کلیات

محمد انور السادات سیاست‌مدار و نظامی مصری بود. او سومین رئیس‌جمهور مصر بود و این سمت را از تاریخ ۱۵ اکتبر ۱۹۷۰ تا روز ترورش توسط جهاد اسلامی مصر در تاریخ ۶ اکتبر ۱۹۸۱ به عهده داشت.
وی اولین حاکم یک کشور عرب بود که پیمان سازش را با دولت اسرائیل امضاء کرد و این کشور را بی، چون و چرا به رسمیت شناخت؛ که به دلیل همین تلاش وی برای برقراری سازش موفق به دریافت جایزه صلح نوبل توسط بنیاد نوبل در سال ۱۹۷۸ گردید. هرچند این پیمان در افکار عمومی غرب و اسراییل یک موفقیت جدی برای اسراییل محسوب می‌شد و انور سادات به عنوان فردی صلح طلب معرفی می‌شد، اما افکار عمومی اغلب اعراب مسلمان مخالف این قرارداد بود.
در سپتامبر سال ۱۹۸۱، سادات اقدام به سرکوب و دستگیری گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام کردن و کنترل کامل اوضاع مصر کرد که موج دستگیری‌ها در خارج از مصر با محکومیت‌های بین‌المللی مواجه شد.

واکنش‌ها به توافق با اسرائیل

پس از امضای قرارداد صلح میان مصر و اسرائیل، انتقادات فراوانی از سوی کشور‌های عربی و مخالفین سیاسی سادات در داخل و خارج مصر به دلایل مختلف مخصوصاً امضای قرارداد صلح با اسرائیل باعث ایجاد جو سیاسی خشن و برخورد‌هایی میان گروه‌های مختلف مصری و دولت وقت شده بود.
در سپتامبر سال ۱۹۸۱ میلادی، سادات اقدام به سرکوب گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام کردن و کنترل کامل اوضاع مصر را کرد و دستور دستگیری اعضای حزب کمونیست مصر،  ناصریست (ملی‌گرا‌های عرب)،  فمینیست،  اسلام‌گرا‌ها و همچنین گروه‌هایی از دانشجویان فعال سیاسی را صادر کرد. آمار کاملی از تعداد دستگیر شدگان سپتامبر ۱۹۸۱ وجود ندارد، اما آگاهان تعداد آنان را کمتر از ۱۶۰۰ نفر تخمین می‌زنند. موج دستگیری‌ها در خارج از مصر با محکومیت‌های بین‌المللی مواجه شد.


قرارداد کمپ دیوید و صلح با اسرائیل

انور سادات اولین رئیس وقت یک کشور عربی در حال جنگ با اسرائیل بود که در توافقی که بعد‌ها به «قرارداد کمپ دیوید» مشهور شد به صلح و به رسمیت شناختن کشور اسرائیل توسط مصر اقدام کرد.
این قرارداد تاریخی که با میانجگری ایالات متحده آمریکا دقیقاً یک سال پیش از انقلاب اسلامی ایران میان انور سادات و مناخیم بگین نخست وزیر اسرائیل به امضا رسید.
توافقنامه کمپ دیوید ۳ موضوع عمده را در بر می‌گرفت.
صلح مصر با اسرائیل به عنوان نخستین کشور عربی بود که تل‌آویو را به رسمیت شناخت. تخلیه صحرای سینا و استرداد آن از سوی اسرائیل به مصر که در طی جنگ شش روزه توسط اسرائیل به غنیمت گرفته شده‌بود.
آغاز مذاکره جهت خودمختاری کشور فلسطینی، در کرانه باختری رود اردن و نوار غزه که به دنبال این قرارداد دو کشور اقدام به تبادل سفیر و آغاز عادی سازی روابط دیپلماتیک کردند.

جایزه صلح نوبل

امضای توافقتنامه کمپ دیوید در افکار عمومی غرب و اسراییل باعث به وجود آمدن امید برای صلحی پایدار در منطقه خاورمیانه شد، از همین روی بنیاد نوبل جایزه صلح خود موسوم به جایزه صلح نوبل را در سال ۱۹۷۸ به‌طور مشترک به انور سادات از مصر و مناخیم بگین از اسرائیل تقدیم کرد.


ترور 

با این پیش زمینه در روز ۶ اکتبر ۱۹۸۱ میلادی، یعنی کمتر از یک ماه از آغاز دستگیری مخالفان، انور سادات مورد سوءقصد قرار گرفت.
در سال روز رژه پیروزی ۶ اکتبر در قاهره، انور سادات در جایگاه ویژه به دست تنی چند از سربازان ارتش مصر که وابسته به گروه جهاد اسلامی مصر بودند به قتل رسید.

• در مورد کشور مصر بیشتر بخوانید
• محمد مرسی که بود؟