کلیات

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاهی غیردولتی در تهران است که به‌عنوان برترین و بزرگترین واحد دانشگاه آزاد اسلامی شناخته می‌شود.

این دانشگاه در شمال غربی تهران، انتهای ستاری، شمال بلوار حصارک در جوار سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی قرار گرفته‌است. این دانشگاه پشتیبان واحدهای بین‌الملل و خارج از کشور از جمله واحد امارات می‌باشد.

این دانشگاه دارای مراکز متعدد تحقیقاتی و آزمایشگاهی است که بیشتر رشته‌های آموزشی را در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی و حرفه‌ای به قریب ۵۰۰۰۰ دانشجو ارائه می‌دهد. (تمرکز این واحد دانشگاهی بیشتر در مقاطع تحصیلات تکمیلی است)

کارکنان آکادمیک شامل بیش از ۱۰۰۰ استاد تمام وقت، پاره وقت و مدعو، در رشته‌های مختلف می‌باشند که برخی از آن‌ها از مفاخر علمی و مطرح کشور هستند.

این دانشگاه دارای یکی از بزرگترین کتابخانه‌ی دانشگاهی ایران با بیش از یک میلیون کتاب و بزرگترین پارکینگ طبقاتی تهران است. تمام مراحل آموزشی و تحقیقاتی این واحد دانشگاهی مطابق با آخرین مصوبات و شاخصه‌های آموزشی شورای عالی برنامه‌ریزی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (در رشته‌های پزشکی) است.

از دستاوردهای این دانشگاه به‌عنوان نمونه می‌توان به ثبت چندین اختراع توسط دانشجویان این واحد در کشور و چندین مرکز علمی مثل بانک ژن جهانی اشاره کرد.

دانشکده‌ها

1. دانشکده فنی و مهندسی
2. دانشکده مکانیک، برق و کامپیوتر
3. دانشکده مهندسی نفت، شیمی و پلیمر
4. دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی
5. دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی
6. دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
7. دانشکده علوم و فناوری‌های همگرا (علوم پایه)
8. دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی
9. دانشکده علوم و فناوری‌های پزشکی
10. دانشکده عمران
11. دانشکده مدیریت و اقتصاد
12. دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی
13. دانشکده معماری و هنر

افتخارات

واحد علوم و تحقیقات تهران برترین و بزرگترین واحد دانشگاه آزاد اسلامی است و یک دانشگاه مادر (جامع مستقل) محسوب می‌شود. و بر اساس آخرین رتبه‌بندی مؤسسه بین‌المللی لایدن هلند ۲۰۱۸، واحد علوم تحقیقات در بین دانشگاه‌های ایران رتبه ۱۲ و در بین دانشگاه‌های برتر دنیا رتبه ۶۸۲ قرار گرفته‌است و از این جهت نیز نسبت به سایر واحدهای دانشگاه آزاد پیشتاز است.

بر اساس نظام رتبه‌بندی سیماگو در سال ۲۰۱۸ که بر اساس اطلاعات علمی پایگاه اسکوپوس (متعلق به ساینس دایرکت) انجام می‌شود، واحد علوم تحقیقات از لحاظ رتبه‌بندی در رتبه اول واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی قراردارد. ونیز رتبه ۵۴۸ جهانی و رتبه ۱۱دربین دانشگاه‌های ایران است.

و در نظام رتبه‌بندی SciVision در بین دانشگاه‌های ایران رتبه ۵ و در جهان ۹۳۸ را به خود اختصاص داده‌است. همچنین بر اساس نظام Webometrics درایران رتبه ۱۸ و در جهان ۱۴۵۶ است.

در نظام رتبه‌بندی GreenMetric سال ۲۰۱۷ که مربوط به مسائل زیست‌محیطی (دانشگاه‌های سبز) است این واحد دانشگاهی در رتبه ۳۶۷ بین‌المللی قرار دارد. و در رتبه‌بندی umultirank 2019، یکی از ۱۹ دانشگاه ایرانی حاضر در فهرست دانشگاه‌های برتر جهان جایی گرفت.

