده آن استقلال بانک مرکزی در این کشورها برای پیشبرد سیاستهای پولی بوده است.
نرخ تورم
براساس استانداردهای جهانی، مرجع محاسبه و اعلام
نرخ تورم بانک مرکزی است. در بانک مرکزی ایران اداره آمارهای اقتصادی مسوول این امر است. نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه حاصل میشود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته میشود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار میگیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
با این حال، ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در ۳ شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان میدهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و اتفاقا اختلافات ارقامی و گزارشگری رقم تورم دقیقا از همین نقطه آغاز میشود؛ چرا که هر کس یک روش از این روشهای محاسباتی را که واجد و بیانگر کمترین نرخ تورم است، انتخاب و به مخاطبانش اعلام میکند.
روشهای محاسبه نرخ تورم
برای محاسبه نرخ تورم ۳ روش کلی وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر نقطه به نقطه
نرخ تورم است. یعنی مثلا گفته میشود نرخ تورم در اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با اردیبهشت ماه ۹۷ چه تغییری کرده است.
روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است یعنی نرخ تورم اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با فروردین ۹۶ چگونه بوده است.
روش سوم متوسط ۱۲ ماه سال است. به این صورت که گفته شود نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۶ در مقایسه با ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۷ چقدر بوده است.
متداولترین روش محاسبه نرخ تورم
در علم اقتصاد، متداولترین و در عین حال صحیحترین راه محاسبه
نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که شاخصهای دیگر، چون یک مقطع زمانی خاص و کوتاه در حد یک ماه را میبینند، قابل تعمیم به یک سال نیستند و نمیتوان کل ۱۲ ماه را با آن نگاه کرد.
گزارش تازه مرکز آمار ایران از دادههای نرخ تورم آبانماه حاوی نکات مهمی بود و بیش از همه به افزایش زیر پوستی شاخص قیمت اقلام خوراکی در یک ماهی که گذشت اشاره میکرد.
کد خبر: ۱۲۷۳۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۵
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در آبان ماه ۱۴۰۳ شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور به عدد ۲۷۹.۵ رسیده است که در ۱۲ ماه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۳.۱ درصد افزایش داشته است.
کد خبر: ۱۲۷۳۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۲
روایت تابناک از لایحه بودجه ۱۴۰۴ و وامهای قرضالحسنه
در حالی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی به بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ مشغولند، نکتهای قابل تأمل به چشم میخورد: عدم تغییر مبلغ وامهای قرضالحسنه ازدواج و جمعیت در سال آینده نسبت به سال جاری.
کد خبر: ۱۲۷۱۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۶
آقای وزیر اقتصاد، یکبار دیگر توئیت چند ماه قبل خودتان را دوباره بخوانید و از بانک مرکزی فرزین سؤال کنید که چرا آمار تورم مصرفکننده، پس از نوزده ماه، همچنان در حبس به سر میبرد و منتشر نمیشود.
کد خبر: ۱۲۶۹۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
سیستان و بلوچستان با نرخ تورم سالانه ۲۳.۶ درصد، کمترین نرخ را در میان استانها به خود اختصاص داده و استان اصفهان نیز با ۳۶.۹ درصد، بیشترین نرخ تورم سالانه را تا پایان مهرماه داشته است.
کد خبر: ۱۲۶۸۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ با اشاره به پیش بینی نرخ تورم در لایحه بودجه سال آتی گفت: دولت در این لایحه نرخ تورم ۲۸.۳ دهم درصد را پیش بینی کرده، از این رو نرخ تورم در لایحه بودجه نسبت به سال گذشته کاهشی خواهد بود.
کد خبر: ۱۲۶۸۰۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
شاخص قیمت مصرف کننده در مهر ماه ۱۴۰۳، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۳۱.۶ درصد افزایش و در دوازده ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۳.۶ درصد افزایش داشته است.
کد خبر: ۱۲۶۷۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۴
بانک مرکزی آخرین باری که به صورت رسمی نرخ تورم را منتشر کرد، اسفند ۱۴۰۱ بود. زمانی که نرخ تورم سالانه در پایان سال ۱۴۰۱ با افزایش نسبت به سال ۱۴۰۰ به نرخ ۴۶.۵ درصد رسید، اما تورم ۵۲.۳ درصدی سال ۱۴۰۲ را تکذیب کرد.
