کلیات
بیستم ماه صفر، چهل روز پس از شهادت امام حسین علیه السلام و یاران با وفای آن حضرت، در تاریخ به «اربعین» حسینی مشهور شده است.
اربعین و قداست آن
اربعین واژهای است عربی که در متون دینی ما زیاد به آن توجه شده است. به گونهای که این کلمه از قداست خاصی برخوردار است. آیت الله جوادی آملی در این باره گفته: در رقم اربعین، خصوصیتی وجود دارد که در سایر ارقام، آن خصوصیت وجود ندارد. غالب انبیا در سن چهل سالگی به مقام رسالت رسیدهاند. مدت مناجات حضرت موسی علیهالسلام در کوه طور چهل شب بود: «و واعدنا موسی اربعین لیله»، گفتهاند در نماز شب ۴۰ مومن را دعا کنید... برای حسین بن علی علیهالسلام آسمان و زمین چهل روز گریستند.
روز اربعین در روایات
در برخی از روایات به بزرگداشت این روز، اشاره شده است. در حدیثی از امام حسن عسکری علیه السلام زیارت اربعین به عنوان یکی از نشانههای مومن شمرده شده است. در این حدیث آمده که علایم مومن پنج چیز است:
۱- پنجاه و یک رکعت نماز در هر شبانه روز (۱۷ رکعت واجب، بقیه مستحب)
۲- انگشتر به دست راست کردن
۳- پیشانی به خاک مالیدن
۴- بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» در نماز
۵- زیارت اربعین
در این زیارت که متن آن را شیخ طوسی به نقل از امام صادق علیه السلام آورده است، جملات بسیار ارزندهای آمده است. در بخشی از این زیارت، هدف از قیام امام حسین علیه السلام، همان هدف نبی اکرم صلوات الله علیه معرفی شده است. «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة»؛ امام حسین علیه السلام جان خویش را فدا کرد تا بندگان را از جهالت و سرگردانی گمراهی نجات دهد.
آیت الله جوادی آملی مینویسد: این کلمه «لیستنقذ عبادک» معنایش این است که همه کارهای حسین بن علی علیه السلام برای آن بود که هدف رسول گرامی صلوات الله علیه عمل شود. یعنی آگاه کردن مردم به تکالیف، سپس عمل کردن به آن.
رویدادهای روز اربعین
از رویدادهای مهم اربعین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- روز مراجعت اسرای کربلا از شام به مدینه.
۲- روزی که جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین علیه السلام مشرف شد.
اقوال در مراجعت اسراء به کربلا
اما در اینکه در این روز اسرای کربلا از شام به کربلا رسیده باشند، تردیدی جدی وجود دارد:
۱) شیخ مفید در «مسار الشیعه» آورده است: روز اربعین روزی است که اهل بیت امام حسین علیه السلام از شام به سوی مدینه مراجعت کردند و نیز روزی است که جابر بن عبد الله انصاری برای زیارت امام حسین علیه السلام وارد کربلا شد.
شیخ طوسی در مصباح المتهجد و ابن اعثم در الفتوح نیز همین مطلب را ذکر کردهاند. میرزا حسین نوری مینویسد: از عبارت شیخ مفید، استفاده میشود که روز اربعین روزی است که اسرا از شام به مقصد مدینه خارج شدند نه آنکه در آن روز به مدینه رسیدند.
۲) در این میان سید بن طاووس در «لهوف» اربعین را روز بازگشت اسرا از شام به کربلا ذکر کرده است. ایشان مینویسد: وقتی اسرای کربلا از شام به طرف عراق برگشتند، به راهنمای کاروان گفتند: ما را به کربلا ببر؛ بنابراین آنها به محل شهادت امام حسین علیه السلام آمدند. سپس در آنجا به اقامه عزا و گریه و زاری پرداختند.
ابن نما حلی نیز روز اربعین را روز بازگشت اسرا از شام به کربلا و ملاقات آنها با جابر و عدهای از بنی هاشم ذکر کرده است.
