کلیات

حقوق سالمندان،^[الف] حقوق افراد مُسن است (معمولاً آن‌هایی که در دهه هفتم زندگی یا بالاتر از آن قرار دارند، هرچند این تعریف قابل مناقشه است)، این افراد در کشورهای مختلف به عنوان یک طبقه تحت حمایت قانون شناخته نمی‌شوند اما به دلیل سن شان از جوانب مختلف مورد تبعیض قرار می‌گیرند.

مشکلات حقوق مشترکی را که سالمندان با آن روبرو می‌شوند عبارت از: تبعیض‌های شغلی مرتبط با سن (مثل سن بازنشستگی اجباری)، عدم دسترسی به درمان به دلیل سن یا موانع مرتبط سنی، درک اجتماعی توانایی/ ناتوانی مبنی بر سن و آسیب‌پذیری در مقابل آزار و اذیت مالی، فیزیکی، روانی، اجتماعی و جنسی به دلیل توانایی تحلیل رفته و عدم دسترسی/ توانایی استفاده از فناوری.

تعریف حقوق سالمندان

در سال ۱۹۹۱ میلادی مجمع عمومی UNHRC اصولی را برای رهنمایی و تشویق برنامه‌های توسعهٔ دولتی تأسیس کرد تا با حصول اطمینان از استقلال، اشتراک، مراقبت، خودشکوفایی و عزت سالمندان از حقوق آنان حمایت کنند.

سالخوردگی و کهولت سن

جنبش حقوق سالمندان

نینا کان، جنبش حقوق سالمندان را اینگونه تعریف کرده‌است: «تلاش‌های جمعی مؤسسات و افراد است… که به صورت یک‌جا و بر محور یک هدف مشترک تغییردادن، ساختارهای اجتماعی، سیاسی و حقوقی می‌چرخد. تا به سالمندان اجازه دهد که به‌صورت کامل از حقوق و آزادی‌های مدنی و بشری خود برخوردار گردند». مفهوم مجموعه نیازها و حقوق منحصر به فرد سالمندان، در دهه ۱۹۳۰ میلادی در عصر رکود بزرگ آغاز شد که تمرکز اصلی آن بر نیاز برای یک برنامه ملی معاش بازنشستگی برای فراهم‌آوری امنیت مالی به سالمندانی بود که دیگر کار نمی‌کردند. برنامه‌های احیای متعدد دیگری (برنامه تاون سند،^[ب] جنبش مک‌کلین،^[پ] جنبش هام و اگز^[ت]) نیز ساخته شد تا به این معضل رسیدگی کند. نهایتاً، به عنوان بخشی از قرارداد جدید فرانکلین دلانو روزولت، مصوبه امنیت اجتماعی برای رسیدگی به این نیازها تصویب گردید.

با سالخوردگی جمعیت و ثروت‌مندتر شدن سالمندان در نیمه دوم قرن بیستم، تأثیرات سیاسی آن‌ها افزایش یافت مؤسساتی مثل انجمن بازنشستگان آمریکایی و سازمان‌های دولتی مثل «اداره سالمندی»^[ث] نیز برای رفع نیازهای آن‌ها ایجاد شد. مسایل بسیار فراتر از امنیت مالی صرف مورد توجه قرار گرفت. «مگی کوهن»^[ج] که به دلیل بازنشستگی اجباری‌اش در سن ۶۵ سالگی برآشفت، «پلنگ‌های خاکس‌تری»^[چ] را در سال ۱۹۷۰ راه اندازی کرد. «پلنگ‌های خاکستری» از بدو تأسیس از مسکن ارزان، میان‌نسلی و سیستم مراقبت سلامت تک پرداختی حمایت کرده‌است. امروزه این جنبش «گروه سهام‌داران در مورد سالخوردگی»،^[ح] مؤسسهٔ از زیرشاخه‌های خودش که به هدف ایجاد یک شبکه بین‌المللی سالمندان و فعالان حقوق سالخوردگی راه اندازی شده‌است، را رهبری می‌کند. «بنیاد قانون ملی سالمندان»^[خ] به دلیل نگرانی از این‌که سالمندان ممکن است دارای نیازهای قانونی خاصی باشند، ایجاد شد. مجوز مجدد سال ۲۰۰۶ قانون سالمندان آمریکایی شامل یک پروژه‌ای بنام گزینه‌های استقلال می‌شد تا گزینه‌های مراقبتی مرتبط با مصرف‌کننده، مبتنی بر اجتماع (برخلاف انتخاب‌های مجزا مانند خانه‌های سنتی سالمندان) و دراز مدت را ایجاد کند.