کلیات

بیوبانک - بانک اطلاعات پزشکی (به انگلیسی: Biobank) نوعی بانک اطلاعاتی است که نمونه‌های بیولوژیکی (معمولاً از انسان) را برای استفاده در تحقیقات و پژوهش‌های مختلف ذخیره می‌کند. از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی این بانک‌های اطلاعات پزشکی به عنوان منابع مهمی در تحقیقات پزشکی بشمار می‌روند، بطوریکه از بسیاری از تحقیقات امروزی نظیر ژنومیک و پزشکی شخصی پشتیبانی می‌کنند.

در حقیقت biobankها این امکان را برای محققان فراهم می‌کند تا امکان دسترسی به داده‌های تعداد کثیری از مردم را داشته باشند. نمونه‌های موجود در biobankها و داده‌های منتج از آن‌ها، اغلب می‌تواند توسط محققان مختلفی برای استفاده در تحقیقاتی که اهداف متقابلی را دنبال می‌کنند، استفاده شوند. به عنوان مثال بسیاری از بیماری‌ها با چندریختی تک-نوکلئوتیدی همراه هستند که انجام مطالعات همخوانی در گستره ژنوم با استفاده از مجموعه‌های بزرگی از نمونه‌ها می‌تواند برای تشخیص نشانگرهای این بیماری‌ها کمک کند. در حقیقت این مجموعه‌های بزرگ بیانگر ده‌ها یا صدها هزار فرد مختلف می‌باشند. محققان بسیاری بر سر تعداد نمونه‌های مورد نیاز جهت ایجاد biobankها اختلاف نظر دارند.

ایجاد biobankها سوالات بسیاری را در خصوص حریم شخصی، اخلاق پژوهش و اخلاق پزشکی مطرح کرده‌است. درحالیکه نظرات افراد در مورد اینکه چه چیزی اخلاق در زمینه biobankها را تشکیل می‌دهد، با هم متفاوت است، نتیجه اجماع این نظرات بر این موضوع اتفاق نظر دارد که اجرای پروژه‌های biobank بدون در نظر گرفتن اصول و ساختار و سیاست‌های مشخص و دقیق مدیریتی، می‌تواند برای جوامعی که در این پروژه‌ها شرکت می‌کنند عواقب نامناسبی داشته باشد.