کلیات
یورو به انگلیسی euro یکای پول کشورهای منطقه یورو است که به ۱۰۰ سنت تقسیم میشود. استفاده از یورو در اول ژانویه سال ۲۰۰۲ رسماً در کشورهای آلمان، فرانسه، بلژیک، اتریش، اسپانیا، پرتغال، یونان، ایتالیا، ایرلند، لوکزامبورگ، هلند و فنلاند آغاز شد و اکنون در ۱۹ کشور از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا به طور رسمی در جریان است. قیمت هر یورو در بازار ایران در اواخر دی ماه ۱۳۹۷ معادل ۱۳۲۵۰۰ ریال بود.
تاریخچه
ایده یکای پول یکسان، نخستین بار توسط ژاک دلور، وزیر اقتصاد سابق فرانسه که از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵، ریاست کمیسیون اروپا را به عهده داشت، ارائه شد. هدف این بود که هویت اروپایی در بازارها تقویت شده و تثبیت قیمتها، رشد اقتصادی و منافع تجاری نصیب اعضا شود. دلور در گزارشی که در سال ۱۹۸۹ ارائه داد، یکای پول مشترک را یک هدف پولی مشترک توصیف کرد که تاحدی موجب رهایی کامل از جنبشهای سرمایهداری خواهد شد.
یکای پول یورو که بزرگترین قدرت تجاری دنیا را شکل داد، با هدف وصلکردن کشورهای اروپایی برای مقاصد تجاری و سیاسی، یورو در بحبوحه آشوبهای سیاسی و اقتصادی به وجود آمد؛ دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ فروریخته بود و آلمانها در اندیشه اتحاد بودند، در شرق اروپا بساط کمونیسم برچیده شده بود و منطقه شاهد فراز و فرودهای بسیار بود. با پایان جنگ جهانی دوم، اتحادیه اروپا تأسیس شده بود، اما اقتصاد منطقه در مسیر تک قطبیشدن حرکت میکرد.
پیمان ماستریخت در تاریخ ۷ فوریه ۱۹۹۲ در یکی از شهرهای هلند به نام ماستریخت به امضا رسید و از سال ۱۹۹۳ به اجرا درآمد. این معاهده، ساختار یک یکای پول مشترک را طراحی کرد. نماد این ارز جدید از حرف اپسیلون در الفبای یونانی (e) الهام گرفته شد و از سال ۲۰۰۱، سکهها و اسکناسهای آن توسط بانک مرکزی اروپا منتشر و وارد بازار شد.
ناحیه یورو
تا کنون دوازده کشور یورو را به عنوان ارز رایج خود پذیرفته اند که عبارتند از: آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، بلژیک، اتریش، فنلاند، پرتغال، ایرلند، لوکوزامبورگ و یونان.
بانک مرکزی اروپا
این بانک سیاستهای مالی اروپا را کنترل میکند و مرکز تصمیم گیری آن یک انجمن میباشد که از بخش اجرایی و روسای بانکهای مرکزی ملی تشکیل شده است. رئیس بانک مرکزی اروپا دیم دسیمبرگ از هلند و نائب رئیس آن لوکاس پایادموس از یونان است. از جمله اعضای دیگر هیأت مدیره بانک مرکزی اروپا می توان به اتمار هیسینگ از آلمان، توماس بردوا از ایتالیا و یوجینید دومینگو از اسپانیا و سیلکا هامالاینس از فنلاند اشاره کرد.
روسای بانکهای مرکزی انتخاب شده تا کنون
تا کنون افرادی چون ارنست ولتگ از آلمان، جان کلود تریکت از فرانسه و انتونو فازیو از ایتالیا ریاست بانک مرکزی اورپا را بر عهده دشته اند.
هدفهای سیاسی بانک مرکزی اروپا
اولین هدف بانک مرکزی اروپا ثبات قیمت هاست. اینجا دو رکن اساسی برای سیاست مالی وجود دارد. اول دیدگاهی برای پیشرفت ارزش و دیگری خطر برای ثبات قیمت. ثبات قیمت به عنوان افزایش تناسب شاخص قیمت مصرف کننده (HICP) زیر از ۵ % تعریف میشود.
وقتی که شاخص HICP دارای مقدار نا مناسب باشد مقیاسها و همچنین پیش بینیها یک خطر میان دورهای را برای ثبات قیمت تعیین میکنند. دومین رکن رشد مالی میباشد که تحت عنوان M۳ شناخته میشود. بانک مرکزی اروپا دارای یک منبع ارزش ۴٫۵ درصدی سالیانه برای رشئ M۳ در اختیار دارد.
