کلیات

لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی که مخفف کلمه PVC (Polyvinylchloride) یا پلی ‌وینیل کلراید است، یکی از انواع لوله های پلیمری یا اصطلاحا پلاستیکی و از پر مصرف ترین لوله ها در صنعت ساختمان است. این لوله ها از پلاستیک فشرده تولید شده و با توجه به نوع خود دارای ضخامت و انعطاف پذیری متفاوتی هستند.

مواد اولیه لوله PVC

همانطور که قبلا به آن اشاره شد، پلی وینیل کلراید با فرمول شیمیایی  (C2H3Cl)n ماده تشکیل دهنده لوله پی وی سی است. این ماده پس از فرایند پلیمریزاسیون یک ماده دیگر با نام مونومر وینیل کلراید به وجود می‌آید. در میان حلال‌های پی وی سی می‌توان به تترا هیدرو فوران (THF) و دی متیل فرمامید (DMF) اشاره کرد. شایان ذکر است که دمای ذوب این ماده بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ درجه سانتیگراد قرار دارد.

پلی وینیل کلراید از بلورینگی چندان بالایی برخوردار نیست که باعث استحکام و سختی بالای آن می‌شود. این امر سبب شده است که بکارگیری لوله PVC در لوله و اتصالات ساختمانی محبوبیت زیادی در میان شرکت‌های جهانی باشد. این ماده همچنین در مقابل نور و حرارت تا حدودی حساس است و کلرید هیدروژن از آن خارج می‌شود. پی وی سی در واقع یک پلاستیک سخت است که از طریق افزودن روان‌کننده‌ها حالتی نرم و انعطاف‌پذیر به خود می‌گیرد.

انواع لوله PVC

اگرچه گونه‌های مختلف لوله پی وی سی دارای ویژگی‌های مشابهی از جمله دوام بالا، ایمنی و پایداری زیاد هستند، اما تفاوت‌هایی تعیین‌کننده نیز با هم دارند. هر کدام از این محصولات مزایای خاص خود را داشته و برای کاربردی خاص توصیه می‌شود. جای گفتن دارد که هنوز هم انواع جدیدی از این لوله‌ها در کارخانه‌های روز دنیا تولید می‌شود، اما در این قسمت به بررسی چهار نوع محبوب آن خواهیم پرداخت.

پی وی سی پلاستیک نشده (PVC-U)

این محصول (Unplasticized Polyvinyl Chloride) که اغلب به عنوان لوله یو پی وی سی شناخته می‌شود، بدون نرم‌کننده به مرحله تولید می‌رسد. نرم‌کننده باعث افزایش انعطاف‌پذیری، کاهش ویسکوزیته و همچنین اصطکاک می‌شود. یو پی وی سی معمولا برای موارد زیر به کار می‌رود:

- لوله و اتصالات
- انتقال آب آشامیدنی و فاضلاب
- کاربردهای صنعتی دیگر مانند زهکشی
استفاده از لوله یو پی وی سی فواید زیادی به همراه دارد که در میان آن‌ها می‌توان به قیمت کم، نصب آسان، عملکرد مکانیکی بالا، مقاومت شیمیایی خارق‌العاده و همچنین مقاومت بالا در برابر اشعه ماوراء بنفش اشاره کرد. به همین خاطر است که تولیدکنندگان اغلب این ماده را در اشکال مختلف تولید و حتی به عنوان لوله برق نیز از آن استفاده می‌کنند.

پی وی سی کلردار (C-PVC)

لوله سی پی وی سی مقدار کلر بیشتری دارد و از کلر شدن رزین PVC ساخته می‌شوند. مواد افزودنی زیادی مانند رنگ، روان‌کننده، تثبیت‌کننده و اصلاح‌کننده در ساختار لوله های سی پی وی سی وجود دارد. به صورت کلی، این لوله‌ها گزینه‌ای منطقی‌تر برای انتقال آب با دمای بالاتر و همچنین انتقال مایعات صنعتی هستند.

لوله PVC با جهت‌گیری مولکولی (PVC-O)

شرکت‌های مختلف با تغییر ساختار غیرمتبلور لوله یو پی وی سی، ترکیبی لایه لایه را به وجود می‌آورند که اغلب برای لوله و اتصالات فشار قوی، سیستم‌های فاضلاب در زمین‌های ناپایدار و شبکه پمپاژ فاضلاب به کار گرفته می‌شود. این لوله بسیار شکل‌پذیر بوده و از مقاومت بسیار بیشتری در برابر خوردگی برخوردار هستند.

پی وی سی های ایمپکت (PVC-Hi)

لوله پی وی سی های ایمپکت به عنوان محصولی جدید به شمار می‌آید که از طریق بکارگیری مواد شیمیایی مختلف در ساختار PVC-U ساخته می‌شود. ترکیب پلی کربنات با مواد تشکیل‌دهنده لوله‌های قدیمی‌تر مقاومت بسیار بیشتری را در مقابل گرما یا فشار در اختیار ما قرار می‌دهد. لوله PVC-Hi در مواردی استفاده می‌شود که پی وی سی استاندارد فشار یا دماهای شدید را تحمل نمی‌کند.

کاربرد انواع لوله های PVC

امروزه در بسیار از صنعت ها از لوله های PVC استفاده می شود. در حقیقت لوله های پی وی سی به دلیل مزایای آن جایگزین تمامی لوله های دیگر شده است و در بسیاری از موارد کاربرد دارد. از جمله کاربرد انواع لوله های pvc می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- لوله کشی آبیاری کشاورزی تحت فشار و بدون فشار

۲- لوله کشی فاضلاب های شهری تحت فشار و بدون فشار

۳- لوله کشی تهویه هوا، زه کشی و جداره ها

۴- سیستم آبرسانی شهری

۵- سیستم آبرسانی مناطق مسکونی و ساختمان های

۶- استفاده از این لوله به عنوان پوشش های عایق جریان های هادی (لوله های برق)

۷- انتقال کابل های برق و مخابراتی

۸- انتقال انواع مواد شیمیایی و املاح