کلیات

هیدروژن سیانید در فرم محلول در آب به صورت مایعی اسیدی، شفاف و بی‌ رنگ یافته می‌ شود. از خواص هیدروسیانیک اسید حلالیت در آب و الکل بوده و به داشتن مزه بادام تلخ معروف است.

درواقع انحلال هیدروژن سیانید در آب حالت اسیدی ایجاد کرده و یک محلول الکترولیت اسیدی به وجود می آورد. فرمول شیمیایی هیدروسیانیک اسید با HCN شناخته شده که در خلوص های مختلفی تولید و در بازار خرید و فروش عرضه می گردد. از خطرات هیدروسیانیک اسید سمیت بالای آن است و در هنگام استفاده از آن باید جوانب احتیاط را رعایت نمود. قیمت هیدروسیانیک اسید به عوامل مختلفی مانند درجه خلوص و شرکت سازنده آن وابسته است. برای خرید هیدروسیانیک اسید می توان به روش های مختلفی اقدام نمود.

هیدروسیانیک اسید چیست

به محلول هیدروژن سیانید در آب هیدروسیانیک اسید گفته می شود. این ماده به داشتن مزه بادام تلخ معروف است. افراد ممکن است با توجه به شرایط مختلفی در معرض این ماده قرار گیرند. کاربرد اسید هیدروسیانیک در مشتقات سیانید از سریع ترین سم های شناخته شده برای انسان بشمار می آید. در سال ۱۹۱۶ ارتش فرانسه استفاده از هیدروسیانیک اسید را برای اعدام و خودکشی به عنوان عامل جنگ شیمیایی توسط آلمانی ها در اردوگاه های کار اجباری استفاده کرده و جان صد ها هزار نفر را با این ماده گرفت. اما امروزه اغلب مسمومیت های ناشی از این ماده عمدی نیست. این مسمویت ها ناشی از استفاده بیش از حد برخی محصولات خاص است.

خواص هیدروسیانیک اسید

• نام: هیدروسیانیک اسید، فرمیک آونمید، پروسیک اسید
• فرمول: HCN
• شکل ظاهری: مایع شفاف، گاز بی رنگ
• بو: بوی بادام تلخ
• چگالی: ۰.۶۸۷ گرم بر سانتی متر مکعب
• انحلال پذیری: در آب و اتانول انحلال پذیر است.
• pKa: 9.21
• این ترکیب سمیت بالایی دارد.
• این ترکیب مولکولی خطی محسوب می شود.

کاربرد هیدروسیانیک اسید

• کاربرد به عنوان ماده ضدعفونی کننده
• صنایع غذایی
• صنایع شیمیایی
• صنعت نفت و گاز
• آبکاری
• ساختمان سازی
• کشتی سازی
• و…

تولید هیدروسیانیک اسید

توسط واکنش آمونیاک و متان در هوا و با استفاده از کاتالیزوری مانند پلاتین می توان اقدام به تولید هیدروژن سیانید اسید نمود.

این ماده به صورت تجاری از واکنش آمونیاک و متان حاصل می شود.

در تولید آکریلو نیتریل نیز این اسید به عنوان محصول جانبی واکنش به دست خواهد آمد.

البته توجه شود که با حل نمودن هیدروژن سیانید در آب می توان اقدام به تولید هیدروسیانیک اسید نمود.

خطرات هیدروسیانیک اسید

از خواص هیدروسیانیک اسید  قابل اشتعال بودن آن است. بخارات آن در هوا مخلوط قابل انفجاری را با دامنه تخریب وسیع ایجاد می نمایند.

این ماده ناپایدار است و نگهداری آن در طولانی مدت موجب  پلیمریزاسیون و تبدیل به ماده جامد قهوه‌ای رنگی می‌شود، که قابل انفجار است.

برای اطفا حریق می توان از از پودرهای شیمیایی و CO_۲ استفاده نمود. در حین عملیات اطفا حریق باید از لباس کاملا ایمن و همین طور ماسک های شیمیایی مخصوص استفاده نمود.