بانک مرکزی اروپا برخی از پنجشنبهها یک جلسه ملاقات جهت تعیین نرخ بهره دارد که در جلسه اول ماه در این جلسه هبررسی کامل بر روی مسائل اقتصادی و سیاسی به انجام میشود.
رابطه دلار و یورو
بانک مرکزی اروپا نقش مهمی در شکلگیری یورو به عنوان واحد پولی مشترک ایفا کرد. تا سال ۲۰۰۲ میلادی، یورو به عنوان واحد پولی فیزیکی در دسترس نبود. اما از این تاریخ به بعد، کشورهای فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا و… نرخهای متفاوت fx را متوقف کردند. سپس اجماع و بررسیهای کلی به جایی رسید که یورو را به عنوان واحد پولی مشترک اروپا اعلام کردند.
رابطه یورو و دلار در آن زمان به شیوهای پیش رفته بود که کارشناسان مختلف فکر میکردند قرار است یورو به عنوان ارز زخیره جهانی جایگزین دلار بشود. البته این اتفاق و جایگزینی کاملا محتمل بود. اما رابطه یورو و دلار چگونه پیش رفت؟ به طور کلی عوامل زیادی در تعیین نرخ ارز دخالت دارند. اما عواملی که در زیر عنوان شده، بیشتر حائز اهمیت هستند:
بحران اقتصادی که در سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شد، رابطه میان یورو و دلار را به شدت تحت تاثیر قرار داد. عوارضی که این بحران به اقتصاد دنیا تحمیل کرد، عملکرد بانکهای مرکزی را به شدت تحتالشعاع قرار داد. اما شیوه تاثیرپذیری بانکهای مرکزی با هم فرق داشت. برای مثال بازخورد این بحران درباره بانک مرکزی اروپا و فدرال رزرو آمریکا بسیار متفاوت بود.
آمریکا به محض مشاهده بحران، شروع به اقداماتی برای تحریک موتور اقتصاد خود کرد. اما بانک مرکزی اروپا تا مدتی بدون عکسالعمل و در شوک اوضاعِ ایجاد شده بود. بانک مرکزی اروپا مدتها بعد از فدرال رزرو دست به اقدامات جبرانی زد. زمانیکه بانک اروپا شروع به خرید اوراق دولتی کرد، فدرال رزرو اقدامات گسترده فراوانی را رقم زده بود.
تلاش برای جایگزینی یورو با دلار در ایران
هیأت وزیران در سالهای اخیر کلیه وزارتخانه ها، سازمانها و شرکتهای دولتی را موظف کرده است تا ارز یورو را به عنوان ارز مبنای گزارشگری و انتشار آمار، اطلاعات و دادههای مالی خود مورد استفاده قرار دهند.
همچنین طبق این دستور، بانک مرکزی موظف شده است از تاریخ ابلاغ این مصوبه، نرخ برابری ریال در مقابل یورو را به صورت مستمر اعلام و مدیریت کند.
نظرات مخالف و موافق در رابطه با جایگزینی یورو به جای دلار
در واکنش به این تصمیم، بعضی کارشناسان این اقدام را مناسب توصیف نموده اند و بر این عقیده اند که در شرایطی که آمریکا به عنوان صاحب دلار، به ایران اجازه استفاده از آن را نمیدهد، نباید اصرار بر استفاده از این ارز داشت و درعوض میتوان از ارزهای جهان شمول دیگری از قبیل: یورو استفاده کرد.
اما برخی دیگر از قبیل: بازرگانان نیز بر این عقیده اند که جایگزینی یورو به جای دلار مشکل روابط و معاملات تجاری و مالی بین المللی ایران را حل نمیکند. چراکه یورو نیز به مانند دلار مشکلات متعدد خود را دارد.
از طرفی نیز از آنجایی که ارز مبنای جهانی دلار است، جایگزینی یورو زحمات و تبدیلات متعددی را هم به لحاظ مبادله و هم به لحاظ حسابداری نیاز دارد.
در این میان البته عدهای نیز بر این عقیده هستند که اصلا دلار قابل حذف نیست و نمیتوان ارز ثالث یا روشهای مبادلاتی دیگری را جایگزین ارز دلار کرد.