در نظام رتبه‌بندی لایدن در سال ۲۰۲۰ که یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌های دنیا است واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در بخش مرجعیت علمی رتبه ۱۳را در بین تمامی دانشگاه‌های کشور و در دنیا رتبه ۶۱۱ را دارد در همین نظام رتبه‌بندی و در بخش دیپلماسی علمی در رتبه ۹ کشور در دنیا ۵۸۳ در بخش دسترسی آزاد رتبه ۹کشور در دنیا ۵۸۳ همچنین در بخش تنوع جنسیتی رتبه ۱۸ کشور و در دنیا رتبه ۷۸۱ را دارد. واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در بخش‌های مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترس آزاد و تنوع جنسیتی نظام رتبه‌بندی لایدن در سال ۲۰۲۰ از جایگاه بسیار ممتازی برخوردار است.

تعداد رشته

این دانشگاه دارای مراکز متعدد تحقیقاتی و آزمایشگاهی است و نیز در ۵۰۲ رشته شامل ۱۷۲ رشته دکتری، ۲۰۶ رشته کارشناسی ارشد، ۲۶ رشته کارشناسی و یک رشته دکتری حرفه‌ای (دکتری حرفه‌ای دامپزشکی عمومی) دانشجو می‌پذیرد و تمام رشته و گرایش‌های این واحد مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشد.

مجلات

بیش از ۵۰ مجله ISI، علمی، پژوهشی و ترویجی در سطح این واحد دانشگاهی منتشر می‌شود که در این میان مجله IJEST دانشکده محیط زیست و انرژی از نظر کیفی در رتبه نخست کشور قرار دارد.

ساختمان‌های ساخته شده

1. علوم انسانی
2. علوم پایه
3. فنی مهندسی
4. مدیریت و اقتصاد
5. مجتمع آزمایشگاهی رازی
6. مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما
7. ابن سینا بلوکA
8. ابن سینا بلوکB
9. ابن سینا بلوکc
10. کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد (ساختمان دکتر حسن حبیبی)
11. مجموعه ورزشی فتح
12. پارکینگ طبقاتی
13. مرکز شیخ بهایی
14. بلوک آموزشی یک
15. بلوک آموزشی دو
16. هتل فرهیختگان
17. بیمارستان فرهیختگان

ساختمان‌های در حال احداث

1. علوم انسانی دو
2. بلوک آموزشی سه
3. بلوک آموزشی چهار

امکانات دانشگاه

کتابخانه

این دانشگاه دارای بزرگترین کتابخانهٔ دانشگاهی ایران با وسعت ۴۶۰۰۰ متر مربع دارای در مجموع ۱۵۷۰۰۰ عنوان کتاب، ۲۰ هزار جلد کتاب مرجع، ۳۸ هزار پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی واحد و بالغ بر ۴۷ هزار پایان‌نامه از فارغ‌التحصیلان سایر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، یک میلیون و ۳۰۰ هزار عنوان E-book به زبان لاتین و بیش از ۱۵ میلیون مقاله تخصصی (E-J) به زبان لاتین را در خود جای داده‌است. کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۳۷۶ هم‌زمان با انتقال به منطقه حصارک به منظور تحقق اهداف علمی، پژوهشی و تحقیقاتی فعالیت خود را آغاز نمود. در حال حاضر این کتابخانه در مساحتی به وسعت ۱۴۵۰ متر مربع در پنج سالن و در سه گروه تشکیلاتی شامل: مدیریت، گروه خدمات فنی و کتابخانه دیجیتالی و گروه خدمات کتابداری فعالیت می‌کند. رده‌بندی کتاب‌های کتابخانه بر اساس نظام رده‌بندی کنگره (.L.C) است که شامل منابع چاپی و غیر چاپی در همه زمینه‌های علوم بشری است. واحد علوم و تحقیقات دارای یک کتابخانه مرکزی و ۱۷ کتابخانه دانشکده‌ای می‌باشد. کتابخانه مرکزی واحد علوم و تحقیقات دارای ۶۴۸۵۰ جلد کتاب فارسی و ۷۹۳۱۱ جلد کتاب لاتین است. در مجموع کتابخانه‌های این واحد (شامل کتابخانه مرکزی و ۱۵ کتابخانه دانشکده‌ای) دارای تعداد ۱۳۵۲۰۴ جلد کتاب فارسی و ۱۳۳۴۳۳ جلد کتاب لاتین می‌باشند. همچنین تعداد ۳۰۸۵۶ عنوان پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی (مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری) مربوط به فارغ‌التحصیلان واحد علوم و تحقیقات و ۴۳۷۹۵ عنوان پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی سایر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در این کتابخانه وجود دارند که سال به سال برتعداد آن‌ها افزوده می‌شود. ۴۰ نفر نیروی انسانی متخصص، در فضایی بالغ بر ۳۶۳۲ متر مربع که شامل طبقهٔ ۲- الی ۵ در چهار بلوک می‌باشد به بیش از ۷۰۰۰ نفر عضو فعال این مجموعه خدمات‌رسانی می‌نمایند..

