در مورد شاهنامه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

شاهنامه اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی، حماسه‌ای منظوم، بر حسب دست نوشته‌های موجود دربرگیرنده نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ بیت تا نزدیک به ۶۱٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سروده‌های حماسی جهان است که سرایش آن دست‌آوردِ دست‌کم سی سال کارِ پیوستهٔ این سخن‌سرای نامدار ایرانی است. موضوع این شاهکار ادبی، افسانه‌ها و تاریخ ایران از آغاز تا حملهٔ عرب‌ها به ایران در سدهٔ هفتم میلادی است (شاهنامه از سه بخش اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی تشکیل شده‌است) که در چهار دودمان پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان گنجانده می‌شود. شاهنامه بر وزن «فَعولُن فعولن فعولن فَعَلْ»، در بحرِ مُتَقارِبِ مثمَّنِ محذوف نگاشته شده‌است.

ویژگی های شاهنامه

هنگامی که زبان دانش و ادبیات در ایران زبان عربی بود، فردوسی، با سرودن شاهنامه با ویژگی‌های هدف‌مندی که داشت، زبان پارسی را زنده و پایدار کرد. یکی از بن‌مایه‌های مهمی که فردوسی برای سرودن شاهنامه از آن استفاده کرد، شاهنامهٔ ابومنصوری بود. شاهنامه نفوذ بسیاری در جهت‌گیری فرهنگ فارسی و نیز بازتاب‌های شکوه‌مندی در ادبیات جهان داشته‌است و شاعران بزرگی مانند گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کرده‌اند.

شاهنامه بزرگ‌ترین کتاب به زبان پارسی است که در همه جای جهان مورد توجه قرار گرفته و به بسیاری از زبان‌های زندهٔ جهان برگردان شده‌است. نخستین بار در سال ۶۰۱ خورشیدی، بُنداری اصفهانی شاهنامه را به زبان عربی برگرداند و پس از آن برگردان‌های دیگری از این اثر، ازجمله برگردانِ ژول مُل به فرانسوی، انجام گرفت.

نقش شاهنامه در حفظ ادب پارسی

فردوسی هنگامی شاهنامه را سرود که زبان پارسی دچار آشفتگی بود، و او از ماندگار شدن این آشفتگی و افزونی آن جلوگیری کرد. فردوسی در سرودن شاهنامه بیشتر از پارسی سره بهره برده و شمار واژه‌های عربی در شاهنامه تنها ۸۶۵ واژه است.

۲ اسفندماه ۱۳۸۸ پایان هزارهٔ سرایش شاهنامه بود. جشن جهانی هزارهٔ شاهنامه، با بودن نمایندهٔ ۱۹۲ کشور وابسته به یونسکو در پاریس، فرانسه در بنای این نهاد جهانی با همکاری بنیاد فردوسی برگزار شد. همچنین، آیین بزرگداشت هزارهٔ شاهنامه در کشورهای گوناگون به بهانهٔ ثبت آن در یونسکو ازجمله برلین، آلمان برگزار شد. اکنون کهن‌ترین شاهنامه دستنویس موجود شاهنامه فلورانس ۶۱۴ هجری می‌باشد.

نام

فردوسی سرودهٔ خود و منبع آن را چندین بار «نامه»، «نامهٔ باستان»، «نامهٔ خسروان»، «نامهٔ شهریار» و از این دست نامیده، اما در هیچ‌جای، آن را «شاهنامه» یا در تنگنای وزن، «شهنامه» نام نداده‌است. تنها در یک بیت از هجونامه «شهنامه» آمده‌است. اما همهٔ آثار منظوم و منثور در آن روزگار را — که دربردارندهٔ پادشاهی ایران از کیومرث تا یزدگرد بود — بیشتر «شاهنامه» خوانده‌اند و نام منبع فردوسی هم «شاهنامهٔ ابومنصوری» بود. گذشته از این‌ها، منابع پس از فردوسی، اثر او را «شاهنامه» نامیده‌اند و در همهٔ دست‌نویس‌های آن و برگردان عربی بنداری نیز، نام آن «شاهنامه» آمده‌است. با نگرش به این نشانه‌ها و این‌که «شاهنامه» برگردان پارسی «خدای‌نامگ» در پهلوی بوده، گمانی برجای نمی‌ماند که نام این کتاب «شاهنامه» بوده‌است.