خطرات بهداشتی

این ماده ترکیبی فوق ‌العاده سمی است. بنابراین تنفس آن حتی در مقادیر کم نیز موجب بیهوشی و مرگ می ‌شود. اینکه این اسید چه مقدار برای بدن ایجاد آسیب می کند تحت تاثیر عواملی همچون استنشاق دود سمی، مصرف مستقیم اسید و تماس با پوست خواهد داشت.درواقع سرعت انتشار این ماده در بدن به روش های ورود آن وابسته خواهد بود. برای مواردی که این ماده در بدن یا دستگاه گوارش وارد شده استفاده از قرص های زغال فعال گزینه مناسبی بشمار می آید.

آستانه مجاز این ماده ppm 10 بوده و می تواند در غلظت بالای ۱۰۰ ppm نیز از طریق پوست جذب ‌گردد.

برای استفاده از این ماده شیمیایی و به دلیل سمیت بسیار بالایش، علاوه بر پوشیدن لباس ها و لوازم محافظتی، محل تماس نیز باید با آب و صابون شستشو داده شود.

علائم مسمومیت

این ماده باید به گونه ای استفاده شود که به بدن راه نیافته و ایجاد اختلال ننماید. اما اگر به هر دلیلی وارد بدن شود می تواند عوارضی را در پی داشته باشد. در ادامه به برخی از این عوارض ورود این ماده به بدن اشاره شده است. توصیه می شود در صورت بروز هر یک از این عوارض سریعا به اورژانس و پزشک مراجعه گردد.

• ایجاد رنگ صورتی در پوست و غشاهای مخاطی
• بروز سردرد، سرگیجه و از دست دادن تعادل
• بی حسی لب ها و گشاد شدن مردمک چشم
• افزایش یافتن ضربان قلب
• ایجاد درد در قفسه سینه
• افزایش تنفس
• تنگی نفس
• تهوع و استفراغ
• احساس طعم تلخ در دهان یا طعم فلزی
• افزایش یافتن میل به مدفوع

طریقه نگهداری و حمل و نقل

• این ماده را باید در سیلندرهای فلزی و به همراه مواد خنثی در داخل ظروف قرار داده شود.
• این اسید باید در جعبه‌ های مخصوصی نگهداری و حمل گردد و بهتر است نام و علامت خطر بر روی جعبه درج گردد.
• ظروفی که برای نگهداری و انبار این اسید استفاده می شوند باید در برابر آسیب های فیزیکی مقاوم بوده و تحت حفاظت نگهداری شوند.
• این ماده نباید در نزدیکی انبارهای نگهداری مواد قابل اشتعال و انفجار نگهداری شود.
• انبار نگهداری از این ترکیب باید از منابع جرقه دور باشد.
• مخازن نگهداری از آن نباید بیش از ۹۰ روز در انبار نگهداری شوند.

قیمت هیدروسیانیک اسید

قیمت ترکیبات شیمیایی تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. خلوص و شرکت تولید کننده از عوامل مهم تاثیر گذار بر قیمت این ماده محسوب می شوند. نوسانات نرخ ارز نیز امروزه بر بازار مواد شیمیایی و قیمت محصولات بسیار تاثیر گذار بوده است. از طرفی برخی از محصولات ایرانی و برخی هم وارداتی هستند. بدیهی است که محصولات خارجی نسبت به محصولات مشابه داخلی از قیمت های بالاتری برخوردارند. در رابطه با قیمت هیدروسیانیک اسید نیز همین قانون قیمتی برقرار است و محصولات خارجی قیمت بالاتری دارند. همچنین محصولاتی با درجه خلوص بالاتر نیز از قیمت های فروش بالاتری برخوردارند. نکته قابل توجه در رابطه با این محصولات خارجی و ایرانی تهیه نوع اصلی آن ها از شرکت های معتبر است.

خرید و فروش هیدروسیانیک اسید

خرید و فروش هیدروسیانیک اسید در بازار مواد شیمیایی صورت می پذیرد. این ماده در غلظت های مختلفی تولید و عرضه می شود. صنایع با توجه به نیاز خود می توانند از غلظت های مختلف این ماده در بازار تهیه و مصرف نمایند. برای خرید هیدروسیانیک اسید می توان به روش های مختلفی اقدام نمود. روش های حضوری همواره یکی از راه های خرید محصولات شیمیایی هستند. اما روش های غیر حضوری یا اینترنتی امکان خریدی بی واسطه را فراهم کرده و با استفاده از این روش ها می توان در وقت و هزینه صرفه جویی نمود. نکته مهم در خرید اینترنتی خرید از منابع معتبر است.