کلیات

استان ايلام يکي از استان‌هاي کشور ايران است که در باختر اين کشور و در ناحيه‌اي کوهستاني و نيمه گرم قرار گرفته‌است. مرکز اين استان شهر ايلام است . استان ايلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسايه‌است.اين استان از استان‌هاي جنگلي ايران است و به خاطر زيبايي طبيعتش از آن با نام عروس زاگرس نيز ياد مي‌شود. پيش از دوره رضاشاه به اين ناحيه پشتکوه مي‌گفتند.

رفتن به استان ايلام

با هواپيما

فرودگاه ايلام

با اتوبوس

از شهرهاي مختلفي براي اين استان اتوبوس وجود دارد

با اتومبيل

شما با اتومبيل نيز مي توانيد وارد اين استان بشويد مهمترين مسيرها

از شرق از طريق مسير پل دختر – دره شهر

از غرب از طريق بدره – مهران

از شمال از اسلام آباد غرب – ايوان

از جنوب از مسير انديمشک – دهلران

مسافت هاي جاده اي استان ايلام

از تهران تا شهر ايلام حدود ۷۰۸ کيلومتر راه است

از شهر کرمانشاه تا شهر ايلام حدود ۱۸۸ کيلومتر است

نقاط ديدني استان ايلام

شهر باستاني سيروان

شهر باستاني سيروان از جمله آثار تاريخي و بسيار قديمي شهرستان شيروان و چرداول در استان ايلام مي باشد

آرامگاه سيد صلاح‌الدين محمد

امامزاده‌اي در شهرستان آبدانان از استان ايلام است

دژ جوليان

در قسمت شمال شرقي شهر باستاني جوليان واقع در استان ايلام قرار دارد. بر روي تپه ماهور طبيعي مشرف بر اين شهر باستاني آثاري از اين قلعه قديمي قرار دارد که بصورت دژي مستحکم ساخته شده است. اين ديوار سطح تپه را به صورت يک محوطه مناسب با چشم‌اندازي دلپذير و مشرف بر دشت جوليان درآورده است.در جبهه غربي آثار ورودي به داخل محوطه بنا ديده مي‌شود و موقعيت دامنه تپه در قسمت غربي که مشرف به شهر و چهارتاقي جوليان است. به نظر مي‌رسد اين بنا بصورت معبر پله‌اي بوده است که بر اثر فرسايش آثار آن از بين رفته استبخشي از ديوار باقي مانده بصورت کنگره‌اي ساخته شده و ارتفاع ديوار حدود دو متر بوده است. احتمالاً دژ نسبت به بناهاي شهر باستاني جوليان از قدمت بيشتري برخوردار باشد. يک تيغه سنگي به رنگ سفيد نيز در سطح تپه ديده مي‌شود.

کوه قلاقيران

از کوه‌هاي استان ايلام با ارتفاع ۲۱۵۲متري است.کوه قلاقيران را به لحاظ جلوه‌اي طبيعي بايد در زمره يکي از بهترين نقاط کوهستاني ايران به شمار آورد. اين کوه در ۳ کيلومتري شهر ايلام قرار داشته و مناظر طبيعي آن از جمله تفرج گاههاي ششدار، داراي زيبايي‌ها و جذابيت‌هاي کم نظيري است. به لحاظ مردم شناسي نيز اين کوه در ايلام از اهميت فراواني برخوردار بوده و به نوعي در ادبيات شفاهي نماد شهر ايلام به شمار مي‌آيد

آتشکده و تنگه(تنگ)بهرام چوبين

تنگه‌اي کم عرض و مرتفع با موقعيت استراتژيک در دامنه کبيرکوه و در مجاورت روستاي شيخمکان در ضلع غربي مسير جاده دره شهر- پلدختر از توابع شهرستان دره شهر مي‌باشد.اين تنگه با آثار باقيمانده از ديوار و دژهاي نظامي به بهرام چوبين ار ژنرال‌هاي دوره ساساني منسوب است، و مکاني بوده براي پناه گرفتن بهرام چوبين در زمان شورش عليه خسرو پرويز.آثار به جا مانده عمدتا شامل قلعه‌اي از سنگ و گچ و پلکان بر ديواره‌هاي سنگي است. همچنين اين مجموعه داراي چهار آب انبار سنگي و ناودانکهاي ارتباطي براي نگهداري آب شرب براي مدت طولاني است.تنگه بهرام چوبين از مناطق گردشگري در فصل بهار و تابستان براي مردم درهشهر و شهرستان‌هاي مجاور به شمار مي‌آيد

