کلیات
آستان قدس رضوی سازمانی است در شهر مشهد که زیر نظر متولی حرم و موقوفات امام رضا (ع) اداره می‌شود. آستان قدس رضوی در لغت به معنی بارگاه پاک و مطهر امام رضا (ع) است، ولی در اصطلاح و به‌طور عموم به مجموعه حرم مطهر، دستگاه‌ها، نهادها، ادارات فرهنگی، صنعتی، کشاورزی و درمانی گفته می‌شود که مشتمل بر موقوفات تاریخی این مکان مقدس است.
آستان قدس رضوی عنوان رسمی مجموعه‌ایست که حرم مطهر رضوی، موقوفات و متعلقات آن را سرپرستی و مدیریت می‌کند و در جهت احیاء درست موقوفات گام برمی‌دارد. نوسازی و بازسازی حریم مقدس حرم، نگهداری و آماده‌سازی اماکن متبرکه جهت میزبانی زائران، ایجاد امکانات مختلف برای انجام زیارتی آسوده همراه با شناخت، راهنمایی زائران و... از جمله خدمات آستان قدس رضوی است که در یک نگاه اجمالی، به چشم می‌آید؛ اما محدودهی فعالیت‌های آستان قدس رضوی، فراتر از ابعاد گستردهی حرم مطهر است. موزه‌ها، کتابخانه‌ها، دانشگاهها و مدارس، مراکز بیمارستانی و درمانی و مراکز صنعتی، از دیگر فعالیت‌های آستان قدس رضوی است.
آستان قدس در آیینه تاریخ
در دوره های گذشته دادن القاب و عناوین در آستان مقدس حضرت رضا (ع) معمول و مرسوم بود. در میان خدمتگزاران این بارگاه منورگروهی که دارای القاب و عناوینی بودند.با داشتن آن عناوین برای خود امتیازاتی قائل می شدند. و بدین وسیله به دیگران فخر و مباهات میکردند. مرحوم موتمن در کتاب خود آورده است:
سابقا در دستگاه آستان قدس مانند دربار سلاطین بزرگ از نظر تشریفات ورسوم درباری به اشخاصی از خدمتگزاران و منسوبین آستان قدس ، القاب و مناصب و مشاغل اعطا میشده است ، و اشخاص آن را از امتیازات و افتخارات خود وخانواده خود دانسته و بدان مباهات می کردند.
این عناوین به موجب احکام وفرامین مخصوصی از طرف نائب التولیه آستان قدس و احیانا از جانب سلطان وقت صادر میگردید .برخی از این عناوین متناسب با شغل و خدمت آن اشخاص بود.
آن القاب که توام با کلمه دفتر بود بیشتر به اشخاصی که متصدی امور دفتری مانند نویسندگان اسناد واحکام و ثبت و ضبط و امورحسابداری و امثال آنها بوده اند تعلق میگرفت . و آن القاب که با کلمه (التولیه) همراه بود، بعنوان مقام اشخاص یا صرفا به عنوان انتصاب و افتخارآن فرد محسوب می شد .
آستان مقدس رضوی در تمام طول تاریخ مستقل بوده و دولت ها در آن دخالتی نداشته اند ، امور اداری و انتظامات و خدمات در آن جا توسط خود کارگزاران انجام می گیرد . و متولیان تنها در برابر حاکم و رهبر کشور مسئولیت دارند و هیچ کدام از مقامات حکومت و دولت حق مداخله در امور روضه مبارکه را نداشته اند و این سنت همچنان ادامه دارد و آستان قدس استقلال خود را تا کنون حفظ کرده است .
حکم امام خمینی (ره) برای تولیت آستان در سال ۱۳۵۹
امام خمینی رضوان الله علیه در حکمی که برای نماینده خود و تولیت آستان قدس رضوی در پانزدهم فروردین ماه ۱۳۵۹ مرقوم فرموده اند در قسمتی از آن آمده است: «آنچه لازم به تذکر است این مطلب می‌باشد که هیچ یک از نهاد‌های جمهوری اسلامی مانند جهاد سازندگی و همچنین وزارت ارشاد ملی. یا اشخاص حق دخالت در موقوفات و سایر متعلقات آستان قدس را ندارند.»