بسیاری از بزرگان از جمله نوری، شهید مطهری، رسول جعفریان، مرحوم آیتی و... این روایت سید بن طاووس را (که البته بدون ذکر سند است) نپذیرفتهاند و به نقد آن پرداخته اند. میرزا حسین نوری ازجمله مهمترین کسانی است که پس از نقل قول سید بن طاووس به نقد آن پرداخته است.
منبع و ماخذ دیگری که در این باره به بحث و استدلال پرداخته کتاب: «تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا علیه السلام» تالیف آیت الله قاضی طباطبایی است. وی برخلاف نظر علامه نوری، معتقد است که اولین اربعین، در ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ هجری بوده است و سعی دارد با رد دلائل علامه نوری این مطلب را به اثبات برساند.
باید به این نکته توجه داشت که قاضی طباطبایی کتاب لهوف را از معتبرترین مقاتل میداند و در این خصوص، بحثهای زیادی مطرح کرده است. اما با توجه به اینکه علامه نوری از کتاب دیگر سید بن طاووس یعنی «اقبال» به نقد لهوف پرداخته، لذا قول و استدلال ایشان (علامه نوری) در این باره صحیحتر به نظر میرسد.
رسول جعفریان در این خصوص مینویسد: شهید محراب مرحوم حاج سید محمد علی قاضی طباطبایی کتابی مفصل در باره اربعین نوشت...، هدف ایشان در این کتاب این بود که ثابت کند: آمدن اسرا از شام به کربلا در نخستین اربعین، بعید نیست...، اما به نظر میرسد در اثبات نکته مورد نظر، با همه زحمتی که مولف محترم کشیده، چندان موفق نبوده است... چرا که به فرض که طی این مسیر برای یک کاروان در زمان کوتاهی با آن همه زن و بچه ممکن باشد، باید توجه داشت که اصل این خبر در منابع تاریخی از قرن هفتم به آن سوی تجاوز نمیکند. علاوه بر این علمای بزرگ شیعه و سنی به آن اشاره نکردهاند.
۳) شیخ مفید در ارشاد، ابو مخنف در مقتل الحسین، بلاذری در انساب الاشراف، دینوری در اخبار الطوال و ابن سعد در الطبقات الکبری اشارهای به بازگشت اسرا به کربلا نکردهاند بلکه برعکس تصریح کرده اند و نوشته اند روز اربعین روزی است که اهل بیت امام حسین علیه السلام وارد مدینه شده یا از شام خارج شدهاند.
محمد ابراهیم آیتی و شهید مطهری (ره) نیز آمدن اسرای کربلا را در روز اربعین به کربلا انکار کردهاند. شهید مطهری (ره) در این رابطه مینویسد: آمدن اسرای کربلا در اربعین به کربلا جز در لهوف که آن هم نویسندهاش در کتابهای دیگرش آن را تکذیب کرده و لااقل تایید نکرده، در هیچ کتاب دیگری چنین چیزی نیست و هیچ دلیل عقلی هم این را تایید نمیکند.
شیخ عباس قمی هم داستان امدن اسرای کربلا را در اربعین از شام به کربلا، بسیار بعید میداند.
زیارت جابر بن عبدالله انصاری
اما در خصوص ورود جابر بن عبدالله انصاری در روز اربعین سال ۶۱ هجری به کربلا، به نظر میرسد بین منابع تاریخی چندان اختلافی نباشد.
شیخ طوسی مینویسد: «روز اربعین روزی است که جابر بن عبدالله انصاری صحابی رسول خدا صلوات الله علیه از مدینه برای زیارت قبر امام حسین علیه السلام به کربلا امد و او اولین زائری بود که قبر شریف ان حضرت را زیارت کرد. در این روز زیارت امام حسین علیه السلام مستحب است و زیارت اربعین همین است.»
