کلیات
نبرد دوم فاو که به نام عملیات رمضان مبارک (به مناسبت ماه رمضان) نزد عراقیها و سقوط فاو نزد ایرانیان نیز خوانده میشود، نام نبرد سنگینی در جنگ ایران و عراق است که در ۲۸ فروردین ۱۳۶۷ (۱۷ آوریل ۱۹۸۸) اتفاق افتاد. این عملیات بخشی از عملیات گسترده ارتش عراق با نام عملیات توکلنا علیالله بهشمار میآید. دو سال پس از شکست نیروهای عراقی در نبرد اول فاو، ارتش عراق که به تازگی بازسازی شده بود اقدام به یک عملیات وسیع برای بیرون راندن نیروهای ایرانی از شبه جزیره فاو نمود. عراقیها بیش از صد هزار نیرو از سربازان ویژه گارد ریاست جمهوری را علیه ۱۵۰۰۰ نفر از نیروهای داوطلب بسیجی ایران که در شبه جزیره حضور داشتند به کار گرفتند
شناسنامه عملیات
تاریخ عملیات
|
1367/01/28
|
نام عملیات در ارتش عراق
|
رمضان المبارک
|
استعداد خودی
|
شش گردان و پنج گردان در احتیاط + 15 گردان توپخانه
|
سازمان رزم دشمن
|
سپاه هفتم و سپاه گارد
|
سطح نبرد
|
حملات دشمن
|
جبهه نبرد
|
شلمچه تا فاو
|
شرح مختصر نبرد:
شرح کامل این عملیات در جلد پنجم کتاب سیری در جنگ ایران و عراق صفحات 64 تا 71 آمده است.
برخی وقایع حساس به نقل از این کتاب:
27عصر فروردین: اعلام آماده باش ایران به نیروهای در خط
28 فروردین:
ساعت 24( صفر) آغاز آتش تهیه دشمن روی خطوط پدافندی ل 14 و 41
ساعتی بعد: استفاده دشمن از گاز شیمیایی سیانور در مناطق استقرار توپخانه و ادوات
05:30 : هجوم زرهی و پیاده
نفوذ تعدادی از منافقین با لباس بسیجی
شکسته شدن خط خودی در جاده استراتژیک و کارخانه نمک
عقب نشینی نیروهای مهاجم و ترمیم رخنه ها
07:00 خبر حمله فاو به سمینار فرماندهان در کرمانشاه رسید
تماس با ارتش برای فعالسازی سامانه ضد هوایی هاگ
حمله 50 فروند قایق و ناوچه عراقی از خورعبدالله و تلاش برای پیاده سازی نیرو
حوالی ظهر: دشمن مجددا موفق به رخنه در برخی محورها شد.
15:15 رادیو عراق آغاز عملیات رمضان المبارک را اعلام کرد.
عصر: تحرک زرهی و حمله شیمیایی دشمن در منطقه شلمچه و خرمشهر برای انجام عملیات فریب
دشمن در مرحله دوم عملیات تا دروازه های فاو پیش آمد
17:30 کاهش فشار توپخانه و کاهش اقدامات پیشروی دشمن در تاریکی
تهیه طرح مانور پاتک
29 فروردین
04:00 آغاز پاتک لشکرهای نجف و کربلا و امام حسین (ع)
05:00 آغاز مرحله سوم عملیات دشمن با اجرای آتش تهیه سنگین
هنوز هواپیما و هلی کوپتر برای کمک نرسیده است. فقط بنا به اعلام فرمانده نهاجا جاده های دشمن دوبار مورد بمباران هوایی قرار گرفته است
بمباران پل بعثت از سوی دشمن و کند شدن تردد از روی آن
آغاز خروج نیروهای خودی از فاو
تلاش بی نتیجه فرماندهی سپاه برای اعلان بسیج عمومی
11:20 فرمان امام خمینی (ره) برای در اختیار گذاردن امکانات مورد نیاز سپاه
تصرف اسکله فاو و تلاش برای نجات نیروهای محاصره شده
صدور دستور عقب نشینی و تخلیه قرارگاه فرماندهی و اسناد موجود در آن
ادامه تلاش برای ترمیم پل بعثت تا ساعت 24
خروج تدریجی برخی نیروها و احتراز دشمن از نزدیکی به پل بعثت
منبع: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