امام خمینی قدس الله سره در هنگامی که کارکنان آستان قدس رضوی به زیارت ایشان رفته بودند و در حسینیه جماران از معظم له دیدن کردند فرمودند:: «امروز میهمانان بسیار عزیزند این میهمانان عزیز از جایی می‌آیند که دل‌های ملائکه الله به آنجا متوجه است و اصلا مرکز ایران آستان قدس است؛ و ما امیدواریم که همه ما را خداوند از خدمت گذاران آستان قدس رضوی سلام الله علیه قرار بدهد.»
تشکیلات
آستان قدس و ادارات آن در طول تاریخ دستخوش تحولات و دگرگونی‌هایی شده اند و فراز و نشیب‌هایی داشته اند. آداب و رسوم و سنت‌ها در ادوار مختلف تاریخ در آنجا بکار گرفته شده و سلیقه‌های نایب التولیه‌ها نیز در آن موثر بوده است و حاکمان و کارگزاران نظریات خود را در آن به کار بسته اند.
تا اوایل قرن چهاردهم شمسی و سقوط حکومت قاجاریه، متصدیان و کارگزاران آستان قدس عبارت بوده اند از یک عده خادم و فراش که زیر نظر یک نفر به نام خادم باشی یا سرکشیک که به طور تناوب در بیوتات و اماکن متبرکه خدمت میکردند و گروهی در روضه مبارکه رضویه زیر نظر قائم مقام‌ها انجام وظیفه می‌نمودند. ویک نفر نایب التولیه بر آنها ریاست می‌کرد.
آستان قدس در دوران پهلوی
و ضعیت تولیت و سیستم اداری آستان قدس در زمان پهلوی تحولات زیادی پیدا نمود و محمد، ولی خان اسدی اولین نائب‌التولیه تغییرات زیادی را ایجاد کرد. وی ضمن انجام اصلاحات، نظامنامه جدیدی را برای آستان قدس رضوی در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رساند. در این دوره نیز مانند دوره قاجاریه تولیت مستقیماً به دستور شاه انتخاب می‌شد و معمولاً از تهران و از میان رجال حکومتی تعیین میگردید.
متولی مانند دوره قبل فردی را به عنوان قائم مقام خود برای انجام امور تعیین می‌نمود. با این تفاوت که اسدی عنوان متولی باشی را به منظور پیگیری امور به نائب‌التولیه تغییر داد و منصب متولی‌باشی که در دوره قاجاریه بود از بین رفت.
آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی
با پیروزی نهضت اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، امام خمینی (ره) که نسبت به دستگاه مقدس امام رضا (ع) حساسیتی فوق العاده داشتند، در نخستین احکامی که صادر فرمودند، سرپرستی آستان مقدس و ملکوتی ثامن الحجج (ع) را به آیت الله واعظ طبسی سپردند.
دو سال بعد با توجه به سوابق و کارنامه درخشان آیت الله واعظ طبسی در مدت زمان سرپرستی و تلاش‌های صورت گرفته، امام خمینی (ره) طی حکمی درمورخ ۱۵ فروردین ماه ۱۳۵۹ ایشان را به سمت تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند.
گفتنی است پس از وفات امام امّت، این حکم همچنان از طرف مقام معظم رهبری تمدید و تأیید شده بود.
پس از درگذشت آیت الله واعظ طبسی، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در حکمی حجت‌الاسلام سیّد ابراهیم رئیسی را به تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند.
سازمان اقتصادی رضوی
سازمان اقتصادی رضوی یکی از سازمان‌های زیر مجموعه آستان قدس رضوی است که در سال ۱۹۹۸ میلادی تأسیس شده است.