قلعه کلم

از جمله آثار باستاني دره کلم است که در جنوب شرقي رودخانه کلم ساخته شده‌است. رشته کوه کبير کوه ارتفاعات غربي و جنوب غربي اين منطقه را تشکيل مي‌دهد. رودخانه کلم که از دامنه اين رشته سرچشمه گرفته، عامل حيات و شکل گيري حيات استقراري در اين مکان است، گر چه اقليم و آب و هواي مناسب آن بر اين موقعيت اثر مثبت داشته‌است. قلعه از شمال محدود به زمين‌هاي کشاورزي و روستاي کلم، از جنوب به زمين‌هاي کشاورزي و آبکند، از غرب به آتشکده کلمه و از شرق به زمين‌هاي کشاورزي و ادامه محوطه باستاني پيرامون قلعه منتهي مي‌شود. در مورد قلعه اطلاعات مستندي در منابع ذکر نشده‌است. دليل اين مساله عدم اجراي کارهاي پژوهشي و تحقيقاتي است. اخيرا برخي از نويسندگان اطلاعات مختصري از اين قلعه ارائه داده‌اند که بيشتر منحصر به شکل ظاهري آن است و بنابراين از حيث علمي محل استناد نيست.از آنجا که اين قلعه تا کنون مورد حفاري قرار نگرفته‌است، پلان اصلي آن کاملاً مشخص نيست اما آنچه در ظاهر بنا نمايان است دو طبقه بودن آن است که ساختمان طبقه دوم به صورت چهار ضلعي مستطيل شکل با ابعاد ۱۵*۵/۲۲ متر متراژ شده‌است که طول آن جهت شرقي-غربي دارد. تراکم آوار سنگها و ضخامت ديوار در گوشه‌ها، مدور بودن ستون‌هاي اصلي بنا را مي‌رساند. در جبهه شرقي دو بنا ديده مي‌شود؛ يکي ۵*۶ و ديگري ۵/۳*۵ متر، اما در گوشه جنوب شرقي، بناي يک متري آثار ديوار به عمق بيش از دو متر ملاحظه مي‌شود که کاربرد آن مشخص نيست.

قلعه والي

عهد قاجار در دشت ميان کوهي ايلام و در بالاي تپه چگا ميرک در سال ۱۳۲۶ هجري قمري ساخته شده‌است. چشمه بي بي آب اين قلعه را تامين مي‌کرده‌است که به سبک گذشته با استفاده از تنبوشه آب چشمه به محوطه حياط مرکزي قلعه هدايت مي‌شده‌است. در حال حاضر قلعه در ضلع شمالي خيابان پاسداران ايلام قرار دارد و مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته‌است

قلعه والي يکي از بناهاي فرهنگي-تاريخي عظيمي است که در ضلع شمالي خيابان پاسداران قرار دارد. اين بناي تاريخي که يادگاري از ادوله و زمان‌هاي پيشين و در نوع خود بي نظير است. در سال ۱۳۲۶ قمري به دستور غلام رضا خان والي فيلي در محله‌اي بنام حسين آباد فيلي که به ده بالا مشهور بوده، احداث گرديد. غلامرضاخان والي اين محل و بنا را براي اسکان خود در فصل تابستان انتخاب کرده و آن را بر روي تپه‌اي نه چندان بلند احداث کرد و با توجه به آن ، ارتفاع فعلي کف حياط از اطراف آن محدوده ۵/۳ تا ۴ متر است. در مورد تاريخچه قلعه والي چنانچه از سنگ نوشته‌اي که در تخت خان (محله‌اي در ۱۵ کيلومتري شمال شرقي صالح آباد-ايلام) پيداست چنين آمده که غلام رضاخان بعد از ذکر چندين سطر از کارهاي انجام شده خود مي‌نويسد: امر به ساختن قلعه حسين آباد فيلي که مشهور به ده بالا است نمودم قلعه حمام و باغ به معماريت حاج درويش علي کرمانشاهي و حجاري رضاقلي در سال ۱۳۲۵ قمري به اتمام رسيد. قلعه والي در زميني به مساحت ۱۷/۴۶۸۷ متر مربع احداث گرديده‌است که از اين مقدار زمين، فضاي سبزي به مساحت ۴/۱۷۹۲ متر مربع در ضلع جنوبي باقي مانده‌است. قلعه نماي جنوبي و شکلي تقريباً ذوزنقه‌اي دارد اين قلعه زير بنايي برابر ۰۱/۱۴۶۶ متر مربع دارد و مساحت حياط دروني آن برابر ۴/۱۳۶۳ متر مربع است.قلعه والي در زمان ساخت در فضايي کاملاً باز ساخته شده ولي با پيش رفت شهرنشيني اطراف آن با ساختمانهاي مسکوني و اداري محصور گرديد.