تاریخچه زیارت اربعین
مرحوم آیتی مینویسد: ظاهر عبارت شیخ طوسی ان است که جابر از مدینه به منظور زیارت حرکت کرده بود و در روز بیستم ماه صفر وارد کربلا شد. نه آنکه رسیدن او به کربلا (به طور تصادفی) بعد از چهل روز از شهادت امام علیه السلام، روی داده باشد و بعید نیست که همینگونه باشد چرا که بعد از رسیدن اهل بیت علیهم السلام به کوفه ابن زیاد، عبدالملک بن الحارث السلمی را از عراق به حجاز فرستاد، تا عمرو بن سعید بن عاص اموی، والی مدینه را از شهادت امام و یاران وی اگاه سازد. عبدالملک بیدرنگ به مدینه رفت و خبر شهادت امام را رسما به والی مدینه ابلاغ کرد. در این صورت ممکن است که جابر بن عبد الله انصاری با خبر یافتن از فاجعه شهادت امام علیه السلام و بنی هاشم، از مدینه حرکت کرده باشد. جابر در بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت امام (در اربعین) به دست او تاسیس گردید.
عطیه و شخصیت او
فردی که در این روز به همراه جابر در این روز به کربلا آمده «عطیه بن سعد عوفی کوفی» است. عطیه شخصیتی است که امام علی علیه السلام این نام را برای او برگزیده است.
آیتی به نقل از طبری مینویسد: سعد بن جناده انصاری (پدر عطیه) در کوفه نزد علی علیه السلام آمد و گفت: ای امیر مومنان خدا به من پسری داده لطفا شما او را نامگذاری کنید. علی علیه السلام فرمود: «هذا عطیه الله» این پسر عطیه خداست. حضرت با بیان این جمله در واقع، او را نام گذاری کرد.
آیتی در معرفی عطیه مینویسد: «بسیار شده است که از روی نادانی و بیاطلاعی وی را غلام جابر گفتهاند. در حالی که او یکی از بزرگترین دانشمندان و مفسران اسلامی است. وی از بزرگان تابعین و از شاگردان عبدالله بن عباس میباشد. عطیه تفسیری در پنج مجلد بر قران مجید نوشته و از راویان حدیث محسوب میشود.»
روایت عطیه از روز اربعین
در کتاب «بشارة المصطفی» آمده است: عطیه عوفی میگوید: به همراه جابر بن عبد الله انصاری به منظور زیارت قبر امام حسین علیه السلام وارد کربلا شدیم. جابر نزدیک شریعه فرات رفت. غسل کرد و لباسهای نیکو پوشید... سپس به طرف قبر مطهر، حرکت کردیم. جابر هیچ قدمی را برنمیداشت، الا اینکه ذکر خدا میگفت، تا به نزدیک قبر رسیدیم. سپس به من گفت: مرا به قبر برسان. (برخی نقل کرده اند که جابر در این زمان تقریبا نابینا بوده است.) من دست او را روی قبر گذاشتم. جابر روی قبر افتاد و غش کرد. من مقداری آب روی صورتش پاشیدم. وقتی به هوش امد، سه بار گفت: یا حسین. سپس گفت:ای حسین چرا جواب مرا نمیدهی؟ بعد به خودش گفت: چگونه میتوانی جواب دهی در حالی که رگهای گلوی تو را بریدهاند و بین سر و بدنت جدایی افتاده است. شهادت میدهم که تو فرزند خاتم النبیین و سید المومنین... و پنجمین فرد از اصحاب کساء هستی... درود و سلام و رضوان الهی بر تو باد. سپس به اطراف قبر امام حسین علیه السلام حرکت کرد و گفت: «السلام علیکم ایتها الارواح التی حلت بفناء الحسین... اشهد انکم اقمتم الصلاة و اتیتم الزکاة و امرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر»
کد خبر: ۹۲۷۴۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۱
کد خبر: ۹۲۷۴۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۱
کد خبر: ۹۲۷۴۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۱
مرور روزنامههای پنجشنبه یازدهم مهرماه؛
هپکو حراج میشود؟، چنار محمودی در غبار شایعات ایدزی! التماس آمریکا پس از فشار حداکثری، پمپئو در گرداب اوکراین گیت، رونمایی از ۱۱۰ لوح هخامنشی پس از هشتاد سال، آیا پمپئو هم از کاخ سفید میرود؟ روحانی: برای هر فداکاری آمادهام، ۲۴ ساعت مهم در نیویورک تا مذاکرات دیپلماتیک، اعتراضهای یارانهای میلیونرها! و چپاول ۷ هزار میلیارد تومانی مفسدفیالارض از بازار خودرو، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۹۲۷۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۱
ذوالفقاری:
حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور گفت: بیمه در تمام تعهدات موجود است. لازم است متن قرارداد بیمه و امکاناتی که برای زائرین اربعین در آن درج میشود در اختیار آحاد مردم قرار بگیرد. هلال احمر باید وظایفش کاملا مشخص باشد. همچنین رسانهها به ویژه صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی از انتشار مطالب جعلی اجتناب کنند.