کد خبر: ۱۲۶۲۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۷
تابناک بررسی کرد
کاهش نرخ تورم در شروع به کار دولت چهاردهم در شرایطی است که بررسی وضعیت استانهای کشور نشان میدهد در این مدت، نرخ تورم ۱۵ استان کشور از میانگین کل کشور (۳۴.۲ درصد) کمتر بوده است،
کد خبر: ۱۲۶۱۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۲
در شهریور ماه 1403 نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به 34.2 درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، 0.6 واحد درصد کاهش یافته است.
کد خبر: ۱۲۶۱۳۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۲
وزیر اقتصاد و دارایی:
سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، گفت: در دولت شهید رئیسی، باوجود تداوم تحریم، شاخصهای رشد اقتصادی، سرمایه گذاری، صادرات، ایجاد اشتغال جابجا شد و به عملکردهای بلند مدت و بلکه بهتر برگشت.
کد خبر: ۱۲۵۳۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
چند روزی است که در رسانهها صحبت از شرایطی است که دولت چهاردهم تحویل گرفته است.
کد خبر: ۱۲۵۲۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۰
بررسیها نشان میدهد در تیر ماه امسال از میان اقلام خوراکی، «هلو» بیشترین میزان کاهش قیمت و «پرتقال» بیشترین میزان افزایش قیمت را نسبت به خردادماه داشته است.
کد خبر: ۱۲۵۱۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۱
در تیرماه ۱۴۰۳ نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۵.۵ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۶ واحد درصد کاهش یافته است.
کد خبر: ۱۲۴۹۶۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲
بر اساس گزارش جدید مرکز آمار ایران از نرخ تورم در تیر ۱۴۰۳، استان یزد که طی ماههای گذشته همواره رکورددار بالاترین نرخ تورم بین استانهای کشور بوده، بالاخره در تیرماه این جایگاه را از دست داد و اصفهان صاحب بالاترین رکورد تورم به جای یزد شد.
کد خبر: ۱۲۴۹۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۲
سرپرست ریاست جمهوری گفت: امروز بحمدالله کشور هم به لحاظ ذخایر ارز و طلا و هم به دلیل چارچوببندی برنامههای کلان اقتصادی شرایطی را فراهم کرده که تحریمها عملا بیاثر و ساختار کشور در برابر تحریمها مقاوم شده است.
کد خبر: ۱۲۴۸۰۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۴
ترکیه سالی دوبار دستمزدها را با نرخ تورم همسان میکند
یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: در کشور ما تولیدکنندگان و عرضه کنندگان از افزایش تورم نفع میبرند چرا که هزینهای که به آنها متحمل میشود متناسب با تورم نیست و این مهم است که تناسبی در خصوص تورم و حقوق ها داشته باشیم.
کد خبر: ۱۲۴۳۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۱
طبق اعلام مرکز آمار ایران، متوسط قیمت ۵۳ قلم از کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور در اردیبهشت ماه منتشر شده که بر اساس آن بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به اقلام گوشت گوسفند، گاو و گوساله بوده و همچنین بیشترین کاهش قیمت مربوط به گروه مرغ ماشینی است.
کد خبر: ۱۲۴۰۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۲
معاون نظارت بانک مرکزی نیز اسفند ۱۴۰۲ درباره تخلف بانکها گفت: با توجه به نتایج بازرسیهای انجام شده در شبکه بانکی کشور، مشخص شد همچنان ۶ بانک ، بیشترین تخلفات را در زمینه رعایت نرخ های سود بانکی سپردهها داشتهاند.
کد خبر: ۱۲۴۰۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۹
تورم فروردین ماه ۱۴۰۳ به کانال ۳۰ درصد رسیده؛ بررسی دقیق و موشکافانه میگوید؛ تورم نقطه به نقطه معادل ۳۰.۹ درصد، تورم ماهانه در محدوده ۲.۶ درصد و تورم سالانه با سرعت ۳۸.۸ درصد پیش رفته است.
کد خبر: ۱۲۳۵۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۸