کلیات
طالبان (به معنای طلبهها) گروهی از شبه نظامیان روحانی اسلامگرای مخالف دولتهای افغانستان وپاکستان است که عقاید مذهبی با ریشههایی در مکتب حنفی دیوبندی، مذهب وهابیت و دیدگاههای جهادگرایی سلفی ابن تیمیه دارد. این گروه از زمان پیدایش در سال ۱۹۹۴ تاکنون از طرفهای درگیر در جنگ افغانستان بودهاست و پس از تصرف افغانستان، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ با نام امارت اسلامی افغانستان بر این کشور حکومت کردهاست.
بیشتر افراد گروه طالبان پشتونهایی هستند که در مناطق شمال غربی پاکستان و دو سوی خط دیورند، زندگی میکنند.
طالبان از آغاز حمله آمریکا به افغانستان که موجب برکناری آنان از قدرت شد، با نیروهای آمریکا و ناتو نیز در جنگ هستند. رهبر کنونی طالبان پس از کشته شدن ملا اختر منصور، هبتالله آخوندزاده است. طالبان بیشتر از اینکه دیوبندی عمل کند، قشری و قبیلهای برخورد میکند. آنها حتی با اخوانیها و جماعتیها و مودودیها سر سازش ندارند.
پیدایش
در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگهای داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند. در میان رهبران طالبان اعراب وهابی از عربستان سعودی نیز وجود دارد. آنها با شعارهای دینی اسلام مانند جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت، به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند.
طالبان پاکستان نیز در سال ۲۰۰۷ میلادی با هدف استقرار حکومت اسلامی و جاری کردن قوانین شرع در پاکستان، وارد مبارزه مسلحانه شدند. از طالبان پاکستان به عنوان شبکهای متشکل از تعدادی گروههای تندرو محلی نام برده میشود.
در بدو امر مردم افغانستان به این گروه خوشبین بودند و گمان میکردند، آنها میتوانند به جنگهای داخلی افغانستان پایان دهند.
شیوه حکومت طالبان
طالبان با دیدگاهی بسته و با بازگشت به نگرشهای مذهبی و زیر فشار قرار دادن مردم موجب نارضایتی قشر زیادی از مردم افغانستان شدند. آنها نام حکومت افغانستان را ازجمهوری اسلامی به امیرنشین (امارت اسلامی افغانستان) تبدیل نموده و رهبر خود، ملا محمد عمر، را به عنوان امیرالمؤمنین معرفی کردند. طالبان قطعنامههای پیاپی شورای امنیت را نادیده گرفتند و تعدادی از خارجیان را از کشور اخراج کردند.
حکومت طالبان با رادیو، تلویزیون، موسیقی، نقاشی، مجسمهسازی و آثار هنری مخالف بودند و مجسمههای بودا در بامیان را که از جمله غنائم فرهنگی و باستانی افغانستان بود را منهدم ساختند. در دوران حکومت طالبان، کریکت تنها ورزش مجاز در افغانستان به شمار میرفت.
آنان به زنان اجازه نمیدادند تا بدون مرد محرم یا بدون حجاب از خانههایشان بیرون بروند. مجازات لواطکاران و زناکاران مرگ و سنگسار بود و دست کسانی که دزدی میکردند، قطع میشد. مردم را برای ادای نماز، به زور از مغازههایشان به مساجد میفرستادند. ریش مردان در نظام طالبانی باید بلند میبود و موهای سرشان را میبایست کوتاه میکردند. هر چند طالبان پخش هرگونه اخبار دال بر اختلاف داخلی این گروه را پنهان نگه میداشتند، اما گهگاه خبرهایی از اختلافات داخلی به بیرون درز میکرد.
تصرف بخش گسترده ای کشور افغانستان توسط طالبان
تابستان سال ۱۴۰۰ نیروهای طالبان بخش گستردهای از ولایات افغانستان را به تصرف خود درآوردند و به صورت مشخص در تاریخ ۲۴ مردادماه این گروه موفق شد وارد کابل پایتخت افغانستان شده و کنترل فرودگاه را به دست بگیرد.
در توضیحاتی که نیروهای طالبان پس از نزدیک شدن به فتح پایتخت کابل خطاب به مردم افغانستان و رسانهها گفتند، آمده است: طالبان اعلام کرده اجازه خروج امن به افرادی که خواهان خروج هستند از کابل را داده و از زنان خواسته به جاهای امن بروند.
یک مقام طالبان به رویترز گفت: "ما نمیخواهیم که یک غیرنظامی بی گناه افغان در زمان مسئولیت ما مجروح یا کشته شود، اما آتش بس اعلام نکرده ایم".
طالبان کنترل دانشگاه کابل در غرب پایتخت را در دست گرفته و پرچمهای خود را در منطقه کوتا سینکی برافراشته است.
تصرف کامل افغانستان
24 مرداد 1400 رسانه های خبر از تصرف کامل افغانستان توسط گروه طالبان و فرار اشرف غنی- رئیس جمهور این کشور به تاجیکستان خبر دادند.