این مؤسسه از واحد‌های زیرمجموعه آستان قدس رضوی است که با هدف تأمین منابع مالی مطمئن و پایدار جهت انجام مسؤولیت‌های اجتماعی و فرهنگی آستان قدس رضوی ایجاد گردیده و در حوزه‌های مختلف کسب و کار از جمله صنایع داروسازی، غذایی، نساجی و فرش، عمرانی و ساختمانی، کشاورزی و دامپروری، نفت و گاز، فن آوری اطلاعات، مالی اقتصادی و سرمایه گذاری، فعالیت می‌نماید. مجموعه فعالیت‌های مذکور در قالب بیش از ۷۰ شرکت و مؤسسه که با سهام بالای ۵۰% و سهام کمتر از ۵۰% تحت مدیریت مؤسسه سازمان اقتصادی رضوی می‌باشند و در این ارتباط، بیش از ۱۲۰۰۰ نفر بصورت مستقیم و غیر مستقیم در شرکت‌ها و مؤسسات تابعه تحت پوشش این سازمان اشتغال دارند بطوری که این مؤسسه را به عنوان بزرگترین هلدینگ اقتصادی در شرق کشور با تنوع پذیری بالا در کسب و کار‌های مختلف مطرح نموده است.
معاونت علمی آستان قدس رضوی
معاونت علمی آستان قدس رضوی با هدف تحقق مرجعیت علمی مشهد الرضا و همچنین دانش بنیان نمودن فرایند‌ها و خدمات آستان قدس رضوی از سال ۱۳۹۵ ایجاد گردیده است.
بنیاد کرامت رضوی
بنیاد کرامت امام رضا (ع) یا بنیاد کرامت رضوی از نهاد‌های وابسته به آستان قدس رضوی است که در سال ۱۳۹۵ با شماره مجوز ۱۰۰/۴۱۲۶۴۷ و با هدف «حل مشکلات ازدواج و معیشتی مردم» تأسیس شده‌است. این بنیاد در پنج زمینه فرهنگی، تربیتی، ازدواج، اشتغال و درمان فعالیت می‌کند. بنیاد از طریق روحانیون مستقر در مناطق محروم به مردم آن مناطق کمک رسانی می‌کند. شعار بنیاد کرامت رضوی: به کمک هم می‌توانیم یاریگر باشیم.
مؤسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی
این مؤسسه اواسط دهه ۱۳۷۰ تأسیس شده‌است و هم‌اکنون در چهار مجتمع مختلف، که در مجموع حدود ۲۵ هکتار مساحت دارند فعالیت می‌کند. سه زمین چمن، چندین سالن چندمنظوره، بزرگترین سالن تیراندازی ایران و چندین استخر در اختیار تربیت بدنی آستان قدس است. ورزشگاه امام رضا (ع) توسط آستان قدس ساخته شده‌است. در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۶ علی اکبر هاشمی جواهری به عنوان مدیرعامل جدید مؤسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی انتخاب شد. پیش از این حسین یوسفی؛ مدیرعامل مؤسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی بود.
با حضور تولیت آستان قدس رضوی ، و در راستای اجرای پویش ملی نذر امام رضا (ع)، ۸۸ زندانی جرائم غیرعمد استان‌های خراسان با عنایت و الطاف حضرت رضا (ع)، از زندان آزاد شدند.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
آیت الله مروی به نمایندگی از رهبر معظم انقلاب به منظور اطلاع از آخرین وضعیت حادثه معدنجو و همدردی و دلجویی با خانواده‌های جانباختگان، وارد طبس شد.
کد خبر: ۱۲۶۲۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۰
شهید سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سال جاری با حکم تولیت آستان قدس رضوی ، خادم افتخاری حرم مطهر امام رضا (ع) شده بود.
کد خبر: ۱۲۶۲۵۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۸
تصویر حکم انتصاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رئیس خدمه‌ی آستان قدس رضوی در سال ۱۳۵۸ توسط آیت‌الله واعظ طبسی تولیت وقت آستان قدس رضوی را، ببینید.
