در مورد ولایت هلمند در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
هِلمَند (Haētumant) یکی از بزرگترین ولایات افغانستان بهشمار میرود که در جنوب افغانستان قرار دارد و از جنوب با پاکستان همسایهاست. این ولایت ۱٬۴۴۶٬۲۳۰ نفر جمعیت و ۵۸٬۵۸۴ کیلومتر مربع مساحت دارد که پشتونها اکثریت جمعیت را شامل میشوند؛ نیمی دیگر نفوس آن را بترتیب تاجیکها و هزارهها تشکیل میدهند.
نام
واژهٔ هیرمَند برگرفته از نام رود هلمند، رودی بزرگ در سیستان تاریخی، که در اوستا بنام رود هَئیتومَنت/Haētumant یاد شده میباشد. در نسک یشتها (در ۶۹–۱۹٫۶۶) از این شاخههای رود بزرگ هئیتومنت (هلمند) نیز یاد شده: Xᵛāstrā/خواسترا (خاشرود)، Hvaspā/هوَسپا، Fradaθā/فرَدَثا (فرارود)، Xᵛarənahvaitī/خوَرِهنَوَیتی (رود ارغنداب)، Uštavaitī/اوشتَوَیتی، Urvā/اُروا، Ǝrəzī/اِرِهزی (زرنج)، و Zarənumatī/زَرِهنومَتی. این اسامی در نوشتههای پهلوی، بهویژه در کتاب تاریخ سیستان نیز اینگونه یاد شدهاست. هِندمَند، در منابع اولیه اسلامی، همچون توسط استخری، صص. ۴۵–۲۴۲؛ یاقوت، در بُلدان، ص. ۴۱۸؛ هیلمَند، توسط ابن حوقل، ص. ۴۱۷؛ هیرمید: توسط مقدسی، صص. ۳۰۴، ۳۲۹؛ هیدمَند، در حدودالعالم، برگردان و تفسیر از مینورسکی، صص. ۷۳، ۱۱۰؛ هیرمَند، نام معمول فارسی آن است که تا امروز کاربرد میشود، توسط حمدالله مستوفی، در نُزهَت القُلوب، برگردان لِسترانج (Guy Le Strange)، صص. ۱۴۲، ۱۷۸؛ نَهرِ بُست، توسط مسعودی در مروجالذهب. (در زبان اوستایی) به معنی دارای پل و دارندهٔ سد و بند است. رود هیرمند از رودهای فلات شرقی ایران نام رودی بزرگ در سیستان شرقی (افغانستان) و سیستان غربی (ایران) است.
«هیر» همان نامیست که در «پنجهیر» (نام پیشین پنجشیر) نیز آمده.
هیر همچنین به معنی آتش و سرپرست آتش آمدهاست. هیرمند به معنی آتشپرست که ملازم آتش باشد ذکر شده؛ مرکب از هیر بمعنی آتش و مند بمعنی صاحب و دارا.
به رود هیرمند در شاهنامهٔ فردوسی بارها اشاره شده. این رود هیرمند از رودهای شرقی فلات ایران است که طول آن به ۱۱۰۰ کیلومتر میرسد. هیرمندرود از غرب کابل نزدیک بامیان سرچشمه گرفته تا مرز میان ایران و افغانستان جاریست.
مردم
بیشتر مردم ولایت هلمند به زبانهای پشتو و فارسی دری سخن میگویند. براساس آخرین برآوردها پشتونها بیش از ۸۰ درصد از جمعیت ولایت هلمند را تشکیل میدهند و ۲۰ درصد نفوس این ولایت متشکل از بلوچها و مابقی از دیگر قومیتها میباشد.
سیکها
سیکها در زمان ظاهرشاه به ولایت هلمند آمدند و در مارجه ساکن شدند. بعد به دیگر مناطق این ولایت سفر کردند؛ از جمله لشکرگاه. سالها زندگی آرامی داشتند تا هنگامی که با آغاز جنگهای دههٔ هفتاد مهاجرت هندوها از این ولایت نیز آغاز شد.
شمار دقیق سیکها و هندوها در افغانستان مشخص نیست. گفته میشود تا پیش از جنگهای دههٔ هفتاد خورشیدی، شمار این اقلیتها به حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر میرسید، اما در حال حاضر بین سه تا چهار هزار سیک و هندو در بخشهای مختلف افغانستان زندگی میکنند که عمدتاً به دکانداری و تجارت مشغول هستند. در سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در ولایت هلمند، از بیش از ۱۲۰ خانواده اهل سیک و هندو تنها ۲ نفر باقی ماند بودند.
جغرافیا
ولایت هلمند در ۶۰ درجه و ۶۱ دقیقه طول البلد و ۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه عرض البلد به مرکزیت شهر «لشکرگاه» موقعیت دارد. مساحت آن ۶۱٬۸۲۹ کیلومتر مربع و جمعیت اش ۱٬۴۴۶٬۲۳۰ نفر است.[۸] نام هلمند را در ایران بیشتر هیرمند میخوانند که در واژه به معنای «دارندهٔ آتش» است و رودی است که از افغانستان به سیستان ایران و در پایان به دریاچه هامون میریزد. این ولایت بیشتر بیابانی است.
بند برق کجکی یکی از پروژهای مهم ولایت هلمند بشمار میرود. این بند با داشتن سه توربین ظرفیت تولید ۵۱ میگاوات برق را دارد؛ این سد بزرگترین سد آبیاری کشور از نظر بزرگی و پس از سد نغلو دومین سد افغانستان از نظر تولید برق میباشد.
این سد توسط آمریکا و پیش از یورش شوروی به افغانستان ساخته شدهاست و ظرفیت تولید ۲٫۵ مگاوات برق را دارد. آمریکا از دههٔ ۱۳۴۰، برنامهای با عنوان «کمی با آمریکا» را در این منطقه اجرا کردهاست.
در مورد ولایت هلمند در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
منابع محلی در ولایت هلمند در شرق افغانستان، میگویند که ۲۰ نفر در این ولایت در نتیجهی بیماری کولرا یا وبا، جان باختهاند.
کد خبر: ۱۱۲۹۲۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۰
در اثر انفجار یک بمب کنار جادهای در ولایت هلمند افغانستان، هشت تن کشته و دو تن زخمی شدند.
کد خبر: ۹۶۹۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۱۳
کد خبر: ۹۱۰۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۸
کد خبر: ۷۱۸۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۴