کلیات

شهرستان جاجرم در جنوب‌غربی استان خراسان شمالی قرار گرفته و از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از غرب به شهرستان گرمه، از جنوب به استان سمنان، از جنوب شرق به استان خراسان رضوی، از شرق به شهرستان اسفراین و از شمال شرق به شهرستان بجنورد محدود می‌شود. این شهرستان با مساحت ۳٬۶۵۴ کیلومتر دارای ۳ شهر، ۳ بخش، ۵ دهستان و ۵۵ آبادی است.

پيشينه تاريخی

جاجرم در هزاره ششم و پنجم پيش از میلاد منطقه استان خراسان شمالي مسكن و ماواي جمعي از بومیان فلات ایران بوده است. در سراسر دوران پیش از تاریخ این منطقه به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی  بخشی از جمعیت بومی فلات را به سوی خود جلب کرده و با گسترش روابط درون منطقه ای و برون منطقه ای نقش بارزی در شکوفایی فرهنگ و تمدن خراسان شمالی ایفا می کرده است. وجود محوطه هایی با بقایای مربوط به دوران نوسنگی تا عصر آهن و سپس دوره تاریخی در این شهرستان بازتاب دهنده جایگاه این منطقه در دوره باستان است. شهرستان جاجرم در بررسي هاي باستان شناسي صورت گرفته يكي از مراكز شاخص حكومتي ايران زمين در طول ادوار مختلف تاريخي بوده است . پس از ورود اسلام به ايران جاجرم همچنان اهميت خود را حفظ نمود. كشف مسكوكاتي در حوالي شهر جاجرم كه بر روي آن عبارت « ضرب مدينه جاجرم سلطان ابو سعيد »و « شاه خدابنده » نشانگر اعتبار اين  در دوره ایلخانی منطقه است.

آب و هوا

آب و هوای منطقه نیمه استپی، گرم و خشک می‌باشد. میانگین بارش ۱۳۴ میلی‌متر است. جهت باد غالب از شمال‌غربی است و متوسط سرعت باد ۸٫۵ متر بر ثانیه (۳۰ کیلومتر بر ساعت) است. میانگین دما ۱۶٫۵ درجه سانتیگراد و میانگین رطوبت ۵۰٪ است. حداقل دمای ثبت شده ۱۳٫۲- درجه و حداکثر دمای ثبت شده ۴۱٫۴ درجه بوده‌است. آب و هوای جاجرم معتدل و خشک، بیشترین درجه گرما در تابستان‌ها تا ۴۰ درجه بالای صفر و کم‌ترین درجه در زمستان‌ها تا ۱۵ درجه زیر صفر و میزان بارندگی سالانه حدود ۱۵۰ میلی‌متر است.

جاذبه های تاریخی، مذهبی و گردشگری

از جاذبه های تاریخی شهر جاجرم می توان به قلعه جلال الدين، رباط عشق، رباط قلي، تپه پهلوان، بناي شاه نشين بني هاشم، بناي شاهزاده ابراهيم دربند، بناي حمام قديمي جاجرم، پل ابريشم، رباط قره بيل، آب انبار درق، نارين قلعه ( قلعه قديم جاجرم )، سنگ نگاره هاي جربت، قزلر قلعه ( قلعه دختر )، سردابه قديمي جاجرم را می توان نام برد.

مسجد جامع جاجرم، آرامگاه خواجه علي بن مهزيار، آرامگاه باغ مزار گرمه، مسجد جامع ايور، بناي آرامگاه زين العابدين سنخواست نیز از جاذبه های تاریخی و مذهبی شهرستان جاجرم هستند.

هم چنین سرچشمه شوقان، روستاي دشت، پناهگاه حيات وحش مياندشت جاذبه های طبیعی و گردشگری شهرستان جاجرم را تشکیل می دهند.