کد خبر: ۹۲۷۳۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
بر اساس مصوبات کمیته حملونقل و سوخت ستاد اربعین که ریاست آن بر عهده سازمان راهداری و حملونقل جادهای است، قرار بر این بود که طرح اربعین ۹۸ از ۱۷ مهرماه امسال تا سوم آبان ۹۸ اجرایی شود.
کد خبر: ۹۲۷۲۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۰
کد خبر: ۹۲۷۰۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۹
سردار حسین اشتری در حاشیه بازدید از هجدهمین نمایشگاه بین المللی تجهیزات پلیسی و ایمنی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: امروز هجدهمین نمایشگاه لوازم و تجهیزات افتتاح شد. ۳۱۲ غرفه در این نمایشگاه با حضور نماینده ۲۱کشور فعالیت دارند.
کد خبر: ۹۲۶۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۸
دومین نشست شورای حملونقل و لجستیک به ریاست وزیر راه و شهرسازی با حضور معاونان، مدیران عامل و روسای شرکتها و سازمانهای تابعه در وزارت راه و شهرسازی برگزار و موضوعات مختلفی مانند گزارش عملیات حج، گزارش قیمت بلیت هواپیما و گزارش مدیریت و برنامهریزی در مدیریت سفرهای اربعین مطرح شد.
کد خبر: ۹۲۶۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۸
هر ساله میلیونها زائر ایرانی و غیرایرانی برای شرکت در مراسم پیادهروی اربعین به عراق میروند و در این میان دستگاههای بسیاری برنامهریزی میکنند تا مقدمات را برای حضور زائران فراهم کنند.
کد خبر: ۹۲۶۷۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۸
کد خبر: ۹۲۶۷۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۸
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۲۶۵۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۷
در کنار حمل و نقل جادهای عمومی (اتوبوسی) و حمل و نقل ریلی، حمل و نقل هوایی نیز مورد استقبال زائران اباعبدالله در سفرهای اربعین است.
کد خبر: ۹۲۶۴۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۷
سردار محسن فتحی زاده در حاشیه برگزاری جلسه قرارگاه اربعین حسینی (ع) ناجا گفت: از ساعاتی پیش، آخرین جلسه قرارگاه اربعین ناجا با حضور سردار فرمانده نیروی انتظامی، روسای پلیسهای تخصصی و فرماندهان انتظامی استانهای ایلام، خوزستان، کرمانشاه و... به منظور جمع بندی مصوبات و تصمیمات در راستای خدمات دهی مطلوب به زوار اربعین برگزار و همچنان این جلسه در حال برگزاری است.
کد خبر: ۹۲۶۴۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۶
کد خبر: ۹۲۶۳۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۶
کد خبر: ۹۲۵۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۱
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۲۵۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۰۱
سرانجام بانک مرکزی تصمیم به ارائه ارز به مسافران اربعین گرفت و اعلام کرد که زائران میتوانند حداکثر ۱۰۰ یورو یا معادل آن به سایر اسعار به نرخ بازار ثانویه ارز، از بانکهای منتخب و صرافیهای مجاز بهمنظور پوشش برخی از هزینههای تامین کنند.
کد خبر: ۹۲۵۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۳۱
مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه امکان اصالتسنجی بلیتهای خریداری شده از طریق سایت سازمان هواپیمایی کشوری و سایت انجمن شرکتهای هواپیمایی فراهم است، گفت: سازمان هواپیمایی کشوری هر گونه تخلف در پروازهای اربعین را به صورت ویژه رصد و رسیدگی میکند. شرکتهای هواپیمایی ملزم هستند مدیریت توزیع بلیت برای این ایام داشته باشند و به صورت دائم نحوه توزیع بلیت را رصد کنند.
کد خبر: ۹۲۴۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۸
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۲۴۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۵