کلیات
رسول ملّاقلیپور متولد ۱۷ شهریور ۱۳۳۴ اردبیل بود که در تاریخ ۱۵ اسفند ۱۳۸۵ درگذشت. او کارگردان، تهیهکننده و فیلمنامهنویس اهل ایران بود. ملاقلیپور از کارگردانان سینمای جنگ و اجتماعی ایران بود و توانست با فیلم پرواز در شب، سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره فیلم فجر دریافت کند پس از فوت ملاقلی پور نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر برای یک عمر فعالیت به خانواده وی اهدا شد.
زندگینامه
وی در روزهای آغازین انقلاب عکاسی را بهطور آماتور آغاز کرد و با شروع جنگ ایران و عراق، به صورت حرفهای به ادامه آن پرداخت و پس از آن به ساخت فیلم مستند از عملیات مختلف جنگ پرداخت و فیلم کوتاه شاه کوچک را با دوربین ۱۶ میلیمتری ساخت که جایزه بهترین فیلمِ جشنواره وحدت را گرفت. او نخستین فیلم بلندش را در سال ۱۳۶۳ با نام نینوا با دوربین ۱۶ میلیمتری ساخت و به این ترتیب به سینمای حرفهای راه یافت. با ساخت پرواز در شب (۱۳۶۵) جایزه بهترین فیلم را از جشنواره پنجم فیلم فجر به دست آورد. با افق قدرت کارگردانی خود را به رخ همگان کشید و با ساخت مجنون و خسوف همگام با شرایط روز حرکت کرد. اما با فیلم پناهنده نزد فیلمشناسان به محبوبیت رسید و در سال ۱۳۷۴ اثر مهمّش را که سفر به چزابه باشد ساخت. شکست این فیلم در نمایش عمومی و توقیف نجات یافتگان ملاقلیپور را واداشت تا برای جبران زیان، بدترین فیلم کارنامهاش را رقم بزند: کمکم کن؛ و برای اثبات تواناییهایش یک سال بعد هیوا را ساخت که در جشنواره هفدهم فیلم فجر جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را علاوه بر جوایز دیگر بُرد. در سال ۱۳۷۸ ملاقلیپور فیلم سه اپیزودی نسل سوخته را ساخت. قارچ سمی که در سال ۱۳۸۰ ساخته شد، تمام ضعفهای کمکم کن و تمام قوتهای نسل سوخته را یکجا با خود داشت - یک فیلم خوشساخت با شخصیتها و نگاهی آشفته و روانپریش. میم مثل مادر ملاقلیپور که اقبال یافته بود یکی از واپسین فیلمهای او بود.
ملاقلیپور در سفر به کربلا برای بازدید لوکیشنها از فرصت استفاده کرد و مستندی نیز به نام شش گوشه عرش را جلوی دوربین برد که فرجامین اثر او محسوب میشود. او در این سفر متوجه شد که هنرمندان برجسته اصفهانی در آنجا مشغول طراحی ضریح امام حسین بن علی هستند. دو شب حضور در کنار این هنرمندان به فیلم مستندی بدل شد. قرار بود بخش دیگر از تصویربرداری این فیلم مستند نیز در اصفهان انجام شود. ملاقلیپور این فیلم را به صورت افتخاری کارگردانی کرد.
او فیلمنامهٔ فیلمهایش را خود مینوشت؛ و شگرد فیلمنامهنویسی را از مطالعهٔ آثار بهرام بیضایی آموخته بود.
فیلمشناسی
در ادامه به آثار او در حوزه تهیه کنندگی و کارگردانی و نویسندگی اشاره می شود:
کارگردان و نویسنده
میم مثل مادر (۱۳۸۵)
مزرعه پدری (۱۳۸۱)
قارچ سمی (۱۳۸۰)
نسل سوخته (۱۳۷۸)
هیوا (۱۳۷۷)
کمکم کن (۱۳۷۷)
سفر به چزابه (۱۳۷۴)
نجات یافتگان (۱۳۷۴)
پناهنده (۱۳۷۲)
خسوف (۱۳۷۱)
مجنون (۱۳۶۹)
افق (۱۳۶۷)
پرواز در شب (۱۳۶۵)
بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
نینوا (۱۳۶۲)
نویسنده
میم مثل مادر (۱۳۸۵)
مزرعه پدری (۱۳۸۲)
قارچ سمی (۱۳۸۰)
نسل سوخته (۱۳۷۸)
کمکم کن (۱۳۷۷)
هیوا (۱۳۷۷)
سفر به چزابه (۱۳۷۴)
نجات یافتگان (۱۳۷۴)
دشت ارغوانی (۱۳۷۳)
پناهنده (۱۳۷۲)
خسوف (۱۳۷۱)
لبه تیغ (۱۳۷۱)
مجنون (۱۳۶۹)
افق (۱۳۶۷)
پرواز در شب (۱۳۶۵)
بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
نینوا (۱۳۶۲)
تهیهکننده
قارچ سمی (۱۳۸۰)
کمکم کن (۱۳۷۷)
دشت ارغوانی (۱۳۷۳)
پناهنده (۱۳۷۲)
خسوف (۱۳۷۱)
مرغابی وحشی (۱۳۷۰)
مجنون (۱۳۶۹)
پرواز در شب (۱۳۶۵)
نامزدیها و جوایز
نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم (قارچ سمی) - بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۸۰
نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (قارچ سمی) - بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۸۰
نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (سفر به چزابه) - چهاردهمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۷۴
نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (هیوا) - هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۷۷
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (هیوا) - هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۷۷
