کلیات

ایران و مصر دارای روابط تاریخی، فرهنگی و سیاسی بسیاری هستند. رابطهٔ سیاسی این دو کشور تا قبل از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، در بالاترین سطح روابط قرار داشت. اما پس از انقلاب روابط این دو کشور پایین آمد. ایران در سال ۱۹۷۹ پس از استقبال انور سادات از محمدرضاشاه ، پادشاه ایران که به دلیل انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ از ایران رفته بود، روابط خود را با مصر قطع کرد.

پس از انقلاب مصر (۲۰۱۱) دو کشور تلاش‌هایی را در جهت گسترش روابط آغاز کرده‌اند.

روابط مشاهیر ایران-مصر با یکدیگر

• ناصر خسرو، شش سال در پایتخت فاطمیان یعنی قاهره اقامت کرد و در آنجا در دوران المستنصر بالله به مذهب اسماعیلی گروید و از مصر سه بار به زیارت کعبه رفت. او در سال ۴۴۴ از طرف المستنصر بالله رهسپار خراسان گردید.
• شریف نیشابوری، که زادهٔ سال ۷۰۶ قمری(۱۳۰۷ یا ۱۳۰۶ میلادی) در نیشابور بود پس از سال‌ها تحصیل در شام تا آخر عمر در مصر اقامت گزید. شریف در سال ۷۷۶ هجری قمری(۱۳۷۵ یا ۱۳۷۴ میلادی) در قاهره درگذشت.
• محمدرضا‌شاه پهلوی پس از خروج از ایران در ۲۶ دی ۱۳۵۷ به مصر رفت و در اسوان مورد استقبال رسمی انور سادات رئیس‌جمهور مصر قرار گرفت. پس از ناموفق بود او در درمان بیماریش، در ۳ فروردین ۱۳۵۹ (۲۳ مارس ۱۹۸۰) به مصر رفت و انور سادات به او پناهندگی داد. مدت کوتاهی پس از ورود وی به مصر پزشکان معالج طحال او را خارج کردند. سرطان او در وضع پیشرفته‌ای بود و پایان کار وی نزدیک بود. سرانجام در ساعت ۹:۴۵ دقیقه روز ۵ مرداد ۱۳۵۹ خورشیدی، محمدرضا پهلوی در سن ۶۱ سالگی، در قاهره درگذشت. بدن وی در مسجد الرفاعی، پس از یک مراسم رسمی، خاکسپاری شد.

او در جوانی در تاریخ ۱۵ مارس ۱۹۳۹ میلادی، در کاخ عابدین در شهر قاهره با فوزیه فؤاد ازدواج کرد و در تاریخ ۲۹ ژوئیه ۱۹۸۰ میلادی، ۷ مرداد ۱۳۵۹ خورشیدی، مراسم تدفین‌اش در همان کاخ برگزار شد.

• شهریار شفیق، افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران، متولد قاهره بود.
• آصف بیات (متولد: ۱۳۳۳) محقق و نویسنده ایرانی و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه لایدن هلند، به مدت ۱۷ سال، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره (AUC) بوده‌است.
• گرجی عبادیا (زاده ۱۲۹۶ - درگذشته ۱۳۷۵) کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده و بازیگر اهل ایران، متولد قاهره بود.
• عبدالمنعم سعید (زاده ۱۹۴۸ -) روزنامه‌نگار و سیاستمدار مصری، از جمله پراثرترین نویسندگان مصری دربارهٔ ایران است.