کلیات
توانمند سازی زنان، روند توانمندسازی زنان است. توانمندی را میتوان از بسیاری جهات تعریف کرد، با این حال، هنگام صحبت در مورد توانمند سازی زنان، منظور از توانمندسازی پذیرفتن و گنجاندن افرادی (زنان) است که در خارج از فرایند تصمیمگیری قرار دارند. توانمند سازی زنان مهمترین نکته ای است که باید برای توسعه کلی یک جامعه سالم مورد توجه قرار گیرد. «این تأکید زیادی بر مشارکت در ساختارهای سیاسی و تصمیمگیری رسمی و در حوزه اقتصادی بر توانایی به دست آوردن درآمدی است که مشارکت در تصمیمگیری اقتصادی را امکانپذیر میسازد.» توانمندسازی فرایندی است که قدرت ایجاد میکند در افراد در طول زندگی خود، جامعه و در جوامع خود. اگر افراد بدون هیچ گونه محدودیت و محدودیتی مانند تحصیلات، حرفه و شیوه زندگی خود دسترسی داشته باشند، توانمند میشوند. احساس حق داشتن در تصمیمگیری خود، احساس قدرت را ایجاد میکند. توانمندسازی شامل اقدام برای بالا بردن وضعیت زنان از طریق آموزش، افزایش آگاهی، سواد، و آموزش و همچنین آموزشهای مربوط به دفاع از خود میباشد. توانمندسازی زنان در واقع تجهیز و اجازه دادن به زنان برای تصمیمگیری تعیینکننده زندگی از طریق مشکلات مختلف جامعه است.
متناوباً، این فرایند برای تعریف مجدد نقشهای جنسیتی برای زنان است که به آنها اجازه میدهد توانایی انتخاب بین گزینههای شناخته شده را که در غیر این صورت از چنین توانایی محدود شدهاند، بدست آورند. اصول مختلفی برای تعیین توانمندی زنان تعریف شدهاست، از جمله اینکه، برای اینکه یکی از آنها توانمند شود، آنها باید از جایگاه عدم توانایی خود ناشی شوند. بعلاوه، شخص باید توانمندی خود را به دست آورد نه اینکه توسط یک حزب خارجی به آنها داده شود. مطالعات دیگر نشان دادهاست که تعاریف توانمندسازی شامل افرادی میشود که توانایی تصمیمگیری مهم در زندگی خود را دارند و در عین حال قادر به عمل به آنها هستند. سرانجام، توانمند سازی و از کار انداختن نیرو نسبت به دیگری در زمان قبلی است؛ بنابراین، توانمند سازی یک فرایند است، نه یک محصول.
توانمند سازی زنان به عنوان موضوع قابل توجهی در بحث توسعه و اقتصاد مطرح شدهاست. همچنین میتواند به رویکردهای مربوط به سایر جنسهای بیاهمیت در یک زمینه سیاسی یا اجتماعی خاص اشاره کند.
توانمندسازی اقتصادی زنان به توانایی زنان برای برخورداری از حق کنترل و بهرهمندی از منابع، داراییها، درآمد و وقت خود و همچنین توانایی مدیریت ریسک و بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه آنها اشاره دارد.
در حالی که اغلب به جای یکدیگر استفاده میشود، مفهوم جامع تری از توانمند سازی جنسیتی به افراد از هر جنسیت اشاره دارد و بر تمایز جنسیت و جنسینگی بین بیولوژیک و جنسیت به عنوان یک نقش جنسیتی تأکید میکند.
کل کشورها، مشاغل، جوامع و گروهها میتوانند از اجرای برنامهها و سیاستهایی استفاده کنند که مفهوم توانمندسازی زنان را در پیش بگیرند. توانمند سازی زنان برای پیشرفت یک جامعه یک ضرورت است، زیرا کیفیت و کمیت منابع انسانی موجود را برای پیشرفت افزایش میدهد. توانمندسازی یکی از اصلیترین نگرانیهای رویه ای هنگام پرداختن به حقوق بشر و توسعه است.
توانمند سازی زنان و دستیابی به برابری جنسیتی برای جامعه ما برای اطمینان از توسعه پایدار یک کشور ضروری است. بسیاری از رهبران و محققان جهان استدلال کردهاند که توسعه پایدار بدون برابری جنسیتی و توانمند سازی زنان غیرممکن است. توسعه پایدار حفاظت از محیط زیست، توسعه اجتماعی و اقتصادی، از جمله توانمند سازی زنان را میپذیرد. در زمینه زنان و توسعه، توانمند سازی باید شامل انتخابهای بیشتری برای زنان باشد تا بتوانند به تنهایی انجام دهند.