کلیات

پارک قیطریه یکی از بوستان‌های شمال شهر تهران است که در محلهٔ قیطریه و در ناحیه هفت^[۲]منطقه ۱ شهرداری تهران واقع شده‌است.

این بوستان در شمال بزرگراه صدر و انتهای خیابان قیطریه واقع است و از شمال به فرمانیه، از جنوب به میدان پیروز و بزرگراه صدر، از شرق به چیذر و از غرب به قیطریه و خیابان شریعتی محدود می‌شود.

پیشینه

بوستان قیطریه در گذشته باغی متعلق به خواهر تنی ناصرالدین شاه قاجار بوده و به روایت تاریخ میرزا تقی خان امیرکبیر ساختمانی که اکنون محل فرهنگسرا و کتابخانه پارک می‌باشد و در ضلع شمال غربی پارک واقع شده‌است را در آن احداث نمود. در ابتدا این باغ بافتی جنگلی داشته‌است. در سال ۱۳۵۶ به همت شهردار وقت تهران دکترغلامرضا نیک‌پی که خود نوه دختری شاهزاده ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه بوده‌است، با وقف قسمتی از زمینهای موروثی خود و با خرید و تجمیع باقیمانده باغ که در دست ورثه صدیق الدوله، از نواده‌های قاجار و داماد میرزا علی‌اصغر اتابک بود که به میرزا علی اصغر خوان آبدار هم معروف بود، باغ بزرگ قیطریه را به پارک تبدیل می‌کند. به همین دلیل است که پارک قیطریه هندسه نامنظم دارد و مساحتی در حدود ۱۰۳٬۰۰۰ متر مربع دارد که فضای گل‌کاری و چمن‌کاری آن در کنار انبوه درختان قدیمی جلوه خاصی به آن داده‌است. در سال ۱۳۵۶ بخش‌هایی از باغ قیطریه توسط وارثان آن در اختیار شهرداری تهران قرار داده شد تا به پارک تبدیل شود. در سال ۱۳۷۲ نیز بقیه محدوده این باغ به بوستان قیطریه اضافه و ساختمان آن بعد از مرمت و تغییر کاربری به فرهنگسرای ملل تبدیل شد.

استخر بوستان به شکل هندسی نامنظم است. از گونه‌های درختی پارک می‌توان از نارون، کاج، سرو نقره‌ای، زبان گنجشک، اقاقیا، بلوط، گردو، داغداغان، افرا، توت، بید مجنون، چنار، صنوبر، ماگنولیا، سدروس، نوئل و درختچه‌هایی نظیر زالزالک، نرگس درختی، زرشک، سوداغ، بوداغ و گز در قسمت ورودی جنوبی بوستان نام برد.

 در بخشی از پارک قیطریه آلاچیق‌هایی تعبیه شده‌است، که اهالی و عموم مردم می‌توانند در آن جمع شده و اوقات فراغت خود را بگذرانند. برنامه‌هایی مانند بازی‌های دسته جمعی میان اهالی رواج دارد و در بعضی از آلاچیق‌ها افرادی را می‌بینید که سرگرم بازی‌های گروهی هستند. تماشای بازی این افراد یکی از جذاب‌ترین تفریحات مردم است. در فصل بهار و پاییز این پارک زیبایی بسیاری دارد و به یکی از بهترین پارک‌های تهران برای عکاسی تبدیل می‌شود.

به دلیل راه‌های متعدد و تودرتو، این بوستان محل مناسبی برای ورزشهای مختلف فراهم آورده‌است.

امکانات پارک قیطریه

• فرهنگسرای ملل: فرهنگسرا ملل در محل کاخ قیطریه قرار دارد و از سال ۱۳۷۲ شروع به کار کرده‌است. این فرهنگسرا دارای فعالیت‌های آموزشی، هنری و امکاناتی چون کتابخانه و کلاس‌های آموزشی است.
• نگارخانه: نگارخانه ملل یا امیرکبیر محل برپایی نمایشگاه‌های خارجی و داخلی در پارک قیطریه است.
• امکانات تفریحی: سینما ۶ بعدی، زمین بازی کودکان، پیست اسکیت و آموزش اسکیت و وسایل ورزشی
• امکانات رفاهی: کافی‌شاپ، بوفه، نمازخانه، برکه، مخزن ذخیره آب، آلاچیق و سرویس بهداشتی
• دستگاه تغذیه حیوانات شهری: این دستگاه برای حیوانات در نظر گرفته شده و نحوه کار آن به این صورت است که با انداختن هر بطری خالی آب و مایعات به محلی که روی دستگاه مشخص شده، از طریق سنسور مقداری غذا در ظرف انتهای دستگاه وارد می‌شود.