کد خبر: ۱۲۵۷۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۴
آیا می دانید بزرگ ترین اهدا کننده کتاب به کتابخانه آستان قدش رضوی کیست؟
کد خبر: ۱۲۵۷۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۴
نبض خبر
کارشناس تلویزیون از بی‌توجهی سازمان اوقاف، آستان قدس، ستاد اجرایی و بنیاد مستضعفان به محرومان جامعه گفت: «فقط با پول آستان قدس می توان کاری کرد که کسی به خاطر فقر در خیابان کار نکند!» آنچه در تلویزیون مطرح شد را می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۲۱۵۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۱
پیکر مرحوم «حسن غفوری فرد» صبح شنبه (۲۰ اسفند ۱۴۰۱) در حرم مطهر رضوی تشییع و در صحن آزادی به خاک سپرده شد.در آیین تشییع و خاکسپاری مرحوم غفوری فرد، حجت السلام احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی و جمعی از روحانیون و دوستداران آن مرحوم حضور داشتند.
کد خبر: ۱۱۶۷۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۰
تصاویری از حال‌وهوای حرم مطهر رضوی در آستانه روز تاسوعا حسینی را مشاهده می‌کنید.
آستان قدس رضوی در این ایام رنگ و بوی عزا به خود گرفته و زائران این حرم مطهر با پوشیدن لباس‌های مشکی خود مشغول به عزاداری هستند.
عکاس: احمد حسنی - رضا باقری‌شرف - خبرگزاری رسمی حوزه
کد خبر: ۱۱۳۳۷۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۶
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی (ع) گفت: همه شرکت‌های آستان قدس رضوی آماده می‌شوند تا با شفافیت و رعایت حدود شرعی و غبطه وقف در بازار سرمایه عرضه شوند.
کد خبر: ۱۱۲۴۵۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۵
در بیست و هفتمین نمایشگاه قرآن‌کریم صورت گرفت
همزمان با شب نوزدهم ماه مبارک رمضان و شب قدر، سامانه پرداخت نذورات آستان قدس رضوی با استفاده از درگاه شرکت پرداخت الکترونیک سپهر بانک صادرات ایران در غرفه این بانک در بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم رونمایی شد.
کد خبر: ۱۱۱۴۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۱
آستان قدس رضوی روزانه از ۴۰ هزار زائر روزه دار در زمان افطار پذیرایی می‌کند و همچنین حدود ۶ هزار بسته افطاری را بین زائران اماکن نزدیک به حرم مطهر امام رضا (ع) توزیع می‌کند.
کد خبر: ۱۱۱۴۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۹
در پی حمله به سه روحانی در حرم مطهر رضوی و شهادت یکی از این روحانیون، حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مروی پیام تسلیتی صادر کرد و از پیگیری این موضوع «تا حصول نتیجه، شناسایی عاملان جنایت و برخورد جدی با هرگونه قصور در واقعه» خبر داد.
کد خبر: ۱۱۱۲۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۶
تهیه و توزیع بسته متبرکی و معیشتی برای خانواده‌های شهدای مدافع حرم توسط خادمان آستان قدس رضوی توزیع شد.
کد خبر: ۱۰۹۶۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۴
با زرد شدن وضعیت کرونایی مشهد، مسئولان آستان قدس رضوی به‌منظور تسهیل زیارت زائران در روضه منوره رضوی، با بازگشایی مسیرهای تازه‌ای برای تشرف زائران به این مکان مقدس شرایطی فراهم کردند تا زائران بتوانند ضریح مطهر امام رضا(ع) را با دستشان لمس کنند.
کد خبر: ۱۰۸۱۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۱
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۷۰۳۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
تولیت آستان قدس رضوی گفت: نه تنها کمکی از دولت دریافت نمی‌کنیم بلکه مالیات را براساس قانون پرداخت می‌کنیم.
کد خبر: ۱۰۵۹۴۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۱
با رأی نمایندگان، نحوه محاسبه مالیات آستان قدس رضوی (ع)، ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و بنگاه‌های اقتصادی نیروهای مسلح را مشخص شد.
کد خبر: ۱۰۳۷۲۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۹
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۳۵۸۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۳
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۲۹۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۲
رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه آستان مقدس رضوی ایران را محکوم کرد و گفت که این اقدامات در تضاد با آزادی مذهبی و قوانین بین‌الملل است.
کد خبر: ۱۰۲۸۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۷
