کلیات

بوستان باغ ایرانی با مساحتی حدود ۳ هکتار در خیابان شیخ بهایی و در قلب محله قدیمی ده ونک تهران جای گرفته است. بوستان باغ ایرانی تهران ویژگی‌های عناصر معماری باغ های ایرانی تاریخی را دارد و نحوه چیدمان درختان و حوضچه‌ها و آبراه‌های به‌راحتی تداعی‌گر باغ های ایرانی معروف‌اند. این بوستان در منطقه ۳ تهران، ده ونک،۲۰ متری پیروزان، کوچه شهید صابری قرار دارد.

تاریخچه

این باغ در واقع متعلق به یکی از خاندان‌های معروف دوره‌ی قاجار است و بخشی از باغ مستوفی است که دیوار به دیوار شمالی آن ساختمان‌ها و دیوار گلی باغ قدیمی را می‌توان دید. این مجموعه باغ و عمارت آن برای میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک‌، فرزند میرزا یوسف‌خان مستوفی‌ و شکر خانم، دختر رئیس یکی از قبایل کرد بود. خاندان وی از خانوداه‌های مهم و سیاسی در تاریخ ایران است که مالک بیشتر زمین‌های ده ‌ونک بودند. پدر میرزا حسن اراضی ده‌ ونک را از ناصرالدین شاه خرید و با حفر چند رشته قنات آن را به‌صورت آبادی درآورد. و حالا هم علی مهتاری مختاری؛ نامی که برا بالای سردر دیدید، با حفظ اصالت آن، طرح و الگوی باغ ایرانی را به آن داده و به‌صورت بوستانی دیدنی در پایتخت تبدیل شده است. این مجموعه در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان اثری ملی در فهرست میراث ملی به ثبت رسید و امروزه از جمله جاهای دیدنی در پایتخت است.

بخش های مختلف

- کوشک: ساختمان اصلی باغ ایرانی یا کوشک آن در سمت شمال آن و در انتهای باغ جای دارد. این بنا که قبلا به‌عنوان کافه و رستوران استفاده می‌شد در حال حاضر بخشی از آن به‌عنوان کتابخانه اهدایی رهبر معظم انقلاب در نظر گرفته شده است.

-وروردی: باغ ایرانی چندتا ورودی دارد. ورودی اصلی در بخش جنوبی قرار دارد و دو ورودی شرقی و غربی با سازه‌های مشبک، آجری و زیبا و لوسترهایی سبزرنگ در دو سوی باغ دیده می‌شوند.

- کتابخانه: از ویژگی‌های جالب باغ ایرانی داشتن کتابخانه‌ هم برای آقایان و هم خانم‌ها است و خوب فضای دلنشین این مکان هم جان می‌دهد برای خواندن کتاب و لذت بردن از مطالعه.

- طاق میانی: طاق میانی باغ نیز با سبک و سیاق معماری سنتی ایرانی احداث شده و تنها با یک نگاه طاق‌های تاریخی ایرانی را به یاد بیننده می‌اندازد. طاق میانی باغ در مقابل کوشک اصلی و در مجاورت حوض‌های میانی باغ قرار دارد که ازجمله منظره‌های دلخواه بازدیدکنندگان برای عکاسی محسوب می‌شود.

- حوض‌ها و فواره‌ها: حوض‌ها، آبراه‌ها و فواره‌های آن از المان‌های اصلی باغ به شمار می‌روند. هنگام ورود به حوض‌ها، آبراهه‌های آبی‌رنگ که در سرتاسر باغ امتداد یافته‌ است و فواره‌های میان آن به‌سرعت نظر شما به خود جلب می‌کند. این آبراهه‌ها به حوض مربعی‌شکل میانی می‌رسد و منظره‌ای فوق‌العاده در بوستان ایجاد کرده‌ است. بزرگ‌ترین حوض باغ در مقابل کوشک اصلی قرار گرفته است. در مجموع تمام باغ‌های ایرانی شامل ویژگی‌هایی از قبیل ساختار هندسی، جوی آب، درختان بلند و کوشک میانی است.