در مورد شاهنامه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

یک شاهنامه ‌پژوه با این تاکید که شاهنامه قصه و افسانه و اسطوره نیست، گفت: بخشی از تاریخ که در شاهنامه بیان می‌شود، مربوط به دوران‌های خیلی قدیم و کهن است که رنگ افسانه و اسطوره به خود گرفته است.
کد خبر: ۱۲۶۰۸۸۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۳۱

نبض خبر
ویدیویی از صحبت‌های یک پسربچه دهه نودی در فضای مجازی وایرال شده که در آن از قصد خود برای ساخت فیلمی درباره ضحاک می‌گوید. سخنان این کودک به باور مخاطبان فضای مجازی پخته‌تر از سنش است و نشان می‌دهد دست‌کم گروهی از دهه نودی‌ها عمیق‌تر از آنچه هستند که تصور می‌شود را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۵۹۴۳۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۴

کد خبر: ۱۲۳۹۲۳۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۵

رئیس جمهور شاهنامه حکیم فرزانه طوس را نماد آزادگی، دادگری، پایمردی جوانمردانه و خردورزی عجین شده با ولایت دوستی افتخارآفرین مردمان این سرزمین دانست و تصریح کرد: فردوسی تنها یک شاعر نبود که او را باید جان‌مایه و چکیده فرهنگ ایران اسلامی دانست که هویت ایرانی را بر دو بال ایران‌دوستی و ولایت‌پذیری خاندان عصمت و طهارت(ع)، در مسیر کمال به پرواز درآورد.
کد خبر: ۱۲۳۷۳۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۵

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «ببینید این خانم معلم خوش ذوق چه جوری تو ۳ دقیقه شاهنامه رو آموزش میده»، «فیلم؛ دلبری راننده سرویس مدرسه از دانش آموزان با بوق»، «تفأل به حافظ در 18 اردیبهشت؛ هزار شُکر که دیدم به کامِ خویشت باز»، «مکتب خانه ای در تهران که مدیر آن زنان بودند»، «اگه مغز اینشتینی داری، چهره‌ی مخفی مرد رو تشخیص بده؛ فقط 10 درصد موفق میشن»، «معلمی که از سخت‌ترین راههای برفی عبور میکنه تا به مدرسه برسه؛ بغض خانم معلم در برنامه‌ی تلویزیون + فیلم»، «آیا امسال شهریه مدارس غیردولتی کاهش میابد؟»، «پنکیک موزی رو اینطوری درست کن که بچه‌ها عاشقش میشن»، «کارنامه نوستالژیک یک دانش آموز در دهه ۳۰ شمسی؛ عجب نمره‌هایی!»، «واکنش محسن افشانی به برخورد پلیس آمریکا با زن معترض»  را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۲۳۶۰۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۹

کد خبر: ۱۲۳۵۵۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۶

دبیر همایش بزرگمهر حکیم گفت: براساس پژوهش‌های متعدد و مختلفی که صورت گرفته، به طور قطع به یقین ثابت شده شاهنامه کاملاً تاریخ محض است و در تاریخ بودنش هیچ شک و تردیدی نمی‌توان داشت.
کد خبر: ۱۲۳۱۷۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۶

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «کدام نهاد مسئول نظارت بر مهد کودک هاست؟»، «این تماس واقعیست/ببینید این دختر بچه چطوری پدرش را نجات داد»، «در راستای حجاب، لباس فرم در آموزش و پرورش ساماندهی می شود»، «یه جوری این پسر بچه‌ی بانمک ریاضی درس میده که صدا از احدی در نمی‌آد+ فیلم»، «فقط یه نابغه با تیزبینی بالا می‌تونه زیر 30 ثانیه تفاوت‌ دو تصویر رو پیدا کنه»، «مدرسه چیست؟ به بازار کتاب آمد»، «تصمیم لحظه‌ای آموزش و پرورش منجر به جابجایی دانش‌آموزان با کامیون شد»، «صادق بوقی کیست؟ ماجرای دستگیری او صحت دارد؟»، «فیلمی پرنشاط از مراسم شاد صبحگاهی در مدرسه دخترانه» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۲۰۹۶۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۰

