کلیات

سیزدهم فروردین ماه هر سال، روز پایان جشن‌های نوروزی است. در این روز، مردم بنا بر سنتی فرهنگی، از خانه‌ها بیرون می‌آیند و به دشت و صحرا و باغ می‌روند تا آخرین روز عید را در طبیعت، ودر کنار سبزه و گیاه و آب روان چشمه‌ها و جویبار‌ها بگذرانند. این روز زیبا را، «روز طبیعت» نام گذاری کرده اند. در تقویم‌های رسمیِ ایران، بعد از انقلاب، این روز روز طبیعت نامگذاری شده‌است و از تعطیلات رسمی است.

فلسفهٔ سیزده‌به‌در

به‌طور کلی در میان جشن‌های ایرانی جشن «سیزده‌به‌در» کمی مبهم است، زیرا مبنا و اساس دیگر جشن‌ها را ندارد.در کتاب‌های تاریخی اشارهٔ مستقیمی به وجود چنین مراسمی نشده‌است، اما در منابع کهن اشاره‌هایی به «روز سیزدهم فروردین» هست.

گفته می‌شود ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز جشن‌گرفتن و شادی‌کردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ای‌ست به باغ و صحرا می‌رفتند و شادی می‌کردند و درحقیقت با این ترتیب رسمی بودن دورهً نوروز را به پایان می‌رسانیدند.

آداب و رسوم

روز سیزدهم نوروز بهانه‌ای برای آشتی با طبیعت و به یاد زلالی آب، استواری کوه، و چشم نوازی درخت افتادن است. از صبح زود، هر چند خانواده را می‌بینی که به خارج شهر می‌روند. در آن جا، خانواده‌ها با شور و نشاط و دسته دسته، در کنار آب و سبزه یا زیر درختان بساط خود را می‌گسترانند. بچه‌ها بازی می‌کنند، مادران مشغول پخت و پز می‌شوند و پدر‌ها هم از همه جا صحبت می‌کنند.

طبیعت در کلام معصومان

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «نخل را نسوزانید و آن را در آب غرق نکنید. درخت بارور را قطع ننموده و زراعت و کشاورزی را به آتش نکشید؛ زیرا شما نمی‌دانید، شاید در آینده به آن نیازمند شوید».
حضرت علی علیه السلام فرمود: «نگاه کردن به سبزه، موجب شادابی است».
حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: «زندگی با سه چیز خوش است: هوای پاک، آب فراوان و گوارا، و زمین نرم و آماده کشاورزی».
حضرت امام کاظم علیه السلام فرمود: «سه چیز به دیده روشنی می‌بخشد: نگاه به سبزه، نگاه به آب روان، و نگاه به صورت زیبا».

نظر رهبر انقلاب در مورد مراسم سیزده به در

رهبر انقلاب، در کلامی با اشاره به مراسم سیزده به در فرموده اند: «ما ایرانی ها، عید نوروز را دوست می‌داریم و آن را جشن می‌گیریم، اما جشن ما، یک جشن سالم است...؛ البته بعضی از مراسم هست که قابل اصلاح نیست. مثلاً اسلام درباره مراسم خرافی از روی آتش پریدن، حرفی ندارد و (آن را) تأیید نمی‌کند؛ اما هیچ اشکالی نمی‌بیند که مردم، فرض بفرمایید در مناسبتی از مناسبت‌های عید، به فضای باز بروند، با سبزه و طبیعت و صحرا دیداری تازه کنند، و طبیعت را با یکدیگر نزدیک کنند و لذت صحیح و سالم ببرند؛ (این ها) مانعی ندارد».

سیزده به در سال ۱۳۹۹

در سیزده به در سال ۱۳۹۹ به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران، ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا طی اطلاعیه‌ای هر گونه حضور شهروندان در اماکن عمومی و تفرجگاه‌ها را ممنوع کرد. در این سال همکاری مردم با ستاد ملی مقابله با کرونا موجب شد تا مراسم سیزده به در انجام نپذیرد.  

سیزده به در سال 1400

در سیزده به در سال  1400  نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران، ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا طی اطلاعیه‌ای هر گونه حضور شهروندان در اماکن عمومی و تفرجگاه‌ها را ممنوع کرد. در این سال همکاری مردم با ستاد ملی مقابله با کرونا موجب شد تا مراسم سیزده به در انجام نپذیرد.  

• در مورد روز جمهوری اسلامی ایران در ویکی تابناک بیشتر بخوانید