کلیات

گواهی عدم سوء پیشینه، برگه مخصوصی است که در آن، سوابق کیفری موثر فرد، درج می‌شود.  نحوه صدور عدم سوء سابقه،  به دو روش حضوری و اینترنتی، امکان پذیر می‌باشد. مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ و درخواست اینترنتی گواهی عدم سوء پیشینه از سامانه ثنا، راه‌های دریافت گواهی عدم سوء پیشینه هستند.

قانون مجازات اسلامی، در ماده ۲۵ خود، به ذکر برخی محکومیت‌ها پرداخته و توضیح داده است که محکومیت قطعی به آن ها، فرد محکوم را برای تعداد سال‌های مشخصی، از برخی حقوق اجتماعی، محروم خواهد کرد. محکومیت به مجازات شلاق حدی، نفی بلد و حبس درجه پنج، از جمله محکومیت‌های ماده ۲۵ قانون مجازات، می‌باشند.

از افراد، در طول زندگی، به دلایل مختلف،  گواهی سوء پیشینه درخواست می‌شود. مخصوصا در مواقع استخدام، علی الاصول، کارفرما و مخصوصا دستگاه‌های اجرایی و مراکز دولتی، از فرد داوطلب، در هنگام گزینش، این گواهی را درخواست می‌کنند. بنابراین، اینکه گواهی عدم سوء پیشینه چیست، چه چیز‌هایی در آن منعکس می‌شود و نحوه صدور آن چگونه است، پرسش بسیاری از افراد است.

گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟
در پاسخ به این پرسش که گواهی عدم سوء پیشینه چیست، باید گفت: گواهی عدم سوء پیشینه،  برگه مخصوصی است که در آن، داشتن یا نداشتن محکومیت‌های موثر کیفری فرد، منعکس می‌شود. به دلیل تاثیر سوء پیشینه برای استخدام،  افراد بسیاری در این خصوص، نگران می‌باشند.  این، در حالی است که تمامی جرایم، در گواهی عدم سوء پیشینه، منعکس نشده و این امر، صرفا محدود به جرایم و محکومیت‌های کیفری موثر می‌باشد.

قانون گذار، در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی، محکومیت‌های کیفری موثر و تعداد سال‌های محرومیت از حقوق اجتماعی در خصوص هر یک از آن‌ها را بیان کرده است. چنانچه فرد، مرتکب جرایمی شود که این محکومیت‌ها را به دنبال داشته باشد، از برخی حقوق اجتماعی محروم شده و در صورت درخواست گواهی عدم سوء سابقه، ارتکاب به این دسته از جرایم، در آن، منعکس خواهد شد.

البته، باید دانست،  درج این محکومیت‌ها در گواهی عدم سوء پیشینه، همیشگی نیست و طی کردن سال‌های محرومیت، از شرایط پاک کردن سوء پیشینه و اعاده وضع مرتکب، به حالت سابق می‌باشد. محکومیت‌هایی که منجر به انعکاس آن ها، در گواهی عدم سوء پیشینه افراد می‌گردند، شامل موارد زیر می‌باشد:

محکومیت به مجازات‌های سالب حیات و حبس ابد، منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی برای مدت هفت سال، از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی می‌باشد.

محکومیت به قطع عضو و قصاص عضو، در صورتی که دیه جنایت وارد شده، بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، همچنین نفی بلد و حبس تا درجه چهار، برای مدت سه سال، موجب محرومیت از برخی حقوق اجتماعی می‌گردد.

محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو، در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج، برای مدت دو سال، موجب محرومیت از برخی حقوق اجتماعی می‌گردند.

به موجب تبصره دو ماده ۲۵ قانون مجازات: "در مورد جرایم قابل گذشت، در صورتی که پس از صدور حکم قطعی، با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود، اثر تبعی آن نیز رفع می‌شود. "

تا پیش از تصویب مصوبه هیات مقررات زدایی بهبود محیط کسب و کار، در اسفندماه سال ۱۴۰۰، دریافت مجوز شروع کسب و کار، نیز مستلزم ارائه گواهی عدم سوء پیشینه متقاضیان بود؛ اما از تاریخ فوق، این شرط، در رابطه با مجوز اکثر کسب و کار‌ها حذف شده و بنابراین، متقاضیان این مشاغل، الزامی به ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، جهت دریافت مجوز شروع کسب و کار، نخواهند داشت.

حذف گواهی عدم سوء پیشینه از مجوز شروع کسب و کار

بر اساس اعلام وزیر امور اقتصادی و دارایی، با توجه به مصوبه هیات مقررات زدایی بهبود محیط کسب و کار، شرط ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، در رابطه با بیش از ۹۰ درصد مجوز‌های کسب و کار، حذف شده است.

نحوه صدور گواهی عدم سو پیشینه
در قسمت قبل، توضیح دادیم که گواهی عدم سوء پیشینه چیست و نحوه صدور عدم سوء سابقه، چگونه است. همچنین،  سوء پیشینه کیفری و موارد آن را نام بردیم.. در این قسمت، قصد داریم، تا در خصوص نحوه صدور عدم سوء سابقه، توضیح دهیم. نحوه صدور عدم سوء سابقه، به دو روش حضوری و اینترنتی، امکان پذیر‌ می‌باشد.

در نحوه صدور حضوری عدم سوء سابقه، افراد باید، با در دست داشتن مدارک لازم برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه، نظیر اصل شناسنامه و کارت ملی، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه نمایند.

نحوه صدور عدم سوء سابقه،  به صورت اینترنتی، از طریق ثبت نام در سامانه ثنا و مراجعه به سامانه ثنا به آدرس adliran.ir، می‌باشد.