کلیات

جنگ دوم قره‌باغ (Second Nagorno-Karabakh War) بخشی از مناقشه قره‌باغ است که از ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ میان جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان آغاز شده‌است. هر دو طرف تلفاتی را گزارش کردند. سپس ارمنستان و جمهوری آرتساخ اعلام حکومت نظامی و بسیج عمومی کردند. جمهوری آذربایجان نیز اعلام حکومت نظامی کرد.

کشورهای مختلف و سازمان ملل این درگیری‌ها را محکوم کرده و خواستار کاهش تنش‌ها شده‌اند. در تاریخ ۱۰ اکتبر، با پیگیری روسیه و همکاری صلیب سرخ، بین دو کشور توافق آتش‌بس برقرار شد.

در ۹ نوامبر علی‌اف، پوتین و پاشینیان، روسای جمهور آذربایجان و روسیه و نخست‌وزیر ارمنستان، بیانیه مشترکی را امضاء کردند، که به‌موجب آن از ساعت ۰۰:۰۰ به وقت مسکو درگیری‌ها در قره‌باغ به پایان رسید و آتش‌بس کامل برقرار شد.

 متعاقباً، نیکول پاشینیان در یک پست فیسبوکی خبر از امضاء قرارداد صلح با جمهوری آذربایجان داد. آرائیک هاروتیونیان، رهبر جمهوری «آرتساخ» هم تن به پایان جنگ داد. این قرارداد صلح که ساعات اولیه ۱۰ نوامبر به امضاء طرفین رسید، ایجاب می‌کند که ارمنستان و آذربایجان اسرای جنگی و اجساد کشته شدگان را مبادله کنند. افزون بر این، نیروهای مسلح ارمنستان تا ۱ دسامبر به ترتیب از شهرستان‌های کلبجر، آغ‌دام و لاچین عقب‌نشینی خواهند کرد. حدود ۲ هزار نیروی حافظ صلح روسیه به فرماندهی سپهبد «رستم مرادوف» حداقل به مدت ۵ سال آینده برای حفظ امنیت دالان لاچین واقع در میان قره‌باغ کوهستانی و ارمنستان در آنجا مستقر خواهند شد. بنابر اطلاع جمهوری آذربایجان، نیروهای ترکیه نیز در فرایند صلح‌بانی حضور خواهند یافت.

در توافق‌نامه همچنین اعلام شده‌است کریدوری در یک نوار سرزمین‌های کشور ارمنستان نزدیک به مرزهای ترکیه و ایران برای تردد اتباع آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان ایجاد خواهد شد که نظارت و تضمین امنیت آن بر عهده نیروهای روسی خواهد بود.