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «دانش آموزان نظر دهند کدام بخش از کتاب های درسی حذف شود»، «فیلمی عاشقانه از مهدی مهدی پاکدل و رعنا آزادی ور»، «چه تعداد از کودکان سالانه به سرطان مبتلا می شوند؟»، «عکسی متفاوت از مراسم ازدواج محسن نامجو»، «فیلمی بامزه از رقاصی دانش آموزای پسر در حضور خانم معلم؛ کلاس را به هم ریختند»، «فقط با سه قلم مواد تو خونه یه پفک درست کن که بچه ها عاشقشن»، «شاهنامک روایتی از شاهنامه به زبان ساده برای کودکان و نوجوانان»، «نحوه ساختن گل کاغذی»، «هوش خود را با این حاصل جمع‌ها بسنجید» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۱۱۹۴۸۵۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۳

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۸۸۲۰۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۶

. اگر بخواهیم به مهم‌ترین زنان شاهنامه که استاد خالقی مطلق به دقت جایگاهشان را بررسی کرده، اشاره کنیم می‌توانیم از رودابه، تهمینه، سودابه و منیژه (به‌عنوان دوشیزه ها)، سیندخت، گلشهر، شیرین (به‌عنوان همسران تأثیر گذار)، فرانک، سیندخت و جبیره (به‌عنوان مادران تأثیر گذار)، گردآفرید و گردیه (به‌عنوان زنان جنگجو) و همچنین تعداد زیادی از دایه‌های تأثیر گذار نام ببریم.
کد خبر: ۱۱۷۹۲۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۵

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۷۱۷۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۹

شاهنامه فردوسی را با داستان‌های اساطیری و حماسی پرشور و شگفتی می‌شناسیم اما لابه‌لای سطرهای این کتاب، پندهایی برای زندگی روزمره ما نهفته است
کد خبر: ۱۱۵۸۷۸۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۰

بسته خبری آموزشی مدرسه آنلاین؛
در بسته زیر اخبار و محتوا‌های آموزشی پیرامون «خرداد بود که خلیج یخ زد»، «آموزش نقاشی؛ پروانه»، «کتابخانه شاهنامه برای همه به کتابفروشی ها رسید»، «داستان بزبز قندی»، «رتبه نخست جهان توسط تیم المپیاد نجوم دانش‌آموزان ایران»، «راه اندازی ۲۰۰ خانه ورزش روستایی به زودی»، «آموزش و پرورش مردمی “خصوصی” نیست» و «مقصد دانشگاهی دانش­ آموختگان مدرسه ­مهدوی زعفرانیه» را می‌خوانید.
کد خبر: ۱۱۳۶۵۰۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۴

مهدی مداینی، مصصح و پژوهشگر متون کهن ادبیات فارسی از جمله « شاهنامه »، «ظفرنامه»، «دیوان عطار» و ...، درگذشت.
کد خبر: ۱۱۲۲۵۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۵

حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی" زادهٔ ۳۱۹ خورشیدی و درگذشته‌ی پیش از ۳۹۷ خورشیدی" سخن‌سرای نامی ایران و سرایندهٔ شاهنامه حماسهٔ ملی ایران است.روز ۲۵ اردیبهشت به نام روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی نامگذاری شده‌ است.
کد خبر: ۱۱۱۸۸۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۵

هر سال در آستانه بهار، روزی را گرامی می‌داریم که در آن مهم‌ترین اثر ملی و هویتی‌مان متولد شده است.
کد خبر: ۱۱۰۹۹۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۵

گزیده‌ خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبر‌های «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۰۷۷۵۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴

بارها از دو بیت معروف «بسی رنج بردم در این سال سی...» و «چون ایران نباشد تن من مباد...» استفاده کرده و با تأکید به فردوسی ارجاع داده‌ایم اما شاهنامه ‌پژوهان در انتساب این دو بیت به فردوسی تردید دارند و هریک روایت خود را از این ماجرا می‌گویند.
کد خبر: ۱۱۰۴۸۵۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۶

حداد عادل:
حداد عادل در نشست مجازی پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی گفت: فردوسی با شاهنامه خود حماسه جاودانه‌ای آفریده که تنها متعلق به یک ملت و کشور نیست، بلکه حماسه ملت‌های این منطقه است.
کد خبر: ۱۰۵۲۰۴۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۵

تبلیغات در تابناک صفحه خبر
اینترنت پیشگامان