فرهنگسرای ملل و نگارخانه

فرهنگسرای ملل که در وسط بوستان زیبای قیطریه قرار دارد، از سال ۱۳۷۳ شروع به کار کرده و به یک مرکز مهم فرهنگی، هنری و آموزشی برای ساکنان قیطریه تبدیل شده‌است. این مرکز دارای امکاناتی از قبیل کتابخانه، نگارخانه، سالن همایش و کلاسهای آموزشی مختلف می‌باشد.

در این فرهنگسرا برنامه‌های مختلف و متنوعی از جمله برنامه‌هایی مرتبط با جشن‌ها و اعیاد ملی مذهبی مانند شب یلدا و عید نوروز، هفته‌های فرهنگی کشورها و شهرهای مختلف، شعر خوانی، نقاشی و تئاتر کودک، آشنایی با شیوه صحیح تربیت فرزندان، نمایشگاه سه بعدی کودک، نقد و بررسی فیلم و کتاب و … برگزار می‌شود.

در کنار برنامه‌های فرهنگی، کلاس‌های آموزشی مانند آموزش انیمیشن، نویسندگی، قصه گویی، زبان انگلیسی، بازیگری، کارگردانی به کیفیت فعالیت‌های ارایه شده توسط این فرهنگسرا اضافه کرده‌است.

در نگارخانه ملل (امیرکبیر) نمایشگاه‌های خارجی و داخلی برگزار می‌شود که هدف از آن ارتباط با هنرمندان و نمایش آثار آنهاست. در سال ۱۳۷۹ فرهنگسرای ملل دچار آتش‌سوزی شد و پس از آن دوباره مورد بازسازی قرار گرفت و به‌شکل کنونی درآمد.

بخش‌های مختلف فرهنگسرای ملل

• سالن فرهنگ: این سالن ۱۱۰ متر مربع مساحت دارد و سِنِ آن با ۲۴ متر مربع مساحت برای برگزاری مراسم، نمایش‌ها و برنامه‌های مناسبتی، اکران فیلم، اجرای موسیقی و برگزاری جشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این سالن ۸۵ صندلی ثابت تعبیه شده که تا ۳۰ صندلی دیگر می‌توان به این سالن اضافه کرد.

امکانات سالن: میکسر، باند، سیستم صوتی، پرده نمایش سیار، سیستم گرمایش و سرمایش

• نگارخانه و گالری: نگارخانه ای در ورودی فرهنگسرا قرار داد و هر هفته میزبان هنرمندان و بازدیدکنندگان است. بازدید از گالری رایگان است اما اگر قصد دارید از نگارخانه و گالری استفاده کنید باید لوح فشرده آثار خود را به مسوول آن تحویل دهید.
• واحد آموزش: این واحد مسوول برگزاری کلاس‌های مختلف، هنری، علمی و فرهنگی در رده‌های سنی متفاوت است. این واحد بیش از ۵۰ عنوان کلاس دارد و در فصل‌های گوناگون سال از به شهروندان خدمات ارایه می‌دهد.
• واحد کانون‌ها: واحد کانون‌های فرهنگسرای ملل با همکاری شهرداری به کار ساماندهی سازمان‌ها و کانون‌های مردم نهاد را بر عهده دارد. از جمله کانون‌های مهمی که در این فرهنگسرا به فعالیت می‌پردازد می‌توان به کانون فرهنگ و زندگی اشاره کرد.

مسیر دسترسی

• تاکسی: با استفاده از تاکسی‌های چیذر یا میدان تجریش می‌توانید مستقیم به پارک قیطریه بروید.
• اتوبوس تندور: چنانچه می‌خواهید با اتوبوس‌های تندرو به بوستان قیطریه بروید باید در ایستگاه قیطریه پیاده شوید.
• خودروی شخصی: اگر تصمیم دارید با وسیله شخصی به پارک قیطریه بروید، از طریق خیابان شریعتی، خیابان اندرزگو یا اتوبان صدر دسترسی به این بوستان امکان‌پذیر است. خیابان‌های کتابی، ۳۵ متری قیطریه و مهرمحمدی جنوبی محل‌های مناسبی برای پارک خودرو محسوب می‌شود.
• دسترسی به پارک قیطریه با مترو نیز میسر خواهد بود. برای این منظور باید در ایستگاه قیطریه پیاده شوید. از این ایستگاه تا ورودی پارک دو کیلومتر و نزدیک به نیم ساعت فاصله است که می‌توانید با تاکسی یا پیاده خودتان را به آن برسانید.