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم (هیوا) - هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۷۷
نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول و دوم (افق) - هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (فیلمهای اول و دوم) - سال ۱۳۶۷
نامزد تندیس زرین فیلم منتخب انجمن نویسندگان و منتقدان (قارچ سمی) - دوره ۷ جشن خانه سینما (مسابقه) - سال ۱۳۶۲
برنده لوح زرین بهترین فیلم (پرواز در شب) - پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۶۵
نامزد لوح زرین بهترین فیلمنامه (پرواز در شب) - پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال ۱۳۶۵
سومین فیلم سال (پناهنده) - دوره ۹ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۳
سومین فیلم سال (سفر به چزابه) - دوره ۱۱ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۵
پنجمین فیلم سال (نسل سوخته) - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۹
نهمین فیلم سال (مجنون) - دوره ۶ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۰
دهمین فیلم سال (هیوا) - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۹
انتخاب ویژه سال (نسل سوخته) - دوره ۱۵ منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترینهای سال) - سال ۱۳۷۹
مرگ
رسول ملاقلیپور که تا آخرین لحظات عمر خود تعهدش را به جنگ و فیلمسازی و کار در این زمینه انجام میداد عاقبت در راه همین تعهد جان باخت. وی که همراه با رسول احدی (مدیر فیلمبرداری) به شمال کشور برای نگارش فیلمنامه فیلم بعدی خود (عصر روز دهم) که آن هم به مقولهٔ جنگ میپرداخت رفته بود، در ۱۶ اسفند ۱۳۸۵ بر اثر سکتهٔ قلبی جان باخت و آخرین ساختهٔ خود را نیمه تمام گذاشت. مجتبی راعی بعداً با بازنویسی فیلمنامه ملاقلی پور، این فیلم را به تهیهکنندگی منوچهر محمدی جلوی دوربین برد.
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزیدهای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیترها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۹۸۸۶۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۵
سکانس طلایی؛
قارچ سمی، سیزدهمین فیلم بلند سینمایی رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان و محصول سال 1380 است. قارچ سمی بازگوکننده حال و هوای آدمهایی است که از دل سالهای جنگ میآیند اما در فضای سال 1380 تنفس میکنند. مهندس دومان قائمی مدیرعامل یک شرکت موفق ساختمانی است. او همچنان خود را معتقد به باورهای سالهای گذشته دوران جنگ میداند اما زندگی مهندس دومان بستر حوادثی است. در این میان یک دیدار غیرمنتظره و یک تصادف او را به وادی جدیدی میکشاند... . جمشید هاشمپور، میترا حجار، فرهاد قائمیان، رؤیا تیموریان، انوشیروان ارجمند، امیر جعفری، آتنه فقیه نصیری و حسن عباسی در این فیلم سینمایی مقابل دوربین تورج منصوری نقش آفرینی کردند. ناصر چشم آذر موسیقی متن این فیلم را ساخت و بهرام دهقانی این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۸۱۳۶۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۳
سکانس طلایی؛
بلمی به سوی ساحل دومین فیلم بلند سینمایی رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان است. این فیلم روایت گروهی از رزمندگان است که برای حضور در خرمشهر تلاش میکنند اما با مقاومت بنی صدر مواجه میشوند که تاکید میکرد صرفاً باید نیروهای کلاسیک ارتشی در جنگ حضور داشته باشد. این گروه رزمنده در نهایت خود را با لنج به خرمشهر میرسانند اما در این مسیر بلمی که حامل بخشی از آنها بود، از لنج جدا میشود و در دریا سرگردان میماند... . خسرو ضیایی، عطاءاله سلمانیان، بهزاد بهزادپور، جعفر دهقان و فرید کشن فلاح در این فیلم سینمایی مقابل دوربین رضا رضی نقش آفرینی کردند. محسن نفر موسیقی متن این فیلم را ساختند و حمید منزه این اثر را تدوین کردند. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۸۰۱۵۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۲
سکانس طلایی؛
مجنون پنجمین فیلم بلند سینمایی رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان و محصول سال 1369 است. ناصر برای تهیه پول که صرف مداوای بیماری قندش و بهبود زندگی بی سروسامان خود و دوستش منوچهر کند، به خواسته شخصی به نام صفدری برای بمب گذاری در یکی از مناطق پرازدحام جنوب شهر تهران، تن می دهد... . مسعود کرامتی، بهزاد بهزادپور، پرستو گلستانی، رضا خندان و پری امیرحمزه در این فیلم سینمایی مقابل دوربین عظيم جوانروح نقش آفرینی کردند. محمدرضا علیقلی موسیقی متن این فیلم را ساخت و رسول ملاقلی پور این فیلم را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۷۹۸۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۲۲
