در مورد زیره کوهی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
زیره کوهی در آسیا و در مناطق ایران، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، کشمیر، آسیای مرکزی و پامیر است. در ایران در گرگان (غرب مراوه تپه، گنبد قابوس ، ۱۰۶ کیلومتری شاهپسند نزدیک بجنورد)؛ اصفهان (نزدیک نایین)؛ فارس (بین فسا و شیراز، کوه بیشه نزدیک اصطهبانات)؛ کرمان (کوه جوپار، کوه جبال بارز بین بم و جیرفت، ده بکری، بین کرمان و بافت، جنوب شرقی سیرجان)؛ خراسان (نزدیک مشهد، کوه هزار مسجد، نزدیک اردک، بین اردک تلخور، کوه نیشابور، بالای اخلمد، شمال کاشمر نزدیک ریواش، بجستان نزدیک فرودس)؛ تهران (پس قعله)، کویر، سیاه کوه، دامغان؛ ۶۶ کیلومتری جنوب کوه پیغمبر در جنوب رنان آباد؛ یزد (شیر کوه نزدیک ده بالا) و شترکوه؛ گزارش شده است.
بخش های مورد استفاده
میوه های سبز متمایل به قهوه ای رنگ، بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهد. میوه ها تقریباً به طول ۴ تا ۵ (بندرت ۶) میلی متر، خطی کشیده و دم میوه نازک است. میوه های رسیده گیاه را در اواسط سال دوم کشت برداشت می کنند.
ترکیبات شیمیایی
میوه های زیره کوهی دارای ۳ درصد اسانس است که قسمت عمده آن را منوترپن های میرسن۴ و گاماترپینن۵ و به مقادیر کمتر پاراسیمن۶، کومین آلدئید۷، کاروئول۸ و اکسید کارون۹ تشکیل می دهد. مقدار کارون در این گیاه ناچیز است و دانه های آن واجد حدود ۱/۰ درصد از این ماده می باشد. اسانس گیاه موجود در هندوستان مقادیر بالایی آلدئیدها و مقدار کمتری ترپن های هیدروکربنی دارد.
خواص داروئی و کاربرد درمانی
در کاوش های باستان شناسی در شهر سوخته زابل مشخص شده است که مردم آن در ۵ هزار سال قبل زیره را میشناختند. در طب سنتی ایران طبیعت دانه زیره کوهی خیلی گرم و خشک است و برای اثر مدر و حذف سموم و رفع سمیت نیش جانوران مصرف می شود. در طب ایرانی به عنوان مقوی معده و ضد نفخ هم توصیه شده است. مصرف موضعی آن برای درمان درد کمرو سیاتیک مفید است.
همچنین مصرف دانه این گیاه را در درمان آسم مفید دانسته اند و مصرف طولانی مدت زیره کوهی یا عرق آن را به عنوان لاغر کننده توصیه کرده اند.
در طب کلاسیک زیره کوهی دارای اثرات ضد نفخ و هضم کننده می باشد و در درمان سوء هاضمه و نفخ و دل پیچه به خصوص در کودکان به کار می رود، همچنین در افزایش شیر مادران مؤثر است. اخیرا فرآوردهای دارویی از این گیاه برای درمان چاقی تولید و در داروخانه ها عرضه می شود.
نحوه و میزان مصرف
۲ تا ۴ گرم دانه گیاه به صورت جوشانده یا دم کرده مصرف می شود. قرص و قطره حاوی اسانس و یا عصاره گیاه هم عرضه شده است. مصرف آن به صورت کمپرس یا پوستی نیز گزارش شده است. بخور آن هم به عنوان رافع التهاب مخاط برونش ها مصرف می شود. در ایران کارخانه های متعدد از این گیاه دارویی محصولات دارویی به شکل قرص، پودر، شربت کودکان و افشره تولید کرده اند.
در مورد زیره کوهی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
از له شده زیره کوهی اسانسی به دست میآورند که خاصیتهای درمانی زیادی دارد. زیره کوهی طبیعت گرم و خشک دارد و برای رفع سردی بسیار مناسب است. برای رفع بیماریهای کبدی کاربرد زیادی دارد. ضدنفخ، مقوی معده، مدر و قاعدهآور است.
کد خبر: ۱۱۸۶۱۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۲