"میچ مک کانل" رهبر اقلیت جمهوری خواه سنای آمریکا پس از گفتگو با سفیر افغانستان در واشنگتن از جو بایدن رئیس جمهوری کشورش خواست با حملات هوایی مانع پیشروی طالبان شود.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) جمعه شب به طالبان هشدار که اگر این گروه بخواهد افغانستان را به زور تصرف کند، جامعه جهانی آنان را به رسمیت نخواهند شناخت.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
شبکه خبری وان تی.وی افغانستان گزارش کرد، اشرف غنی قرار است برای مردم افغانستان و همزمان با پیشرویهای طالبان در مناطق مختلف این کشور سخنرانی داشته باشد.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
پس از پایان گفتوگوهای قطر درباره افغانستان، دوحه از طرفین مذاکره کننده خواست که برای دستیابی به یک راه حل سیاسی و برقراری آتشبس تلاش کنند.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
رضا نصری مطرح کرد
یک کارشناس مسائل بینالملل گفت:۲۰ سال پیش، ایران در شکست طالبان و استقرار دولت جدید افغانستان سهم عمدهای داشت.تجربه همکاری ایران و آمریکا در این مورد میتوانست به مُدل موفقی برای همکاریهای بعدی تبدیل شود.
کد خبر: ۱۰۶۹۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
در ادامه پیشرویهای طالبان ، این گروه ادعا کرده است که ولایتهای هرات، بادغیس، غور، هلمند و قندهار را به کنترل خود در آورده است.
کد خبر: ۱۰۶۹۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
همزمان با پیشروی های سریع نیروهای طالبان در افغانستان و ادعای تازه این گروه در باره تسلط بر استان های بادغیس و هلمند، اتحادیه اروپا تهدید کرد طالبان در صورت مسلط شدن بر افغانستان، با انزوای بین المللی روبه رو خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۶۹۶۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
گروه طالبان مدعی شدند که شهرهای قندهار و لشکرگاه مرکز استان هلمند به تصرف آنها درآمده است و نیروهای دولتی از این شهرها عقب نشینی کردند.
کد خبر: ۱۰۶۹۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
شماری از مقامات بلندپایه دولت ایالات متحده مدعی شدند که سیطره احتمالی طالبان بر ولایت بلخ، زمینه ساز سقوط سریع دولت افغانستان در کابل خواهد بود.
کد خبر: ۱۰۶۹۶۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۲
طالبان دفتر مرکزی پلیس هرات را تصرف کرد.
کد خبر: ۱۰۶۹۶۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۱
وزارت خارجه افغانستان در واکنش به اظهارات اخیر وزیر خارجه پاکستان گفت که گروه طالبان در پاکستان پناهگاههای امن دارد و از آنجا پیوسته افغانستان را مورد تهاجم قرار میدهد.
کد خبر: ۱۰۶۹۴۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
با استناد به مقامهای آگاه آمریکایی گزارش کرد، آمریکا نگران است که طالبان در عرض ۱ الی ۳ ماه آینده و خیلی زودتر از ارزیابیهای اطلاعاتی قبلی بتواند شهر کابل را تصرف کند.
کد خبر: ۱۰۶۹۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
مرور روزنامههای چهارشنبه بیستم مردادماه
مشهد در صدر بیتوجهی به محدودیتهای کرونایی، ترس دلار از پیشروی طالبان ، آیا کاظمی میتواند رییسی و سلمان را پای یک میز بنشاند؟ اندوه در بارسلون، جشن در پاریس، انتقاد تند بسیج دانشجویی به زاکانی، چرا مقابل دلالان دارو نمیایستید؟ صعود مرگ و سقوط پروتکلها و دستور رئیسی برای تسریع در واردات واکسن، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۱۰۶۹۲۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
اشرف غنی امروز، سهشنبه دستور داد شهروندان افغان برای مقابله با طالبان دست به سلاح شوند.
کد خبر: ۱۰۶۹۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
منابع خبری در افغانستان اعلام کردند که شهر پلخمری مرکز استان بغلان در شمال این کشور نیز به کنترل طالبان در آمد.
کد خبر: ۱۰۶۹۲۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
مقام اتحادیه اروپا
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا با بیان این که نیروهای طالبان در حال حاضر کنترل ۶۵ درصد خاک افغانستان را در دست دارند، افزود: آنها به دنبال انزوای کابل هستند.
کد خبر: ۱۰۶۹۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان اظهار داشت: درگیریها و مشکلات افغانستان؛ رودررویی طالبان با نیروهای دولتی و به خصوص بمباران این کشور توسط آمریکا باعث توقف کامل روند تجارت و بسته شدن مرزها شده است.
کد خبر: ۱۰۶۹۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
نیروهای طالبان ، عمیر نارویی، برادر فرمانده گروهک تروریستی جیشالظلم را در افغانستان طی یک درگیری به هلاکت رساند.
کد خبر: ۱۰۶۹۱۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
سخنگوی طالبان گفت: طالبان هنوز وارد کابل نشده و در مورد پایتخت افغانستان تصمیمی نگرفته است.
کد خبر: ۱۰۶۹۱۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
سخنگوی طالبان امروز، دوشنبه گفت: جنبش طالبان پیشنهاد آمریکا درباره تشکیل دولت موقت در افغانستان را نپذیرفت.
کد خبر: ۱۰۶۹۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