کلیات

لوک خوش‌شانس  یک داستان مصور فرانسوی-بلژیکی ساخته موریس دو بور است. رنه گوسینی بهترین دوران این کمیک استریپ را نوشت. داستان در غرب وحشی می‌گذرد و دربارهٔ یک کابوی (گاوچران) به نام لوک خوش‌شانس است که گفته می‌شود سریع‌تر از سایه‌اش هفت‌تیر می‌کشد و در غرب وحشی عدالت را برقرار می‌کند. نام این داستان مصور در دوبله‌های فارسی پیشین لوک بی‌باک نامیده می‌شد.

داستان این مجموعه در غرب وحشی می‌گذرد و ستارهٔ آن لوک خوش‌شانس است که یک اسلحه‌ای به نام «مردی که سریعتر از سایه‌اش شلیک می‌کند» دارد و سوار بر اسب باهوش خود «جالی جامپر» و به همراه سگی به نام «بوشوِگ» سفر می‌کند. دشمنان لوک خوش‌شانس، بزهکارانی واقعی یا الهام گرفته از تاریخ آمریکا یا فولکلور هستند که شناخته‌شده‌ترین آن‌ها برادران دالتون هستند.

لوک خوش‌شانس یکی از پرآوازه‌ترین مجموعه‌های کمیک در اروپا است و به زبان‌های گوناگون برگردان شده‌است.

تاریخچه

ماجراهای لوک خوش‌شانس نخستین‌بار در سال ۱۹۴۶ (میلادی) در مجله بلژیکی-فرانسوی اسپیرو (به فرانسوی: Spirou) به چاپ رسید.

موریس دو بور (۱۹۲۳–۲۰۰۱) پدیدآور بلژیکی مجموعه لوک خوش‌شانس که طراح گرافیک بود در اوایل دهه ۴۰ (میلادی) در مجله اسپیرو (یکی از پرآوازه‌ترین مجلات کمیک فرانسوی) طراحی می‌کرد. موریس بلژیکی به آمریکا رفت و ۶ سال در آنجا زندگی کرد. پس از آن تصمیم گرفت شخصیت گاوچرانی را پدید آورد و با فیلم‌های وسترن آن دوران شوخی کند. او می‌خواست در پاسخ به وسترن‌های پر زد و برخورد هالیوود، یک وسترن اروپایی با زبانی منتقدانه و سرگرم‌کننده به چاپ برساند.

در ده کتاب نخست، خود موریس علاوه بر طراحی صحنه‌های داستان، نویسندگی آن‌ها را هم برعهده داشت. پس از انتشار ۱۸ جلد از این مجموعه، رنه گوسینی، نویسنده فرانسوی، از جلد نوزدهم مجموعه به گروه خالقان این اثر پیوست تا دوران طلایی گاوچرانی که غروب‌ها به سوی آفتاب اسب‌سواری می‌کند شکل بگیرد. در این دوران، موریس تنها داستان‌های گوسینی را تصویر می‌کرد.

پس از مرگ گوسینی در سال ۱۹۷۷ موریس برای مدتی به تنهایی سرپرستی نوشتن و طراحی داستان‌ها را بر عهده گرفت. اما بعدها هم‌کاری نویسندگان و طراحان بسیار در ساخت اثر باعث شد این مجموعه مصور، یگانگی داستانی خود را از دست بدهد و رفته‌رفته در سال‌های بعد، از محبوبیت آن کاسته شد.

آخرین کتاب مصور شده توسط گوسینی، یک سال پس از مرگ او منتشر شد و دو سال بعد، هفتاد و یکمین کتاب لوک خوش‌شانس در حالی منتشر شد که به جای نام طراح، نام دیگری غیر از موریس چاپ شده بود.

پس از مرگ موریس در سال ۲۰۰۱ آشده هنرمند فرانسوی همچنان در حال نوشتن داستان‌های تازه لوک خوش‌شانس در همکاری با نویسندگان لورن گررا، دانیل پنانک و تونینو بناکویستا بود.

پس از ۷۰ سال از نخستین انتشار ماجراهای لوک خوش‌شانس، در دسامبر سال ۲۰۱۶ اعلام شد که هشتاد و چهارمین کتاب مصور این مجموعه با عنوان "مردی که به لوک خوش شانس شلیک کرد" ادامه پیدا خواهد کرد.

شخصیت‌ها

لوک خوش‌شانس: کابوی تنهایی است که به جز اسب روشنفکر و باهوش خود «جالی جامپر» و یک سگ دست و پا چلفتی به اسم «رانتانپلان» (که در ایران به «بوشوگ» شناخته می‌شود) هیچ همدم دیگری ندارد. او در جلدهای نخست کتاب، همیشه سیگار به لب داشت اما در نسخه‌های امروزی، کاه به دهان می‌گیرد.

نکته جالب داستان: تقریباً بیشتر شخصیت‌های فرعی که حضور ثابتی در کتاب‌های لوک دارند از روی شخصیت‌های واقعی الهام گرفته شده‌اند؛ مانند بیلی د کید، کالامیتی جین، برادران دالتون، و گروه جسی جیمز که در زمان خودشان جزء شناخته‌شده‌ترین خلافکارهای ایالات متحده بودند. حتی قاضی روی بین هم که در بعضی داستان‌ها حضور دارد در زمان زندگی یکی از خوشنام‌ترین قاضی‌های آمریکا بود.

معروفترین شخصیت‌های فرعی داستان که بیشترین حضور را هم در مجموعه دارند، برادران دالتون هستند. دالتون‌های کتاب اصلی، یک‌بار در یکی از کتاب‌های اولیه لوک حاضر شدند و در انتهای کتاب هم کشته شدند؛ ولی دالتون‌های پویانمایی، پسرعموهای دالتون‌های اصلی هستند که در کتاب بعدی تصمیم گرفتند راه اقوامشان را ادامه دهند.