وقایع اتفاقیه
پس از آنکه رزمندگان ایران در عملیات والفجر 8 یا نبرد اول فاو در 20 بهمن 1364 تا 29 فروردین 1365 بر سواحل اروند، ساحل شمالی خور عبدالله و شبه جزیره فاو مسلط شدند و بزرگترین و موفقترین عملیات تهاجمی ایران رقم خورد، عراقیها در نبرد دوم فاو در 28 فروردین 1367 کنترل شبه جزیره فاو را پس گرفت و فاو سقوط کرد. در این ویدیو که اردیبهشت 67 در مقر لشکر 8 نجف در خرمشهر ضبط شده، شهید احمد کاظمی فرماندۀ لشکر 8 نجفاشرف در جمع رزمندگان این یگان سخنرانی میکند. شهید کاظمی با این مضمون شروع میکند که اصل، جلب رضایت خداوند و انجام وظیفه است و پیروزی و شکست، بخش فرعی تلاشها محسوب میشود. فرمانده لشکر 8 نجف، در قسمتی از سخنانش میگوید: «دنیا برای این شعارها ما و عملهایی که از ما دیده، برنامهریزی و سرمایهگذاری کرده. روی مسائل ما برنامهریزی کرده دنیا. هیچ وقت برای ما یه همچنین تکلیفی را مشخص نکردند! مگه ما چگونه میتوانیم قبول کنیم (که) ما یه عملیات بکنیم، بعدش بیاییم بگوییم خب خداحافظ! همه رفتیم خونه!» این فرمانده دوران دفاعمقدس که تلاش دارد به شکلی از حضور غیرمستمر رزمندگان در جبهه طی این مقطع زمان و بسته شدن دست فرماندهان برای برنامهریزی و اجرای عملیاتهای مختلف انتقاد کند، ادامه میدهد: «ما باید از این وحشت داشته باشیم که فردا، نظامی را نداشته باشیم که ما در جنگمان پیروز بشویم. همهمان که برویم، اون وقت موقعِ حضورِ دشمنان میشه! مگه (شکست دادن) عراق کافیه؟ مگه آمریکا فقط در عراق هست؟! ما باید فکر بکنیم که ما دفاع داریم. ما باید به صورت جدی، دفاع خودمان در مقابل این تشکیلاتی که ما در دنیا راه انداختیم و تضادی که در دنیا به وجود آمده و عدم سازشی که دنیای استکبار در برابر انقلاب ما داره، بایست دفاع قوی داشته باشیم.» شهید کاظمی، ادامه میدهد: «جمعیتمون باید قوی بشه. حضورمون در جبهه باید مستمر باشه. ما باید نسبت به تقویت همیشگی جبههمون و ادامۀ مبارزاتمون، برنامهریزی بکنیم و این برنامهریزی در (حد و اندازۀ) یکطرف و یکنفر، اصلاً امکانپذیر نیست. ما اگه اسلام را قبول کردهایم، راه خدا را قبول کردهایم، باید سختیها را دَرَش غرق بشویم.» فرماندۀ لشکر 8 به پایین بودن مجموع آمار رزمندگان نسبت به جمعیت کشور اشاره کرده و اظهار میکند: «الان به این نتیجه رسیدهایم، با این جمعیتی که پشتِ سرِ جنگه، باید بگذرند یک عده از زندگی. ما باید بدون محدودیت برنامهریزی بکنیم. همه باید بیاند پشتِ سرِ جنگ.» این ویدیوی مهم تاریخی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۲۹۰۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۰۵
مسئول وقت محور لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب (ع) گفت: ایستادگی نیروهای این لشکر بهگونهای بود که هنگامیکه آنها در خط اول در " فاو" در برابر عراقیها مبارزه میکردند؛ ارتش بعثی با رخنه و دور زدن نیروها، به پشت آنها در خطوط بعدی رسیده و قرارگاه تاکتیکی شهید صادقی را تصرف میکند.
کد خبر: ۱۱۲۳۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۹