کلیات

چرخه صعودی و نزولی (bull and bear) بازار بیت کوین الگویی است که تحولات قابل توجهی را در این بازار ایجاد می‌کند. هنگامی که بازار با رکود مواجه است، مردم تمایل دارند تا روی توسعه موج بعدی تکنولوژی تمرکز کنند. از جالب‌ترین پدیده‌هایی که در این بازار خرسی (bear) ظهور کرده‌اند، مفهومی شناخته شده به نام سرمایه گذاری غیر متمرکز (DeFi) است که خدماتی از قبیل کسب درآمد یا درخواست وام در قبال سهام رمز ارز را به شما ارائه می‌دهد.

چیستی دیفای (DeFi)

«سرمایه گذاری غیر متمرکز» یا به اختصار دیفای، مفهومی کلی است که هرگونه خدمات مالی را بر روی بلاک چین های عمومی مانند بیت کوین و اتریوم (Ethereum) توصیف می‌کند. این مفهوم حتی تمام فعالیت‌های عرضه‎ اولیه سکه (ICO) را که در حال حاضر عموما بر اساس اتریوم اتفاق می‌افتد شامل می‌شود. ارزهای پایدار یا استیبل کوین ها (Stablecoins) مانند تتر و دلار جمینی، که اساسا بدهی‌های مبنی بر پول فیات ذخیره شده (IOUs) هستند، را با توجه به ماهیت ذاتی آنها نمی‌توان به عنوان پروژه های دیفای DeFi در نظر گرفت. از سوی دیگر، میکر (Maker)، که شامل دو سیستم وام وثیقه و استیبل کوین دای (DAI) بوده که هر دو غیر متمرکز هستند، گزینه مناسب تری برای تعریف دیفای است. سیستم‌های متعدد دیگری مانند دارما لور (Dharma Lever)، کامپاند (Compound) و شبکه سلسیوس (Celsius Network) نیز خدمات وام‌دهی نظیر دیفای ارائه می‌دهند. سرویس‌های دیگر، مانند dYdX و Nuo به شما امکان تجارت کوتاه مدت، خرید و فروش تامینى و معامله‌ در حد قیمت‌ را می‌دهد. بازارهای پیش بینی که آگور (Augur) مهمترین آنهاست، از جمله این خدمات مالی غیر متمرکز نوظهور هستند. وجه مشترک ثابت تمامی این خدمات و سرمایه گذاری‌های غیر متمرکز، این است که نیازمند هیچ شخص ثالث، بانک یا شرکت تسویه نبوده و کاملا آزادانه عمل می‌کنند. دیفای و بیت کوین بیت کوین را می‌توان ابتدایی‌ترین سطح یک پروژه مالی غیر متمرکز در نظر گرفت. افرادی که از بیت کوین استفاده می‌کنند (تا زمانی که از کلید اختصاصی خود حفاظت کنند) می‌توانند در حکم بانک خود عمل کرده و با هرکسی که می‌خواهند بدون هیچ زحمتی، به مبادله بپردازند. اگرچه این ساده‌ترین شکل پروژه مالی غیر متمرکز است، اما احتمالا قوی‌ترین نیز هست. کاربران بیت کوین قادر به باز کردن «حساب های بانکی» و یا کیف پول جدید در چند ثانیه هستند. آنها می‌توانند ثروت خود را با مقادیری که توسط فرمول‌های ریاضی از تورم تصادفی محافظت می‌شوند ذخیره کرده و هرطور که مایل باشند آن را خرج کنند. اکنون مساله این است که چه زمانی خدمات مالی پیچیده‌تر و غیر متمرکز به بیت کوین مهاجرت خواهند کرد. با گذشت زمان، زنجیرهای جانبی بیت کوین ممکن است قادر به ارائه خدمات مشابه اتریوم باشند. با این حال، در حال حاضر به دلیل داشتن قابلیت های پیچیده قراردادهای هوشمند، اتریوم از طراحی بهتری برای ارائه خدمات دیفای بهره‌مند است. با این حال، امروزه پروژه‌های جدیدی همچون Bitcoin Hivemind، در بیت کوین تعبیه شده‌اند.

بنا به تعریف وب‌سایت، Hivemind یک “پروتکل همتا به همتا در اوراکل است که اطلاعات دقیق را توسط یک بلاک چین جذب می کند تا کاربران بیت کوین بتوانند بر بازارهای پیش‌بینی نظارت داشته باشند”. چرا دیفای درحال توسعه است؟ سرمایه گذاری غیر متمرکز به دلایل مختلفی که همگی با خصوصیات بیت کوین همسو هستند محبوب شده‌اند. از جمله این دلایل می‌توان عدم نیاز به بانک برای انجام محاسبات، وجود اعتماد لازم برای ارتباط با طرفین معامله، دسترسی همیشگی به سرویس‌ها و پرداخت‌های سریع را نام برد. آمار بدست آمده گواه این مطلب است. در ماه مارس ۲۰۱۹ براساس نظریه دلفی دیجیتال (Delphi Digital) سقف ارزش موجود در پروژه های دیفای برابر با ۳۳۸ میلیون دلار است. مرور یک شرکت تحقیقاتی، نشان می‌دهد سرویس‌های محبوب دیفای توسط مبادلات نا متمرکز (DEXs) بعنوان “قرض گرفتن و قرض دادن” و “معاملات و مشتقات نهایی” طبقه بندی کرده است. دلفی همچنین از مزایای بالقوه دیفای به آزاد بودن، مقاوم در برابر سانسور، غیر قابل تغییر، قابل برنامه ریزی و داشتن حداقل ریسک برای طرفین قرارداد اشاره کرده است. با این وجود، توجه به این نکته مهم است که این گزارش به خطرات سیستماتیک بالقوه مالی غیر متمرکز اشاره‌ای نکرده است. در عوض، تنها نگرانی های کوتاه مدت را بازگو کرده است. این نگرانی‌ها به این موضوع اشاره دارند که سرمایه گذاری غیر متمرکز منجر به «ارتباطات غیرمستقیم با دارایی های فیزیکی و سنتی» و «محدودیت های زنجیره ای» و «محدودیت محصول و بازار» شده است.

• در مورد ارز دیجیتال در ویکی تابناک بیشتر بخوانید