کلیات

آبراه پاناما یک آبراه غیرطبیعی است که توسط انسان در کشور پاناما به وجود آمده و اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس ارتباط می‌دهد. این آبراه که در جریان یکی از بزرگ‌ترین و دشوارترین پروژه‌های مهندسی در جهان ایجاد گشته‌است یکی از سرشناس‌ترین و مهم‌ترین آبراه‌های جهان است.

در شرایطی که راه معمولی کشتیرانی میان شهرهای نیویورک و سان فرانسیسکو ۲۲۵۰۰ کیلومتر مسافت دارد، عبور از کانال پاناما این مسافت را به ۹۵۰۰ کیلومتر کاهش می‌دهد. در گذشته کشتی‌ها برای عبور از اقیانوس آرام به اطلس مجبور بودند آمریکای جنوبی را دور بزنند اما پس از ایجاد این کانال به‌طور مستقیم از اروپا به آمریکا و از آنجا به آسیای شرقی می‌روند.

کانال پاناما ۸۲ کیلومتر طول دارد و از باریکهٔ پاناما گذر می‌کند. کلمبیا، فرانسه و بعداً ایالات متحده قلمرو اطراف کانال را در طول ساخت و ساز آن کنترل کردند. فرانسه کار بر روی این کانال را در سال ۱۸۸۱ آغاز کرد، اما به‌دلیل عدم اعتماد سرمایه‌گذاران درپی مشکلات مهندسی و نرخ بالای مرگ و میر کارگران متوقف شد. ایالات متحده این پروژه را در ۴ مه ۱۹۰۴ به دست گرفت و کانال را در ۱۵ اوت ۱۹۱۴ افتتاح کرد. ایالات متحده به کنترل کانال و منطقه کانال پاناما در اطراف آن ادامه داد تا این‌که به‌دنبال معاهده‌های توریخوس-کارتر در سال ۱۹۷۷ و پس از یک دوره کنترل مشترک آمریکا و پاناما، این کانال در سال ۱۹۹۹ تحت کنترل دولت پاناما قرار گرفت و اکنون توسط سازمان دولتی کانال پاناما مدیریت و اداره می‌شود.

قفل‌های کانال در هر انتها کشتی‌ها را تا ارتفاع دریاچه گاتون بالا می‌برند. این دریاچهٔ مصنوعی برای کاهش مقدار کار حفاری مورد نیاز برای کانال ایجاد شده‌است و سطح آن ۲۶ متر بالاتر از سطح دریای آزاد قرار دارد و سپس کشتی‌ها در انتهای دیگر پایین آورده می‌شوند. قفل‌های اصلی ۳۳٫۵ متر (۱۱۰ فوت) عرض دارند. خط سوم و عریض‌تری از قفل‌ها بین سپتامبر ۲۰۰۷ و مه ۲۰۱۶ ساخته شد. این آبراه توسعه یافته عملیات تجاری خود را در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۶ آغاز کرد. قفل‌های جدید امکان عبور کشتی‌های بزرگ‌تر و جدید پاناماگذر را فراهم می‌کنند.

ترافیک سالانهٔ کانال پاناما از حدود ۱۰۰۰ کشتی در سال ۱۹۱۴، هنگام بازگشایی کانال، به ۱۴۷۰۲ کشتی در سال ۲۰۰۸ افزایش یافته‌است. تا سال ۲۰۱۲، بیش از ۸۱۵۰۰۰ کشتی از این کانال عبور کرده بودند. در سال ۲۰۱۷ کشتی‌ها به‌طور متوسط در مدت زمان ۱۱٫۳۸ ساعت از بین دو قفل کانال عبور و کانال را طی کرده‌اند. انجمن مهندسان عمران آمریکا کانال پاناما را در فهرست عجایب هفتگانه جهان مدرن قرار داده‌است.

تاریخچه

ایده اولیه ایجاد یک آبراه در کشور پاناما به قرن ۱۶ بازمی‌گردد و نخستین تلاش برای ایجاد این آبراه به سال ۱۸۸۰ و به رهبری فرانسوی‌ها مربوط می‌شود. پس از شکست این پروژه که به کشته شدن ۲۱۹۰۰ کارگر انجامید پروژه نهایی توسط آمریکایی‌ها ادامه یافت و در حدود سال ۱۹۰۰ به انجام رسید تا سرانجام آبراه در سال ۱۹۱۴ برای استفاده بازگردد.

ایجاد این آبراه ۷۷کیلومتری با دشواری‌های بسیاری همراه بود، به نحوی که پس از پایان کار در مجموع ۲۷۵۰۰ کارگر (در مجموع دوره کار فرانسوی‌ها و آمریکایی‌ها) جان خود را از دست داده بودند.