مجموعه ورزشی فتح

مجموعه ورزشی فتح در واحد علوم تحقیقات با امکان فعالیت برای بیش از ۳۰ رشته ورزشی و با تسهیلات و تخفیف‌های ویژه برای دانشجویان، استادان و همکاران و با برگزاری مسابقات مختلف، فضایی با نشاط را برای علاقه‌مندان فعالیت‌های ورزشی فراهم نموده‌است.^[۱۵] این مجموعه شامل سالن ورزشی به مساحت ۱۷۰۰ مترمربع با گنجایش ۱۰۰۰ نفر تماشاچی جهت برگزاری مسابقات والیبال- هندبال- فوتسال و بسکتبال سالن‌های بدنسازی - کشتی - رزمی - وزنه‌برداری - تیراندازی و زمین اسکواش ونیز استخر، سونای و جکوزی سرپوشیده.

مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما

مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما یکی از دو مرکز تحقیقاتی در زمینه گداخت هسته‌ای در ایران است.

از مهم‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی این مرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توکاماک IR-T۱
• دستگاه کاشت یونی
• اسپکترومتری جرمی یون ثانویهSIMS
• دستگاه میکروسکوپ پروب روبشی SPM
• اسپکتروفوتومتری
• میکروسکوپ نوری- آنالیز تصویری
• آزمایشگاه تفنگ الکترونی
• آزمایشگاه کندوپاش

هتل۵ستاره فرهیختگان

هتل فرهیختگان دارای

• متراژ بنا: ۴۴۴۳۵ مترمربع
• هتل: ۳۸۷۲۱ مترمربع
• تعداد طبقات: ۱۳
• ورزشی: ۲۲۴۲ مترمربع
• تعداد طبقات: ۳
• پارکینگ: ۳۴۷۲مترمربع
• تعداد طبقات: ۱
• تعداد سوئیت‌ها: ۸۸
• تعداد اتاق‌ها: ۲۶۲

پارکینگ طبقاتی

این دانشگاه دارای بزرگترین پارکینگ طبقاتی تهران است که علاوه بر دانشجویان، اساتید و کارمندان برای استفاده عموم نیز آزاد است..

مرکز اسلامی پیامبر اعظم ص

احداث بزرگترین مرکز اسلامی دانشگاهی با عنوان پیامبر اعظم در محوطه‌ای به مساحت ۱۰ هزار متر مربع با دارا بودن بخش‌های پژوهشی، تحقیقاتی و اداری یک گام بزرگ فرهنگی است تا از این طریق به تحقیق و تعمیق بیشتر اسلام‌شناسی و شیعه‌شناسی در سطح منطقه و دنیا پرداخته شود. لازم است ذکر شود این مرکز دارای مسجد امام علی می‌باشد ولی قرارگیری این مسجد در جایی خارج از دسترس و نداشتن قرابت با هیچ دانشکده‌ای خود منتقدان زیادی دارد.