لزوم توجه به نتایج حاصل از جایگزینی یورو
مسئله مهم در این میان نتایج حاصل از جایگزینی یورو است. ابتدا باید در نظر داشت که این مصوبه بیشتر اثر اسمی و حسابداری خواهد داشت. به عبارتی دیگر این جایگزینی آنچنان دشوار نیست و انتشار یورویی گزارشگری آمار و اطلاعات و ... به راحتی توسط این ارز نیز قابل انجام است و این تغییر ارز مبنای گزارشگری آمار و اطلاعات، آثار مهم اقتصادی به دنبال نخواهد داشت.
از طرفی باید در نظر داشت که سال هاست به دلیل مسائل تحریمی، بخش بزرگی از مبادلات نفتی و غیر نفتی ایران به وسیله یورو و سایر ارزهای غیر دلاری صورت میگیرد و این جایگزینی (واقعی) تا حدودی سابقه داشته است؛ لذا اگر هدف تغییر انتظارات و عادت بازار و افراد به سمت یورو است، باید گفت که تغییر عادات و انتظارات به سمت یورو نیز در آینده ممکن است مشکلات و مسائل شبیه به آنچه دلار با آن مواجه است را به دنبال داشته باشد؛ بنابراین در این نوع تصمیم گیریها ضروریست که با احتیاط و آینده نگری بیشتری گام برداشته شود.
عدم بهبود مشکلات اصلی نقل و انتقال ارز با استفاده از یورو
در رابطه با بهبود روابط بانکی و نقل و انتقالات ارزی ایران نیز گفتنی است که بعد از اعمال تحریمها علیه ایران، که امکان استفاده از دلار در پرداختهای بین المللی را دچار دشواری نمود، کشور به سمت استفاده از ارزهای ثالثی از قبیل: یورو حرکت کرده است. اما با اینحال تاکنون در روابط بانکی و نقل و انتقال ارز ایران در عرصه بین المللی، بهبودی حاصل نشده است.
در رابطه با این عدم بهبود روابط باید در نظر داشت که تمامی نقل و انتقالات وجه بین المللی با استفاده از دلار و از کانال فدرال رزرو آمریکا صورت پذیرد. در واقع اگر قصد استفاده از یورو در تجارت با سایر کشورها غیر اروپایی باشد، باید این ارز در اغلب مواقع به دلار تبدیل شود تا امکان انتقال و مبادله صورت گیرد؛ بنابراین در این حالت نیز امکان اعمال محدودیت حتی برای ارز یورو نیز وجود دارد.
در نتیجه علاوه بر اینکه انتقال سیستمی و اتقال فیزیکی دلار برای ایران با مشکلاتی مواجه است، بلکه استفاده سایر ارزهای ثالثی از قبیل: یورو نیز با محدودیت و مشکل مواجه بوده و در اغلب موارد با هزینه و ریسک بالایی صورت میپذیرد.
بانک مرکزی نرخ رسمی ۴۶ ارز را برای امروز اعلام کرد که بر اساس آن نرخ تمام ارزها بدون تغییر باقی ماند.
کد خبر: ۱۰۶۰۶۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۶
اولین روز هفته برای فعالان بازار ارز با رشد نرخ دلار و یورو همراه شده است. این در حالی است که در روزهای اخیر، شاهد نوسان صعودی دلار در صرافیهای مجاز و بازار آزاد بودیم.
کد خبر: ۱۰۶۰۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۵
بازار ارز در آخرین روز هفته شاهد رشد نسبی دلار در صرافی های بانکی و مجاز سطح کشور بود.
کد خبر: ۱۰۵۹۹۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۳
روند بازار ارز در پنجمین روز هفته با فراز و فرود دلار در صرافیهای بانکی و مجاز همراه بوده است. این در حالی است که در بازار آزاد شاهد رشد نسبی شاخص ارزی به کانال بیست و چهار هزار تومانی هستیم.
کد خبر: ۱۰۵۹۷۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۲
بازار ارز در چهارمین روز هفته و اولین روز تابستان، شاهد رشد نرخ دلار و سایر ارزها بوده است. روندی که تحت تاثیر تحولات غیراقتصادی و بین المللی قرار دارد.
کد خبر: ۱۰۵۹۵۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۱
بازار ارز در آخرین روز بهار شاهد رشد نسبی دلار و افت یورور در صرافی های بانکی و مجاز بود. این در حالی است که در هفته های اخیر، شاهد نوسان محدود دلار در کانال بیست و سه هزار تومانی هستیم.
