کلیات
سنگهای لوزه که به عنوان tonsilloliths نیز شناخته میشوند، رسوبات کوچک، سخت و کلسیفیه ای هستند که در شکاف لوزهها ایجاد میشوند. اگرچه آنها معمولاً مضر نیستند، اما به دلیل بو و طعم نامطبوعی که در داخل دهان ایجاد میکنند میتوانند باعث ناراحتی و خجالت زدگی در افراد شوند.
این سنگها زمانی تشکیل میشوند که مواد زائدی مانند سلولهای مرده، مخاط و ذرات بسیار ریز غذا در شکاف لوزهها به دام بیفتند. بعد از این اتفاقها، باکتریها شروع به تغذیه از مواد به دام افتاده در شکافتها کرده و یک ترکیب گوگردی بدبو تولید میکنند.
این ترکیبات گوگردی باعث ایجاد بوی بد در دهان میشود که مرتبط با سنگ لوزهها است. البته این تنها علت ایجاد سنگ تانسیل نیست و در برخی موارد نیز، خود لوزهها ممکن است عفونی شده و به دنبال آن سنگ لوزه تشکیل شود.
عوامل خاصی میتوانند خطر ابتلا به سنگ لوزه را افزایش دهند. مهمترین عوامل میتوانند شامل موارد زیر باشند:
سنگهای تانسیل اغلب مورد توجه قرار نمیگیرند و تنها به طور اتفاقی در طول معاینات معمول دندانپزشکی یا حین گرفتن عکس با اشعه ایکس کشف میشوند. با این حال، آنها میتوانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند.
برخی از شایعترین علایم سنگ لوزه عبارتند از:
در بیشتر موارد، سنگ لوزهها نیازی به درمان ندارند و در نهایت خود به خود از جای خودشان در میآیند یا می افتند. اما اگر آنها باعث ایجاد درد و ناراحتی شوند (مخصوصاً اگر علایمی مثل بوی بد دهان ایجاد کنند) باید به فکر روشهای درمانی مناسب برای رفع آنها بود. برخی از مهمترین روشهای درمان سنگ کلیه در ادامه معرفی شدهاند.
غرغره کردن با آب نمک گرم میتواند به شل شدن سنگهای تانسیل و کاهش التهاب و تحریک گلو کمک کند. سعی شود که در طول روز با غرغره کردن کمی آب نمک ولرم (بدون وارد کردن فشار به داخل دهان) میتوان تا حد زیادی به دفع و رفع این سنگها کمک کرد و به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی و ضد التهابی نمک، علائم کاهش میابد.
سنگهای کوچک لوزه را اغلب میتوان در خانه و با استفاده از یک سواب پنبهای استریل برداشت. برای اینکار به آرامی روی لوزه فشار وارد کنید تا سنگ از شکاف خارج شوند. حتماً قبل از اقدام به این روش دستهای خود را کاملاً بشویید و از استفاده از اجسام نوک تیز که میتواند باعث آسیب به لثه و بافت های داخل دهان و گلو شود خودداری کنید.
یکی دیگر از روشهای درمان سنگ لوزه شستشوی دهان با وسایلی همچون واترپیک هاست. واترپیک ها جریان آب با فشار بالا را به داخل دهان و گلو ایجاد میکنند و نه تنها به تمیز شدن دندانها و داخل دهان کمک میکنند بلکه باعث تمیز شدن لوزه نیز میشوند.
در موارد شدید، برداشتن لوزهها یا تانسیلکتومی با جراحی، ممکن است برای از بین بردن سنگ لوزههای مزمن و جلوگیری از تشکیل سنگهای جدید در آینده ضروری باشد. در واقع عمل جراحی برای برداشتن لوزهها یک روش درمان قطعی سنگ لوزه است.
با کمک روشهای زیر میتوانید به راحتی از بروز این سنگها پیشگیری کرده و احتمال ایجادشان را کاهش دهید:
مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به طور منظم میتواند به حذف باکتریها و ذرات ریز مواد غذایی از دهان کمک کند و خطر تشکیل سنگها را کاهش دهد.
دهانشویه های ضد عفونی کننده میتوانند به کشتن باکتریهای موجود در دهان و کاهش خطر تشکیل سنگ کمک کنند. دندانپزشک شما میتواند بهترین گزینه دهانشویه که متناسب با وضعیت دهان و دندان شما باشد را به شما معرفی کند.
نوشیدن مقدار زیادی آب میتواند به مرطوب نگه داشتن دهان و گلو کمک کند. مصرف آب کافی نه تنها به پیشگیری از سنگ لوزه کمک میکند بلکه باعث سرحال شدن بدن و کمک به بهبود عملکرد سلولها نیز میشود.
غذاهای سرشار از لبنیات و قند میتوانند به تشکیل سنگ لوزه کمک کنند. اجتناب از این غذاها یا کاهش مصرف میتواند به جلوگیری از تشکیل آنها کمک کند.
آلرژی میتواند باعث تولید بیش از حد مخاط و ترشحات در بینی و گلو شود که این خود میتواند به تشکیل سنگ تانسیل کمک کند. درمان آلرژی با آنتی هیستامینها یا واکسنهای آلرژی میتواند به کاهش احتمال تشکیل سنگها در افرادی که آلرژی مزمن دارند کمک کند.
معاینات منظم دندانپزشکی
معاینات منظم دندانپزشکی میتواند به شناسایی و درمان مشکلات دندانی که میتواند به تشکیل سنگ منجر شوند کمک کند. با مراجعات منظم به دندانپزشک هزینههای دندانپزشکی شما نیز به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند.
نکات پایانی درباره سنگهای تانسیل
سنگ لوزهها رسوبات کوچک و سختی هستند که در شکاف لوزهها ایجاد میشوند. اگرچه آنها معمولاً مضر نیستند، اما به دلیل بو و طعم نامطبوعی که ایجاد میکنند میتوانند باعث ناراحتی و خجالت زدگی در افراد شوند. رعایت بهداشت دهان و دندان، پرهیز از لبنیات و غذاهای شیرین و هیدراته ماندن میتواند به جلوگیری از تشکیل آنها کمک کند. در صورت بروز، اغلب میتوان با غرغره آب نمک، برداشتن دستی یا استفاده از واترپیک آنها را مدیریت کرد. در موارد شدید، برداشتن لوزه ممکن است برای جلوگیری از تشکیل سنگ تانسیل در آینده ضروری باشد.