کلیات
ساعت ۴ بامداد روز دوشنبه ۱۷ بهمن ماه ۱۴۰۱ زلزله‌ای به‌قدرت ۷.۶ ریشتر (بر اساس مرکز زلزله‌نگاری آمریکا ۷.۸ ریشتر) رخ داد که منجر به خسارات زیادی در ۱۰ استان جنوبی این کشور و شمال کشور سوریه شد. دومین زمین‌لرزه بزرگ با قدرت ۷.۴ ریشتر نیز در ساعت ۱۴ دوشنبه رخ داد که منجر به تشدید خسارات شد. این زلزله‌ها در عمق ۷ و ۱۴ کیلومتری زمین رخ داده و کانون آن‌ها شانلی اورفا بوده که در شهر‌های حاتای، آدیامان، عثمانیه، وان، موش، غازی عنتاب، سیواس، آدانا و قیصری نیز خسارات سنگینی به‌جای گذاشته است.
تنها چهار روز پس از وقوع زلزله مشخص شد که این زلزله یکی از بدترین بلایای طبیعی قرن را رقم زده و بیش از ۲۲ هزار کشته در سوریه و ترکیه برجای گذاشته است.
آمار قربانیان تا ۲۱ بهمن ۱۴۰۱
تا تاریخ ۲۱ بهمن ۱۴۰۱ مرگ دست‌کم ۲۲ هزار و ۳۷۵ نفر در هر دو کشور (۱۸ هزار و ۹۹۱ کشته در ترکیه و ۳۳۸۴ کشته در سوریه) تایید شده است.
امدادرسانی به زلزله زدگان از کشور‌های مختلف
و صد‌ها امدادگر از مالزی، اسپانیا، قزاقستان، هند و دیگر کشور‌ها همچنان به سختی و در سرمای شدید مشغول به کارند تا افراد بیشتری را نجات دهند.
وضعیت شهروندان مناطق زلزله زده
ساکنان مناطق زلزله‌زده که اکنون در چادر یا در خودروهایشان زندگی می‌کنند، هر روز شاهد رفت و آمد امدادگرانی هستند که با استفاده از پهپاد‌ها و دوربین‌های تشخیص حرارتی، سعی در شناسایی مکان بازماندگان احتمالی دارند.
بازدید رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از شهر حلب سوریه
میرجانا اسپولیاریک، رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ روز جمعه در جریان بازدید از شهر حلب در سوریه خواستار «دسترسی کامل» سازمان‌های فعال در امور بشردوستانه به «تمام مناطق آسیب‌دیده از زلزله» برای توزیع کمک‌های بشردوستانه شد.
او گفت: «یافتن کلمات برای توصیف آنچه از مرگ و رنج و ویرانی دیده‌ام و شنیده‌ام دشوار است. قلب من با همه کسانی است که عزیزان خود را در سوریه و ترکیه از دست داده‌اند.»
او افزود: «وقوع زلزله آنهم در منطقه‌ای که در اثر جنگ ویران شده، یک فاجعه وصف‌نشدنی است و مردم خسته و ترسیده‌اند. تحمل آن‌ها پس از سال‌ها جنگ و درگیری به پایان رسیده و در بسیاری از نقاط از جمله حلب، مردم به تازگی شروع به بازگشت به خانه‌ها کرده بودند تا زندگی جدیدی بسازند. اما اکنون مجبورند تقریباً با "هیچ" در دمای انجماد، جان سالم به در ببرند.»
میرجانا اسپولیاریک اعلام کرد: «کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نهایت تلاش خود را برای حمایت از مردم در هر کجا که باشند، می‌کند. ضروری است که به ما دسترسی کامل به همه مناطق آسیب دیده برای انتقال کمک‌های بشردوستانه داده شود و نباید مانعی در راه فعالیت‌های بشردوستانه ایجاد شود. باید با سیاست‌زدایی از کمک رسانی‌ها «نجات جان‌ها» یک اولویت برای همه باشد.»
برنامه دولت ترکیه برای کمک به زلزله زدگان
رجب طیب اردوغان در جریان بازدید از شهر زلزله‌زدۀ «آدیامان» در جنوب‌شرق ترکیه گفت که اگر شهروندان تمایلی به اقامت در چادر‌ها ندارند و می‌خواهند مکانی را برای زندگی اجاره کنند، دولت ترکیه به مدت یک سال این اجاره‌بها را پرداخت خواهد کرد.
او همچنین وعده داد که دولت ساختمان‌های فروریخته را «ظرف یک سال» بازسازی کند و افزود: «اگر شهروندان زلزله‌زده ترجیح می‌دهند در هتل‌ها اقامت کنند، می‌توانیم این امکان را نیز برای آن‌ها فراهم کنیم.»
رد پیشنهاد قبرس برای کمک
وزارت خارجه قبرس (کشوری که از نظر قومی دو پاره شده) اعلام کرد که ترکیه پیشنهاد این کشور برای فرستادن یک تیم امدادی با هدف کمک به عملیات جستجو و نجات افرادی که در داخل ساختمان‌های فروریخته گرفتار شده‌اند را رد کرده است.
با این وجود، در پیام توییتری این وزارتخانه آماده است که این پیشنهاد «همچنان پابرجاست» و تیمی متشکل از امدادگران حرفه‌ای و پزشکان، به عنوان بخشی از مکانیسم حفاظت مدنی اتحادیه اروپا، از روز چهارشنبه برای سفر به ترکیه «در حالت آماده باش» هستند.
ترکیه قبرس را به عنوان یک کشور به رسمیت نمی‌شناسد و از سال ۱۹۷۴ میلادی هزاران نیرو را در مناطق شمالی ترک‌نشین قبرس مستقر کرده است.
گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که سازمان‌های غیردولتی و شهروندان بسیاری در جنوب قبرس، در حال گردآوری غذا، پوشاک و دارو برای مناطق زلزله‌زده ترکیه هستند.
گزارش خبرنگار انگلیسی از وضعیت گورستان‌ها
خبرنگارانی که از بریتانیا به ترکیه فرستاده شدند، می‌گویند در قبرستان‌های استان غازی عینتاب ترکیه از جمله در نورداغی واقع در نزدیکی مرز سوریه، به زودی دیگر جایی برای دفن مردگان باقی نخواهند ماند.