کد خبر: ۱۰۵۹۳۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
بازار ارز در دومین روز هفته شاهد افت نسبی نرخ دلار در صرافیهای مجاز و بانکی است. این در حالی است که روز گذشته هم زمان با اعلام نتایج انتخابات ریاستجمهوری نیز دلار در مسیر کاهشی قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۵۹۰۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۰
بازار ارز در اولین روز هفته، با افزایش شاخص ارزی مواجه شده است. این در حالی است که در بانک مرکزی نیز امروز نرخ رسمی انواع ارز اعلام شده است که بر اساس آن، بهای ۳۲ ارز نسبت به روز گذشته کاهش و نرخ ۳ ارز افزایش یافت. همچنین نرخ ۱۱ ارز ثابت ماند.
کد خبر: ۱۰۵۸۸۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۹
بازار ارز در سومین روز هفته با رشد نسبی دلار و افت نرخ یورو همراه شده است. در این میان نرخ رسمی انواع ارز نیز در بانک مرکزی اعلام شده که بر این اساس، نرخ رسمی ۱۷ ارز کاهش یافته است.
کد خبر: ۱۰۵۷۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۴
روند بازار ارز در دومین روز هفته همراه با افزایش نرخ دلار و یورو بوده است. این در حالی است که به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی، بهای رسمی انواع ارز در بانک مرکزی ثابت است.
کد خبر: ۱۰۵۷۶۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۳
بازار ارز در اولین روز هفته با افت نرخ دلار و یورو همراه شده است. این در حالی است که نرخ رسمی انواع ارز نیز توسط بانک مرکزی اعلام شده است و بر این اساس، نرخ ۲۲ ارز کاهش و ۱۴ ارز افزایش یافت. همچنین نرخ ۱۰ ارز هم بدون تغییر باقی ماند.
کد خبر: ۱۰۵۷۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۲
بازار ارز در آخرین روز هفته با ثبات نسبی بهای دلار آمریکا در صرافی های مجاز همراه شد.
کد خبر: ۱۰۵۷۲۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۰
در ششمین روز هفته فعالان بازار ارز شاهد نوسان اندک دلار در صرافی های بانکی و مجاز هستند. این در حالی است که در بازار آزاد، نرخ دلار آمریکا به کانال بیست و چهار هزار تومانی راه یافته است.
کد خبر: ۱۰۵۷۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
هر اسکناس دلار آمریکا در صرافیهای بانکی و مجاز به متقاضی دریافت دلار فروخته میشود که نسبت به روز قبل، ارزان ار شده است.
کد خبر: ۱۰۵۶۰۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۳
بانک مرکزی نرخ رسمی ۴۶ ارز را برای امروز اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۱۴ ارز کاهش و ۲۰ ارز افزایش یافت. همچنین نرخ ۱۲ ارز هم بدون تغییر باقی ماند.
کد خبر: ۱۰۵۵۹۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۲
بازار ارز در چهارمین روز هفته شاهد رشد نسبی بهای ارز به ویژه دلار آمریکا بود. این در حالی است که نرخ رسمی انواع ارز نیز در بانک مرکزی اعلام شد که بر این اساس، نرخ ۱۰ ارز کاهش و ۲۷ ارز افزایش یافت. همچنین نرخ ۹ ارز هم بدون تغییر باقی ماند.
کد خبر: ۱۰۵۵۶۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
بهای دلار در سومین روز هفته، با کاهش نسبی همراه شده است. این در حالی است که روز یکشنبه، با ورود تقاضای جدید، شاخص ارزی رشد داشت.
کد خبر: ۱۰۵۵۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۰
در روزی که خبر برکناری همتی از ریاست بانک مرکزی به طور غیررسمی منتشر شده است، در بازار ارز رشد بهای خرید و فروش دلار آمریکا خودنمایی میکند.
کد خبر: ۱۰۵۵۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۹
معاملات بازار ارز در آخرین روز هفته با افزایش نرخ خرید و فروش دلار و یورو در صرافیهای مجاز همراه شده است.
کد خبر: ۱۰۵۴۶۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
بهای دلار در چهارمین روز از خردادماه، با نوسان محدوده در کانال بیست و دو هزار تومانی همراه شده است.
کد خبر: ۱۰۵۴۲۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۴