سکانس طلایی؛
میم مثل مادر پانزدهمین و آخرین فیلم زنده یاد رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان و محصول سال 1385 است. سپیده در زمان جنگ ایران و عراق، از پرستاران شهر سردشت بود و در بمباران شیمیایی سردشت، دچار تأثیرات شیمیایی شد. سالها بعد سهیل و سپیده در انتظار فرزند خود هستند. پس از سونوگرافی، پزشکان میگویند فررزند سپیده دچار مشکلات تنفسی و معلولیت است و این وضعیت ناشی از گازهای شیمیایی زمان جنگ است. سهیل اصرار دارد تا فرزندشان را سقط کنند اما سپیده مخالفت میکند و سهیل، سپیده را طلاق میدهد. پس از زایمان، در طی چکآپهای ماهیانه، پزشک به سپیده میگوید که این وضعیت سعید، ناشی از مشکلات ژنتیکی است و گازهای عصبی روی سعید تأثیری نداشته و... این فیلم به عنوان نماینده ایران در هشتادمین دوره جوایز اسکار از سوی بنیاد فارابی انتخاب شد. گلشیفته فراهانی، حسین یاری، سحر دولتشاهی، شراره دولتآبادی، امیرحسین صدیق، مارتیا آندریاسیان، رامین راستاد، نیلوفر اسفندیاری، مریم کاتوزی، علی شادمان، جمشید هاشم پور و مهیار فاضلی در این فیلم سینمایی مقابل دوربین شاپور پورامین نقش آفرینی کردند. آریا عظیمی نژاد موسیقی متن این فیلم سینمایی را ساخت و حسین غضنفری نیز این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۹۴۹۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۰
سکانس طلایی؛
پناهنده هفتمین فیلم بلند سینمایی رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان و محصول سال 1372 است. «بنفشه» و «سعید» زن و شوهری هستند که ده سال را در خارج از کشور با فعالیت در گروههای تروریستی عضو بودهاند، با وجود مخالفت مافوقشان معروف به زاپاتا به ایران فرار میکنند. آنها فکر میکنند که زاپاتا کشته شدهاست. در حالی که او برای کشتن یا باز گرداندن آنها به ایران آمدهاست. «سعید» و «بنفشه» به طور اتفاقی با «علی» یک بسیجی کهنه کار و راسخ آشنا میشوند و... . احمد نجفی، عبدالرضا اکبری، مسعود کرامتی، شهره لرستانی، مرضیه برومند، هنگامه مفید، علیرضا اوسیوند، فرج مولایی، فرهاد محبت، معصومه ملاقلیپور، علی نجومی، محمد کاسبی، رحیم عرب امینی، حجت موسیزاده، هادی جلالی، عباس محمدی، حمید آخوندی، علی جلالی و داوود رسولیان در این فیلم سینمایی مقابل دوربین رسول احدی نقش آفرینی کردند. محمدرضا علیقلی موسیقی متن این فیلم را ساخت و شهرزاد پویا نخستین تجربهاش را در مقام تدوین گر فیلم سینمایی با این اثر داشت. سکانسهایی از این فیلم سینمایی را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۷۸۸۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۱
سکانس طلایی؛
سفر به چزابه یازدهمین فیلم بلند سینمایی رسول ملاقلی پور در مقام کارگردان و محصول سال 1374 است. وحید در حال ساختن یک فیلم جنگی است، او از علی دوست آهنگسازش دعوت کرده تا با دیدن قسمتهایی از فیلم که آماده شده آهنگی بسازد اما علی نمیتواند با فیلم ارتباط درستی پیدا کند. این فیلم را میتوان یک اثر سورئال در حوزه سینمای دفاع مقدس تلقی کرد. مسعود کرامتی، فرهاد اصلانی، حبیب دهقان نسب، پیمان سنندجیزاده، رضا خندان، عزیزاله هنرآموز، مهدی فقیه و... در این فیلم سینمایی مقابل دوربین فرهاد صبا نقش آفرینی کردند. پیروز ارجمند تاجالدینی موسیقی متن این فیلم را ساخت و شهرزاد پویا این اثر را تدوین کرد. سکانسهایی از این یادگار ملاقلی پور را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۷۸۲۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۳
دانش اقباشاوی
کد خبر: ۶۷۲۷۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۱۱
یادی از رسول درد و عشق؛
چهار سال از آن نیمه اسفند که خبر ناباورانه مرگ رسول ملاقلیپور را شنیدیم، میگذرد و هنوز که هنوز است، گاهی خام دستانه لابه لای خبرهای سینما دنبال شنیدن خبر کلید خوردن پروژه جدیدش، تدوین فیلم آخرش یا مصاحبهای، خبری از او هستیم و لابهلای صفحات روزنامه مشتاق دیدن عکسی از او با آن عینک منحصربهفردش هستیم.
کد خبر: ۱۵۲۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۸۹/۱۲/۱۷