موقعيت قلعه به نحوي است که از سمت شمال با کوچه‌اي شش متري و از سمت غرب با خياباني هشت متري از ساختمانهاي مسکوني اطراف خود جدا شده‌است. از شرق نيز با ساختمان اداري اداره کل امور اقتصاد و دارائي ايلام محصور شده شده‌است و از جنوب به خيابان پاسدارن منتهي مي‌شود. در ضلع شمالي قلعه تالار (شاهنشين)زيبايي وجود دارد که ابعاد و اندازه داخلي آن بزرگتر از ساير اتاقها مي‌باشد. در وسط تالار حوض کوچکي قرار دارد که اطراف و داخل آن با سنگ مرمر مزين شده بود و در زمان بازسازي با کاشي‌هاي رنگي تزئين گرديد. اين حوض در اطراف چشمه‌اي که در آن زمان پر آب بوده ساخته شده ولي به مرور زمان اين چشمه خشک و کم آب شده بود و براي اينکه حالت نمادين چشمه حفظ شود در باسازي قلعه با اجراي لوله کشي اين قسمت نيز مرمت گرديد تا به دست فراموشي سپرده نشود. وجود نرده‌هاي مشبک آجري به رنگ فيروزه‌اي، تراس‌هاي سرپوشيده ضلع جنوبي همراه با پنجره‌هاي مشبک با شيشه‌هاي الوان، اورسي‌هاي قلعه، ستونهاي دايره‌اي، سرستونهاي منقوش در ايوان، قوسهاي کماني و تزئيني و کاربندي بالاي آن با کاشي‌هاي رنگي، درختان بلند و کهنسال کاج و حوض مستطيل شکل در صحن جلوي قلعه چشم انداز کاملاً زيبايي به قلعه و معماري آن داده‌است

شهر تاريخي ماداکتو

گفته ميشود ماداکتو پايتخت ايلام باستان است و تاکنون موقعيت اين شهر مشخص نشده است. اما منابعي شهر فعلي دره شهر دراستان ايلام را ماداکتوي باستان معرفي مي نمايند. در صورتيکه ويرانه هاي باقيمانده در اين منطقه متعلق به شهر صيمره از قرون اوليه ي اسلامي واحتمالا” اواخر دوره ي ساساني است. تا کنون هيچ نشانه و يافته اي از دوران ايلاميان از اين شهر تاريخي بدست نيامده است.

آتشکده سياهگل

پشت‌قلعه آبدانان

سنگ‌نوشته تخت‌خان

سنگ‌نوشته گل‌کل ملکشاهي

غار طلسم‌خان

قلعه قيران

کاخ فلاحتي

موزه تاريخ طبيعي ايلام

پل گاوميشان

قلعه سياهکل

طاق شيرين و فرهاد

زبان مردم استان ايلام

زبان کردي و گويش لري در اين استان وجود دارد و بسياري از مردم فارسي نيز مي دانند

نکات امنيتي استان ايلام

در نقاط مرزي خطر انفجار مينهاي باقيمانده از جنگ ايران و عراق وجود دارد

احترام گذاشتن مردم استان ايلام

مناطق شمالي اين استان کردنشين است و در مناطقي لرها سکونت دارند. به کساني که نژاد دورگه کرد و لر دارند لک ميگويند

شهرهاي استان ايلام :

آبدانان – ارکواز – ايلام – ايوان – بدره – پهله – توحيد – چوار – دره شهر – دهلران – زرنه – سرابله – صالح آباد – لومار – مهران – موسيان – ميمه