کلیات

دیوالی از جمله جشن‌های هندوان است.

دیوالی یک جشنوارهٔ پنج‌روزهٔ هندوها است که در سراسر هند اجرا می‌شود و تاریخ اجرای آن به زمان‌های پیش از تاریخ بازمی‌گردد.

این جشنواره پنج‌روزه بر اساس گاهشماری هندی، در روز پانزدهم کارتیکا آغاز می‌شود. از آنجایی که محاسبهٔ ماه‌های هندی، قمری است؛ تاریخ دیوالی در تقویم‌های دیگر متغیر است.

طی روزهای پیش از جشن، تمام خانه‌ها پاکیزه و مرتب شده و پنجره‌ها برای خوشامدگویی به لاکشمی (Lakshmi)، الههٔ توانگری و کامیابی گشوده می‌شوند.

نام دیوالی، تغییریافته واژهٔ دیپاوالی (Deepavali) – دیپا به معنی نور و آوالی به معنای ردیف و صف - و در کل به معنای صفی از نور است. در واقع نمایش نور در این جشنواره یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن است. تمام خانه‌ها، از فقیرانه‌ترین کلبه‌ها تا اشرافی‌ترین کاخ‌ها، با نور نارنجی رنگ فانوس‌هایی به نام دیا (Diya) برای تبریک و سلام به لاکشمی روشن می‌شوند.

فانوس یا دیپ (Deep)، نشانهٔ دانش است و افروختن چراغ دانش در میان مردم به معنای درک فلسفهٔ هر روز خاص از این جشنواره و به عمل درآوردن این فلسفه، در زندگی روزمره است.

طرح‌های الوان رنگولی (Rangoli نقوشی سنتی و بسیار زیبا که در روزهای عید و مناسبت‌ها، از دیرباز برای تزیین کف اتاق، حیاط و درگاه خانه‌ها، برای خوشامدگویی به خدایان ترسیم می‌شده‌است. این نقاشی‌ها با پودرهای رنگ و توسط زنان اجرا می‌شده‌است)، گل آرایی و آتش بازی، این جشنواره را که پیام‌آور شادی، نشاط و خوشبختی در سال جدید است، از شکوه و زیبایی خاصی برخوردار می‌کند.

جشنوارهٔ دیوالی در ابعاد وسیع و تقریباً در تمام مناطق هند برگزار می‌شود و در واقع، پیش درآمد سال نو است. دیوالی حتی در کشورهایی چون تایلند، ترینیداد، سیام و مالایا نیز با تفاوت‌هایی اجرا می‌شود.