کلیات

پانکراس یا لوزالمعده یکی از اعضای دستگاه گوارش است که به همراه کیسه صفرا در هضم غذا نقش دارد. با ایجاد جهش در دی ان ای (DNA) سلول‌های پانکراس، سلول‌ها بی وقفه رشد می‌کنند و بدون مرگ سلولی به زندگی طبیعی خود ادامه می‌دهند. تجمع این سلول‌ها منجر به تشکیل تومور در پانکراس می‌شود.

اگر سرطان درمان نشود به ارگان‌های اطراف و رگ‌های خونی گسترش می‌یابد. تشخیص سرطان پانکراس می‌تواند دشوار باشد زیرا در مراحل اولیه‌ی بدخیمی پانکراس علائم واضحی وجود ندارد. اما در افراد مبتلا به کیست لوزالمعده یا دارای سابقه خانوادگی سرطان لوزالمعده، غربالگری سرطان به تشخیص زودهنگام سرطان کمک می‌کند.

انواع سرطان لوزالمعده

پانکراس یا لوزالمعده یک ارگان با ۱۵ سانتی متر طول و ۵ سانتی متر عرض است که در پشت معده و در نزدیکی مثانه قرار دارد. پانکراس از دو بخش تشکیل شده است. بخش برون‌ریز (اگزوکراین) که قسمت اعظم پانکراس را شامل می‌شود، مسئول تولید آنزین‌های گوارشی است که پس از ورود به روده به هضم چربی، پروتئین و کربوهیدرات کمک می‌کند. بخش درون‌ریز (اندوکراین) که با نام جزایر لانگرهانس نیز شناخته می‌شود، هورمون‌های انسولین و گلوکاگون را به جریان خون آزاد می‌کند. این هورمون‌‌ها سطح قند خون را کنترل می‌کنند. دیابت در نتیجه‌ی اختلال در قسمت درون‌ریز پانکراس ایجاد می‌شود.
بدخیمی می‌تواند قسمت‌ درون‌ریز و برون‌ریز غده‌ی پانکراس را درگیر کند. تومورهای بخش برون‌ریز پانکراس شایع‌ترین نوع سرطان پانکراس هستند که انواع مختلفی دارند از جمله:

• آدنوکارسینوما (سرطان سلول‌های مجاری لوزالمعده)
• کارسینوم سلول‌های آسینار (سرطان سلول‌های تولید کننده‌ی آنزیم در لوزالمعده)
• سرطان آمپول واتر (بدخیمی در محل اتصال مجرای صفراوی و مجرای پانکراس به دوازدهه یا روده‌ی کوچک)
• کارسینوم آدنواسکوآموس
• کارسینوم سلول‌های سنگفرشی
• سرطان سلول‌‌های غول پیکر

تومورهای سرطانی قسمت درون‌ریز، تومور نورواندوکرین پانکراس یا تومورهای سلول‌های جزیره‌ای نامیده می‌شوند. سرطان بخش درون‌ریز پانکراس نادر است و با توجه به نوع و محل هورمونی که تولید می‌کند نامگذاری می‌شود:

• انسولینوما (سرطان سلول تولید کننده‌ی انسولین)
• گلوکاگونوما (سرطان سلول تولید کننده‌ی گلوکاگون)
• سوماتوستاتینوما (سرطان سلول تولید کننده‌ی سوماتوستاتین)
• گاسترینوما (سرطان سلول تولید کننده‌ی گاسترین)
• ویپوما (سرطان سلول تولید کننده‌ی پپتید گشادکننده‌ی عروق روده‌ای)

سرطان پانکراس در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است و معمولا بعد از ۴۵ سالگی رخ می‌دهد. به گفته انجمن سرطان آمریکا، حدود ۳ درصد از سرطان‌ها در ایالات متحده، سرطان پانکراس است. سرطان پانکراس به طور معمول به ارگان‌های اطراف گسترش نمی‌یابد. از عوارض سرطان پانکراس می‌توان به کاهش وزن، یرقان، درد و انسداد روده اشاره کرد که در زیر به توضیح بیشتر این موارد می‌پردازیم.

برای تشخیص و درمان سرطان پانکراس به درمان گروهی متشکل از متخصص گوارش و متخصص آنکولوژی نیاز دارید. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان برای درمان سرطان پانکراس در شهر خود آشنا شوید و به‌صورت اینترنتی برای دریافت نوبت اقدام کنید. علاوه‌بر‌این می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی دکترتو استفاده کنید.

علائم و نشانه‌های سرطان پانکراس

سرطان پانکراس اغلب به نام “بیماری خاموش” شناخته می‌شود. زیرا نشانه‌های آن تا مراحل پیشرفته ظاهر نمی‌شوند. تجربه‌ی علائم زیر دلیل بر ابتلا به سرطان پانکراس نیست زیرا این علائم می‌تواند با بیماری‌‌های دیگری مشترک باشند.

سرطان پانکراس اغلب به نام “بیماری خاموش” شناخته می‌شود، زیرا نشانه‌های آن تا مراحل پیشرفته ظاهر نمی‌شوند.

علائم سرطان لوزالمعده عبارتند از:

• درد: به علت فشار تومور بر اعصاب، در ناحیه‌ی فوقانی شکم درد متناوبی احساس می‌شود که به پشت منتشر می‌شود و باعث کمر درد نیز می‌شود.
• زردی یا یرقان: با گسترش سرطان لوزالمعده به مجرای صفراوی، مواد تشکیل دهنده‌ی صفرا وارد خون شده و باعث زرد شدن پوست و چشم می‌شوند. این انسداد در مجرای صفراوی باعث تیره شدن مدفوع، تیره شدن ادرار و خارش می‌شود.
• از دست دادن اشتها و احساس سیری زودرس
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش وزن غیر قابل توجیه
•  سرگیجه و ضعف
• مدفوع چرب، کمرنگ یا خاکستری
• لرز
• اسپاسم عضلانی
• اسهال
• تجمع خودبخودی لخته در رگ‌های خونی عمقی دست و پا یا سایر رگ‌های سطحی
• افسردگی
• افزایش قند خون: به علت کاهش تولید هورمون انسولین.

اگر سرطان گسترش پیدا کند یا دچار متاستاز شود، علائم جدید با توجه به ناحیه‌ی آسیب دیده آشکار می‌شود. برخی علائم نادر سرطان پانکراس که به محل درگیری بستگی دارد عبارتند از:

• انسولینوما (تولید بیش از حد انسولین): باعث علائمی مانند عرق کردن، اضطراب، سرگیجه، غش کردن و کاهش قند خون می‌شود.
• گلوکاگونوما (تولید بیش از حد گلوکاگون): از علائم آن می‌توان اسهال، تشنگی بیش از حد، پر ادراری و کاهش وزن را نام برد.
• گاسترینوما (تولید بیش از حد گاسترین): درد شکمی، زخم معده که می‌تواند باعث خونریزی گوارشی شود، ریفلاکس و کاهش وزن از علائم این نوع سرطان پانکراس است.
• سوماتوستاتینوما (تولید بیش از حد سوماتوستاتین): باعث ایجاد اسهال، کاهش وزن، درد شکمی، مدفوع چرب و بدبو می‌شود.
• ویپوما (تولید بیش از حد پپتید وازواکتیو روده): علائم آن شامل اسهال آبکی، درد شکمی، گرگرفتگی صورت است.